Dünya çapındaki plastik kirliliğini dizginlemek amacıyla önemli bir adım olması planlanan ve bu yılın sonunda kabul edilmesi beklenen Küresel Plastik Anlaşması’nın son hazırlıkları için müzakereler Kanada’nın başkenti Ottowa’da başladı. Ottowa sürdürülebilirlik ve çevre alanında çok önemli bir toplantıya ev sahipliği yapıyor. Aralarında lobicilerden, iş dünyası liderlerine, milletvekillerinden, bilim insanlarına ve çevre koruma örgütlerine kadar farklı
Dünya çapındaki plastik kirliliğini dizginlemek amacıyla önemli bir adım olması planlanan ve bu yılın sonunda kabul edilmesi beklenen Küresel Plastik Anlaşması’nın son hazırlıkları için müzakereler Kanada’nın başkenti Ottowa’da başladı.
Ottowa sürdürülebilirlik ve çevre alanında çok önemli bir toplantıya ev sahipliği yapıyor. Aralarında lobicilerden, iş dünyası liderlerine, milletvekillerinden, bilim insanlarına ve çevre koruma örgütlerine kadar farklı gruplardan 3.500 civarında katılımcı, plastik kirliliğini kontrol altına almak amacıyla oluşturulan ilk küresel anlaşmayı yıl sonuna kadar hayata geçirmek adına bir araya geldi.
Anlaşma, plastikleri, üretildikleri zamandan nasıl kullanıldıklarına ve daha sonra nasıl bertaraf edildiklerine kadar tüm yaşam döngüleri boyunca ele almayı amaçlıyor.
Plastik atıklar doğayı ve su yollarını kirleten küresel bir tehdit olmakla birlikte, plastik üretimi sera gazı salınımını da beraberinde getiriyor.
Plastik sanayi şu anda toplam küresel karbon emisyonlarının yüzde 5’inden sorumlu. Ancak ABD merkezli Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı tarafından yayımlanan bir rapora göre, mevcut durumun devam etmesi halinde bu oranın 2050 yılına kadar yüzde 20’lere ve 2060 yılı gibi de üç katına çıkabileceği ön görülüyor.
Ülkeler anlaşmayla neler istiyor?
Ülkeler, 2022 yılında düzenlenen BM Genel Kurulu’nda dünya çapındaki plastik krizini çözmeye yönelik yasal bağlayıcılığı olan bir anlaşmayı 2024 sonu itibarıyla imzalama konusunda söz birliği etmişlerdi.
Müzakerelerin daha önce Uruguay, Paris ve en son Nairobi’de yapılan ayaklarında ülkeler konu başlıklarında fikir ayrılıkları yaşamışlardı. Önümüzdeki Aralık ayında Güney Kore’nin Busan kentindeki son görüşme öncesinde ülkeler ortak zemin bulma baskısı altında.
Suudi Arabistan, İran ve Çin’in de aralarında bulunduğu birçok plastik ve petrokimya üreticisi ülke üretim sınırlamasından söz edilmesine karşı tavır alıyor. Bu nedenle, Küresel Plastik Anlaşması’na yönelik müzakerelerin kıran kırana geçmesi bekleniyor.
Bununla birlikte bazı çevreci gruplar tarafından da desteklenen, aralarında AB ülkeleri, ada ülkeleri ve Japonya’nın yer aldığı 60 ülkeden oluşan ‘’Çok İstekli Koalisyon’’ ise 2040 yılı itibarıyla plastik kirliliğine son vermeyi amaçlıyor. Koalisyon tek kullanımlık plastik üretiminin aşamalı olarak kaldırılması, sağlık sorunlarına yol açabilen belirli kimyasal katkı maddelerinin yasaklanması gibi önlemler öneriyor.
Petrokimya endüstrisi ne istiyor?
Global Partners for Plastics Circularity adlı ticaret grubu, Amerikan Kimya Konseyi ve Plastics Europe üyeleri de dahil olmak üzere büyük petrokimya üreticilerini temsil ediyor. Grup, plastik üretimine sınırlama getirmenin tüketici için daha yüksek maliyet yükü oluşturacağını savunuyor.
Üretici şirketler, plastiği petrole dönüştürebilen teknolojinin yaygınlaştırılmasını da kapsayan önerilerle plastiğin yeniden kullanımı ya da geri dönüşümüne odaklanmak istiyor.
Sanayi temsilcileri üretimde kullanılan kimyasalların şeffaf bir şekilde açıklanması konusunun gönülllülük çerçevesinde yapılmasına izin verilmesini talep ediyor.
Kurumsal markalar ne istiyor?
Aralarında Unilever, PepsiCo ve Walmart’ın da bulunduğu 200’den fazla tüketiciye yönelik şirket ‘’Plastik Anlaşması için İş Koalisyonu’’na katıldı.
Petrokimya endüstrisi gibi plastik ambalajlara ve şişelere dayanan koalisyon üyesi şirketler müzakerelerin en önemli katılımcıları olarak yer alıyor.
Ancak bu şirketler petrokimya sanayinden farklı olarak, üretim sınırlamaları, aşamalı olarak sonlandırma, yeniden kullanım politikaları, ürün tasarım gereklilikleri, artırılmış üretici sorumluluğu ve atık yönetimi gibi başlıkları kapsayan bir anlaşmayı destekliyor.
Kaynak:
