Öğrencilerin nitelikli eğitime ulaşması için öğretmenlere dijital dünyada öğrenci merkezli bir etkinlik havuzu yaratan Mektepp’in kurucularından Muammer Dolmacı’yla, sosyal girişimini konuştuk. Mektepp’in hikayesi nasıl başladı? İki mühendislik ve iki öğretmenlik öğrencisi olarak İmece’ye iki yıl önce girdik. Çocuklarla yaratıcı, fark yaratan ve fayda odaklı atölyeler yapıyorduk. Ancak ölçeklenme problemleri olduğu için gelişemiyor ve daha fazla insana
Öğrencilerin nitelikli eğitime ulaşması için öğretmenlere dijital dünyada öğrenci merkezli bir etkinlik havuzu yaratan Mektepp’in kurucularından Muammer Dolmacı’yla, sosyal girişimini konuştuk.
Mektepp’in hikayesi nasıl başladı?
İki mühendislik ve iki öğretmenlik öğrencisi olarak İmece’ye iki yıl önce girdik. Çocuklarla yaratıcı, fark yaratan ve fayda odaklı atölyeler yapıyorduk. Ancak ölçeklenme problemleri olduğu için gelişemiyor ve daha fazla insana ulaşamıyoruz diye dertliydik. İmece’ye başvurduğumuz zaman kafamızda hiçbir fikir yoktu. İmece, nitelikli eğitim alanında sosyal girişimler çıkarmak istediğini söylemişti, biz de başvurduk. Üç ay boyunca bir ön kuluçka dönemi oldu. Bu süreçte sıfırdan problemin ne olduğuna odaklandık. Bu atölyeleri yaparken eğitim alanında içerik eksiklikleri olduğunu fark ettik. Bir öğretmen kaliteli, öğrenciyi merkeze alan bir etkinlik yapmak istiyorsa örneklere erişimde zorluk çekiyordu. İnternetteki içerikler ya İngilizceydi ya da Türkçe olsa da çok dağınık şekildeydi. Birinin bunları derlemesi gerekiyordu. Bu problemin üzerine gidelim ve bir çözüm üretelim dedik. Ön kuluçka döneminde dijital bir platform olmaya karar verdik. Öğretmenlerin birbirleriyle içerik paylaşabilecekleri bir yapı olsun, hem birbirlerinden öğrensinler hem de kaliteli filtrelenmiş bir içerik havuzu bulunsun istedik. Sonra saha araştırmaları yaptık. Derken Mektepp’in ilk adımları atılmış oldu. İmece’deki jüriye çıktık ve hibeyi almaya hak kazandık. Hibeyle de projeyi hayata geçirmeye başladık.
Paydaşlarınız kimler?
Sosyal etki odaklı çalışan birçok kurumla işbirliği yapıyoruz. İmece bizi ilk destekleyen kurum, daha sonra ImpactHub’a geldik. Burayı hem ofis olarak hem de etkinlik alanı olarak kullanıyoruz. Köy Okulları Değişim Ağı (KODA), Fark Yaratan Sınıflar gibi eğitim alanındaki sivil toplum kuruluşlarıyla ortaklıklarımız var. Geniş bir paydaş ağımız mevcut.
Nasıl etkinlikler yapıyorsunuz?
Mektep Buluşmaları, Teneffüs ve Kurcala adında üç tip buluşma modelimiz var. Bunları dijitaldeki paylaşım kültürünü ve birbirinden öğrenme atmosferini fiziksele getirmek için yapıyoruz. Şu ana kadar çocuk merkezli eğitim, eğitimde teknoloji, eğitimde drama, eleştirel düşünme gibi konularda dokuz kez Mektepp buluşması yaptık. Mektepp buluşmalarında bir akademisyen bir de sahadan bir kişiyi ağırlıyoruz. Hem sunum hem workshop tadında öğretmenlere yönelik etkinlikler oluyor. Teneffüs buluşmalarında öğretmenlerle bir araya gelerek film çekim süreci, petrol konusu, VR teknolojisi ve siber güvenlik gibi farklı konular gibi eğitim dışı konular konuşuyoruz. Kurcala etkinliklerinde ise teknoloji eğitim setleri veya teknoloji olmayan eğitim setleri konusunu işliyoruz. Bu etkinlikler yine öğretmenlerce kurguladığımız ve üreticisine doğrudan geri bildirim verdiğimiz etkinlikler. Mesela yaratıcı oyun kiti Toyi sosyal girişimi var. Bunu bizim kendi öğretmen grubumuzla deneyimledik ve onlara kaliteli bir geri bildirimde bulunduk.İnsanlar etkinliklere yorum yapıp puan vererek geri bildirimde bulunabiliyorlar. Böylece kaliteli etkinlikler öne çıkıyor.
Etkinliklerdeki kriterlerinizden bahseder misin?
Katılımcıların etkin olabilmesi, somut deneyimler sağlaması, hayatla ilişkilendirilebilecek bağlantılar olması, birden fazla disiplini beraber kullanılması, öğretirken eğlendirmesi, teknolojiyi etkin kullanması, grup çalışmasına önem vermesi ve bedenini kullanmasına önem veriyoruz.
Süreç nasıl işliyor?
Öğretmenler ücretsiz bir şekilde üye oluyorlar. “Etkinlik paylaş” sayfamız var. O sayfa için yaptığımız saha araştırmalarımızla format belirledik. Kendi sınıflarında uyguladıkları içerikleri yazıp gönderiyorlar. Etkinlik, bizim moderasyon sürecine düşüyor. Belirli kriterlerimiz var, bu kriterlerimize uyuyorsa yayına alıyoruz. Şu an sitede farklı öğretmenlerce yayınlanmış 300’e yakın içerik var. Mektepp, direkt olarak içerik geliştiren değil de bunları toplu halde barındıran bir platform.
Etkinliklerinizden bir örnek verir misin?
Bir eğitim teknolojisi uygulaması, her öğrencinin bir QR kodu var. Bu kodlar, kitapların arka kısmına yapıştırılmış. Öğretmen, testi sınavı kâğıdında yapmak yerine tahtaya bir soru yansıtıyor. Bir uygulamadan herkes QR kodu kaldırıyor. Farklı tutuş şekilleriyle farklı şıklar işaretleniyor, düz koyunca A, yan koyunca B gibi. Test mantığını eğlenceli bir hale getiriyor ve öğrenciler bu sistemi kullanmak için her hafta test olmak istiyor.
Öğretmen ve öğrencilere neler kazandırmak istiyorsunuz?
Etki alanımızı öğretmenler ve öğrenciler diye ikiye ayırıyoruz. Öğretmenlere ilk olarak kaliteli bir içerik havuzu sunuyoruz. İkincisi öğretmenler bu havuzu kendileri geliştirerek birbirlerinden öğrenme, açık kaynak dediğimiz paylaşım kültürüne adapte olma sürecini yaşıyorlar. Bunların dışında öğretmenleri destekleyecek birçok faydalı içerikler bulunan blog yazıları paylaşıyoruz. Etkinliklerin derlendiği bir kitapçık çalışması olan öğretmen kitapçıkları çalışmamız var. Mektepp’te öğretmenleri destekleyen her türlü faaliyeti bir şekilde yapmaya çalışıyoruz.Öğrencilere de dolaylı yolla ulaşıyoruz. Mektepp’te kullanılan içeriklerin hepsi öğrenci merkezli olduğu için öğretmenlerin sınıflarında uygulayacağı etkinlik daha nitelikli hale gelmiş oluyor. Öğrenciler de dolaylı yoldan hem daha nitelikli bir eğitime hem de eğlenerek öğrenme şansına sahip oluyor. Böylece eğitimde kalıcılık sağlanırken aynı zamanda okula karşı motivasyon artmış oluyor.
Kaç öğretmen üyeye ulaştınız?
Çevremizde yaklaşık 12 kişilik gönüllü öğretmen grubumuz var; bunlar Mektepp’te görev alan insanlar. Onun dışında bugüne kadar dokuz ayda yaklaşık 70 bin öğretmen siteyi ziyaret etti. Sitede düzenlediğimiz bine yakın kişinin katıldığı anketle, site trafiklerinin yüzde 80’inin öğretmen olduğunu tespit ettik. Üye sayımız ise bin 500. Üye olmadan aktif olarak siteyi ziyaret eden sayısı da 4 bin civarında. Siteye üye olmadan da etkinlikler ziyaret edilebiliyor, bunu da herkese ulaşılabilir olmak için yapıyoruz. Tabii sadece üye olanlar yorum yapabiliyor, puan verebiliyor ve etkinlik gönderebiliyor.
Gönüllü öğretmenler neler yapıyor?
Mektepp çalışan bir yapı olsa da şu an gelir kazanan bir modelimiz olmadığı için biraz daha gönüllülüğe dayanıyor. Bir etkinlik veya buluşma gerçekleştirileceği zaman gönüllü öğretmenler aktif rol alıyor, insanlarla konuşuyor, organizasyon düzenliyor.
Finansal desteği nasıl sağlıyorsunuz?
İlk bir buçuk senelik süreci İmece’den aldığımız hibeyle gerçekleştirdik. Farklı gelir modeli denemeleri yaptık. Bunun üstüne gidip geliştirmeye çalışıyoruz. Sonuçta bir STK değil, sosyal girişimiz. Bize gelir kaynağı olan kurumsal üyeliklerimiz var. Köy Okulları Değişim Ağı ve Fark Yaratan Sınıflar, bize yıllık kurumsal üye oldular. Belirli bir meblağ karşılığında hem onlar Mektepp’i desteklemiş oluyor hem de biz Fark Yaratan Sınıfların etkinliklerini sitemizde paylaşıyoruz. Böyle bir win-win senaryosuyla bir gelir modeli oluşturduk, şu anda bunu uyguluyoruz. Onların kendilerine başka bir internet sitesi açmasına gerek kalmıyor. Sitemizdeki kendi sayfalarından internet sitesi kurmak için çok ciddi bir meblağ gerekiyordu. Bunun dışında okullara girip bazen ücretli öğretmen eğitimleri de veriyoruz.
Bir çatı amacınız var mı?
Tabii ki, bizim esas ulaşmak istediğimiz nokta öğrencilerin nitelikli bir eğitime ulaşması. Bu doğrultuda da eğitimin kalitesini nasıl artırabiliriz diye kafa yoruyoruz. Bizim düşüncemiz, eğitimin kalitesinin öğretmenlerle artırılacağı yönünde. O yüzden, öğretmenleri destekleyelim ki; eğitimin niteliği artsın. Eğitimin niteliği artsın ki; öğrencilerin son yıllarda iyice artan okul fobisi bitsin ve hem okula karşı motivasyonları artsın hem de derste öğrendiklerini unutmasınlar. Amacımız, daha iyi bir gelecek için eğitimin kalitesini artırmak.
Özel sektör kurumlarıyla bir ilişkiniz var mı?Özel sektörde, Wall Screen gibi şirketlerle etkinlik ve benzeri çalışmalarımız oldu. Onun dışında geçtiğimiz günlerde Educathon diye bir etkinlik yaptık, bir eğitim teknolojileri hackathon’u. Türkiye’de eğitim alanında bir ilk oldu. Öğretmenler, yazılımcılar, tasarımcılar, 48 saat boyunca artırılmış gerçeklik odağında eğitim teknolojileri geliştirdiler. Çok geniş bir mentor ağımız vardı. Hem eğitim hem yazılım alanlarında ve tasarım alanında 24’e yakın mentor bulunuyordu. Bahçeşehir Koleji sponsor oldu. Bu süreçte pek çok özel şirketle paydaşlık yaptık. Öğretmen kitapçıkları hazırladık. Kitapçıkları sponsorlu olarak bastırmak istiyoruz.
