Bu yıl başkanlığını Birleşik Arap Emirlikleri’nin yürüttüğü BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28. Taraflar Konferansı’nda (COP28), dünyanın dört bir yanından 40 milyondan fazla sağlık profesyoneli, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve sivil toplum kuruluşları iklim müzakerelerinde sağlığa öncelik verilmesi yönünde güçlü eylem çağırısı ile bir araya geldi. İklim değişikliğine karşı eylem yetersizliği her gün pek çok
Bu yıl başkanlığını Birleşik Arap Emirlikleri’nin yürüttüğü BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28. Taraflar Konferansı’nda (COP28), dünyanın dört bir yanından 40 milyondan fazla sağlık profesyoneli, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve sivil toplum kuruluşları iklim müzakerelerinde sağlığa öncelik verilmesi yönünde güçlü eylem çağırısı ile bir araya geldi.
İklim değişikliğine karşı eylem yetersizliği her gün pek çok hayata mal oluyor ve sağlığı etkiliyor.
Sağlık çalışanları, fosil yakıtların aşamalı olarak ortadan kaldırılması, temiz enerjiye geçiş ve değişen iklimin etkilerine karşı savunmasız kişi ve toplulukların desteklenmesi için acil ve cesur eylem için baskı yapıyor. Herkes için sağlıklı ve adil bir gelecek adına hemen harekete geçilmesi çağrısı tekrarlanıyor.
2023 yılı orman yangınları, sıcak hava dalgaları ve kuraklık gibi iklim bağlantılı felaketlerle, nüfusların yer değiştirmesine, tarımsal kayıplara ve artan hava kirliliğine yol açan endişe verici gelişmelere tanık oldu.
Süregelen iklim krizi, kolera, sıtma ve dang humması gibi yaşamı tehdit eden hastalıkların riskini önemli ölçüde artırdı.
COP28’de benzeri görülmemiş küresel sağlık seferberliği
DSÖ ve 40 milyondan fazla sağlık profesyoneli, hükümetlere halihazırda vermiş oldukları taahhütleri yerine getirmeleri, Paris Anlaşması şartlarına uymaları, fosil yakıtları aşamalı olarak durdurmaları ve insanlık için daha sağlıklı, adil ve yeşil bir gelecek hedeflerini yükseltmeleri çağrısı yaptı.
Toplulukları, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerinden korumak için güçlü ve dayanıklı sağlık sistemlerine ihtiyaç vardır. Mevcut ve gelecekteki yaşamların korunması için iklime dayanıklı, düşük karbonlu sağlık sistemlerinin inşa edilmesi, yerel, ulusal ve küresel iklim eylemi ve finansmanında öncelik olarak görülmelidir.
Bütün bu özetlenen konular bağlamında, 30 Kasım’da başlayan iklim zirvesinin 3. gününde 123 ülke sağlık deklarasyonuna imza attı.
Bildirgeye, Brezilya, Malavi, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri, Hollanda, Kenya, Fiji, Hindistan, Mısır, Sierra Leone ve Almanya gibi bu alanda önde gelen birçok ülkeden destek geldi.
Türkiye ise imzacı ülkeler arasında yer almadı.
Deklarasyon, hükümetlerin toplulukları koruma ve iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkilerini ele alacak sistemler kurma gerekliliğini ilk kez kabul eden bir anlaşmayı temsil ediyor.
Hava kirliliği sonucu dünyada her yıl meydana gelen 9 milyon ölümün ve 189 milyondan fazla kişinin aşırı hava olaylarından kaynaklanan etkilere maruz kalmasının yol açtığı zorluklara çözüm bulmaya yönelik ortak çabaları da destekliyor.
Bildirge iklime dayanıklı, sürdürülebilir ve eşitlikçi sağlık sistemleri oluşturmak, emisyonları azaltmak için sektörler arası iş birliğini geliştirmek ve sağlığı iyileştirmek için iklim ve sağlık için finansmanı artırmak gibi bir dizi çalışmayı kapsıyor.
İmzalanan deklarasyonun başarısı için finansmanın önemi göz önüne alınarak, AIDS, Tüberküloz ve Sıtma ile Mücadele Küresel Fonu, Yeşil İklim Fonu, Rockefeller Vakfı ve Dünya Sağlık Örgütü ile iş birliği çerçevesinde iklim ve sağlık finansmanın hızlandırılmasına yönelik 10 ilke belirlendi.
COP28 İklim ve Sağlık Çözümlerinin Finansmanına İlişkin Yol Gösterici İlkeler, 40’tan fazla finansman ortağı ve sivil toplum kuruluşu tarafından onaylandı. Bu gelişme, fon sağlayıcılar arasında artan iş birliğini, iklim ve sağlık çözümlerine yönelik sürdürülebilir desteğin artan ivmesini vurguluyor.
COP28 Başkanı Dr. Sultan Al Jaber, ‘’İklim değişikliği kaynaklı sağlık sorunları 21. Yüzyılda insan sağlığına yönelik en ciddi tehditlerden biridir. Hükümetler sağlık konusunu iklim eyleminin temel unsurları arasına dahil etmeye başladı. Bu bildirge, emisyonların azaltılması ve tüm ülkelerde sağlık sistemlerini desteklemek için ortak çabaların artırılması adına güçlü bir mesaj gönderiyor’’ dedi.
Kaynak:
