“Yetişkinler alışkanlıklarını değiştirmeye çekindiği için biz değişim için çalışmak zorunda kalıyoruz”

“Yetişkinler alışkanlıklarını değiştirmeye çekindiği için biz değişim için çalışmak zorunda kalıyoruz”

Yaz aylarında ülkemizde yaşanan yangın ve sel felaketleri iklim krizinin geldiği boyutu gösterirken, bizim de iklim krizine ne kadar hazırlıksız ve farkındalıktan uzak olduğumuzu gözler önüne serdi. Yetişkinlerin ve karar vericilerin gerekli önemi vermediği iklim kriz konusunu Türkiye’de ön plana çıkarmak ve insanlarda farkındalık yaratmak için çalışan genç iklim aktivistleri Atlas Sarrafoğlu ve Ela Birdal ile iklim krizini, aktivizm ve krize karşı yapılabilecekler üzerine konuştuk.

Greta Thunberg’in küresel iklim krizi için başlattığı grevi, Türkiye’de duyuran ve yaşıtlarını harekete geçiren kişi oldun Atlas. Artık ikiniz de, iklim aktivisti ya da iklim grevi dendiğinde ilk akla gelen isimlerden oluyorsunuz. Bize bu konuya nasıl merak sardığınızı ve her şeyin kendi açınızdan nasıl başladığını kısaca anlatır mısınız?

Atlas: Ben de hemen hemen birçok iklim aktivisti gibi iklim krizine Greta’yı duyarak ilgi duymaya başladım. Bizim evde hep belgesel seyredilir. İklim değişikliğini duymuştum ama ciddiyetini ve insan kaynaklı olduğunu bilmiyordum. Bizim yarattığımız bir sorunun içinde, daha da kötüye giden bir dünyada yaşamayı kabul etmek yerine aktivist olup herkese bir iklim krizi içinde olduğumuzu söylemeye, karar vericilere de sesimizi duyurmaya karar verdim. İlk küresel iklim grevini duyduğumda çok heyecanlandım çünkü pankartımı hazırlayıp ben de greve katılmak istedim. Tarih çok yaklaşmıştı ama hiçbir çağrı yoktu. Bu çağrıyı birinin yapmasını beklemektense, ben yapabilirim diye düşündüm ve sosyal medyadan bir çağrı videosu çıktım. Grev çok kalabalık oldu ve bu beni çok motive etti. Böylelikle gençlik önderliğinde iklim hareketi de Türkiye’de başlamış oldu. 

Ela: Ben tanım olarak iklim krizi değil, iklim değişikliği diye biliyordum. Bu durumu bir kriz olarak fark etmem; Greta’nın ilk Instagram paylaşımı ve harekete geçmesiyle oldu. Greta, ilk harekete geçtiğinde benim şu anki yaşımda yani 15 yaşındaydı. 15 yaşında bir gencin iklim değişikliği için harekete geçmesi ve bu nedenle okulu kırması durumun ciddiyetini anlamamı sağladı. Onun gibi harekete geçmek istedim ama ne yapabilirdim? Elimden ne gelebilir diye kafamda bir sürü soru belirdi. Atlas’ın 15 Mart 2019’daki Bebek Parkı çağrısıyla iklim için harekete geçen ben ve diğer gençlerin iklim krizine olan bakış açıları değişti.

Youth For Climate Türkiye ve Fridays For Future’da yaklaşık üç senedir iklim aktivistiyim.

Sizce iklim krizi gibi bir konuda büyüklerden daha çok çocukları ve gençleri hareket etmeye zorlayan faktörler neler? Neden bu konuda sizler bir şeyler yapmak zorunda kalıyorsunuz sizce?

Atlas: Geleceğimizi sorumsuzca tehlikeye atan yetişkinlerin ve karar vericilerin bu konuda hiçbir şey yapmaması ve cesaretlerinin olmaması yüzünden biz bir şeyler yapmak zorunda kalıyoruz. Değişim bizim için daha kolay, yetişkinler alıştıkları hayatlarını değiştirmek istemiyorlar. Bence korkuyorlar. Konfor alanlarından çıkmak onları rahatsız ediyor ama biz de bu sistemden rahatsızız. İklim krizinin bir sosyal kriz olduğunu ve bu adaletsizliğin değişimini talep ediyoruz.

Ela: Bizden önceki kuşaklar geleceğimiz için en iyisini yapmaya uğraşırken, geleceğimizi çaldıklarının farkında değillerdi. Hem bizim ve hem de bizden sonraki kuşakların geleceği, biz gençlere bırakıldı. Karar alıcılara sesimizi duyurabilmek, daha iyi bir gelecek için harekete geçmek ve insanların iklim krizine gerçekten kriz gözüyle bakmalarını sağlamak için gençler olarak harekete geçtik.

Bir karikatürde görmüştüm. Karikatürde çocuk “Baba, bugüne kadar yaşadığınız şekilde gezegeni Dünya’yı yıkıyorsunuz” diyordu. Babası ise “Ama bunu biz hep böyle yaptık” diye cevap veriyordu. Bu karikatürde olduğu gibi, yetişkinler tarafından verilen bu tür cevaplara son vermek için iklim krizi konusunda harekete geçmek bizim için küçük olsa bile gezegenimiz için büyük bir etki yaratacak. 

İklim krizi ile savaşmak adına siz bireysel yaşamlarınızda neler yapıyorsunuz? Yaşıtlarınıza hayatlarına kolaylıkla adapte edebilecekleri nasıl önlemler almalarını tavsiye edersiniz?

Atlas: Genelde tüketime dikkat ediyoruz. Beslenme ve gıda tüketimi konusuna çok önem veriyoruz. İhtiyacımız olmayan şeyleri almıyoruz. Geri dönüşüm yapıyoruz. Ayrıca iklim krizi konusunda kitaplar ve yazılar okuyarak çevremdekilere anlatıyorum. Bilmeyenlere anlatmanın çok değerli olduğunu düşünüyorum. Bunlar herkesin yapabileceği şeyler aslında.

Ela: İklim krizi için mücadele ederken ilk önce iklim krizinin ne olduğunu ve insanlara nasıl anlatabileceğimi öğrendim ve bunun için doğru kaynaklar buldum. Okul kitaplarında iklim değişikliği olarak anlatılıp bir sayfadan az yer verilen iklim krizinin ciddiyetini anlamaları ve bu olaya kriz gözüyle bakmaları için okulumdaki öğretmenlerime de anlattım. Küçük bir adım gibi gözükse de maalesef her yerde gördüğümüz tek kullanımlık ürünleri hayatımdan çıkardım, seyahat yöntemlerimi değiştirdim. Uçaklar yerine trenleri, otobüsleri tercih ediyorum.

Youth for Climate olarak, hepiniz 18 yaşın altında ve okula devam eden genç çocuklarsınız aslında. Aileleriniz bu süreçte neler hissediyor? Sizi destekliyorlar mı?

Atlas: Ailem başından beri en büyük destekçim oldu. Annem, Al Gore’un başlattığı Climate Reality Leader’larından biri. Ayrıca çevre konularında bir platformda yazılar yazıyordu. Dolayısıyla beni eğiten kişi de annemdi zaten. Öğrenci olduğum için tabii ki okuldaki sorumluluklarımı da yerine getiriyorum. Bana iklim aktivistliği sürecinde talep ettiğim özgürlüğü sağlayarak beni destekliyorlar.

Ela: Üç sene önce, aileme iklim için okul grevinin amacından ve Greta’dan bahsedince ailem beni sonuna kadar destekledi ve desteklemeye de devam ediyorlar. Annemin grev günlerinde “Çantan ve pankartın hazırsa geç kalmadan varalım” demesi beni çok mutlu ediyor. Ailemin de benim gibi hayat tarzını ve bakış açılarını değiştirmesi bana umut veriyor. Bu açıdan çok şanslı bir gencim.

Dünyanın pek çok farklı bölgesindeki genç aktivistler 24 Eylül 2021 tarihinde “Sistemi Yok Et” sloganı ile iklim grevi düzenleyecek. Youth for Climate olarak siz de bir grev hazırlığı içindesiniz. Neler planlıyorsunuz? 24 Eylül’de siz nerede olacaksınız?

Atlas: Bu grevde Küresel Güney’in maruz kaldığı iklim adaletsizliğine dikkat çekerek, bu sistemin değiştirilmesi gerektiğini anlatmak için sokaklarda olacağız. Küresel İklim Grevimiz için Kadıköy’de bir etkinliğimiz olacak sonrasında da, akşam Gazhane’de paneller ve konser düzenlemek istiyoruz. Çünkü Grevler bizi en çok motive eden etkinlikler olduğu için her grevde olduğu gibi yine çok heyecanlıyız.

Ela: Bu grev Youth For Climate Türkiye olarak sokakta yapacağımız ilk grev, üyesi olduğum Fridays For Future hareketinin de 8’nci Küresel İklim Grevi olacak. Grevimiz için tüm detayları ve program için Youth For Climate Türkiye hareketimizin Instagram sayfasını takip edebilirsiniz.

Son olarak hem büyüklere hem de gençlere söylemek istediğiniz bir şey ya da vermek istediğiniz bir mesaj var mı?

Atlas: Özellikle sanayi devriminden beri kullanılan petrol, kömür ve gaz gibi fosil yakıtlardan dolayı şimdi bir iklim acil durumu içindeyiz. Bilim bize bu krizin çözümünü aslında söylüyor. Fosil yakıtların kullanımının durdurulması ve yenilenebilir enerjiye geçmemiz gerekiyor. Ama bu da yeterli değil çünkü sistematik olarak sömürülen Küresel Güney’e tarihi bir borcumuz var. Karbon emisyonları en az olan bölgeler şu anda iklim krizinden en çok etkilenenler arasında. Onlar için ve onlarla birlikte bu krize karşı mücadeleye devam edebilmemiz için herkesin desteğine ihtiyacımız var. Bence herkes iklim aktivisti olabilir çünkü herkes çevresine iklim krizini anlatabilir. Bilenler bilmeyenlere anlatabilir yani. Bilim her zaman çıkış noktamız olmalı. Zamanımız çok az kaldı ama hâlâ umut var. İşte bu da çok önemli.

Ela: Büyüklere mesajım; çocuklarınız için iyi bir gelecek sunmak istiyorsanız çocuklarınızın yaptığı gibi siz de elinizden gelenin en iyisini yapın, iklim değişiyorken bakış açınızı değiştirip harekete geçin. Vereceğiniz her karar iklim krizi için büyük bir önem taşıyor.

Gençlere vermek istediğim mesaj ise şu: İklim krizi için harekete geçmek, insanların bu duruma kriz gözüyle bakmalarını sağlamak ve gelecekteki hayallerinize ulaşmak istiyorsanız önümüzde büyük bir kriz var. Henüz vaktiniz varken harekete geçin, iklim krizi için doğru kaynaklara ulaşın, iklim krizi konusunda karar vericilerin ve liderlerin boş vaatlerine kanmayın, gençlik hareketlerine katılın.

Katılmak isterseniz, Youth For Climate Türkiye’nin linkteki üyelik formunu doldurabilirsiniz. 

Posts Carousel

En Son Makaleler

Videolar