Vatandaş katılımıyla sistematik şekilde ihtiyaçların öğrenilerek giderilmesini sağlayan İhtiyaç Haritası, Covid-19 salgınıyla mücadelede Türk Tıp Öğrencileri Birliği işbirliği ve Türk Tabipler Birliği referansıyla sağlık çalışanlarının ihtiyaçları için çalışıyor. Platformun kurucularından Ali Ercan Özgür, İhtiyaç Haritası’ndaki sistemin nasıl işlediği ve bu dönemdeki sağlık çalışanlarının ihtiyaçlarını anlattı. Sosyal fayda ve gönüllülük alanında yıllardır çok önemli projelere imza
Vatandaş katılımıyla sistematik şekilde ihtiyaçların öğrenilerek giderilmesini sağlayan İhtiyaç Haritası, Covid-19 salgınıyla mücadelede Türk Tıp Öğrencileri Birliği işbirliği ve Türk Tabipler Birliği referansıyla sağlık çalışanlarının ihtiyaçları için çalışıyor. Platformun kurucularından Ali Ercan Özgür, İhtiyaç Haritası’ndaki sistemin nasıl işlediği ve bu dönemdeki sağlık çalışanlarının ihtiyaçlarını anlattı.
Sosyal fayda ve gönüllülük alanında yıllardır çok önemli projelere imza attınız. Bunlardan biri olan kurucusu olduğunuz İhtiyaç Haritası’nı tanıyabilir miyiz? İhtiyaç Haritası, temelde neler yapıyor?
İhtiyaç Haritası, 7 Ekim 2015 tarihinde UNDP’nin Sosyal Fayda Zirvesi’nde ilk olarak lanse edilen ve sonrasında kullanıma açılan, farklı konulardaki ihtiyaçların, ihtiyaç sahipleri ile ihtiyacı karşılamak isteyen kişiler ve kurumların buluştuğu online bir sosyal platform kooperatifi.
Temel olarak İhtiyaç Haritası’nın amacı, Türkiye’de kent ve mahalle temelinde ihtiyaçların vatandaş katılımıyla sistematik bir şekilde öğrenilmesi, harita tabanlı olarak toplanması ve bu ihtiyaçların gerekli kurum/kuruluş veya özel kişiler tarafından karşılanmasının kolaylaştırılması için bir sistem oluşturulması. Ayrıca, sadece ihtiyaç sahiplerinin değil, farklı konularda destek vermek isteyen kişi veya kurumların da desteklerini yine harita tabanlı olarak girebildiği ve ihtiyacı olanların bu desteklerden yararlanabildiği dijital bir platform. Çıkış noktası; “Nerede yaşarsak yaşayalım, yaşadığımızın yerin ihtiyaçlarını en iyi biz yaşayanlar biliriz” şeklinde. Bu ihtiyaçların karşılanması ise toplumsal sorumluluk bilinciyle hem yurttaşların hem de ilgili kurumların görevi.
2015 yılından bugüne İhtiyaç Haritası platformunu 90 binden fazla üye, 350’den fazla STÖ, 70’den fazla özel sektör kuruluşu, binlerce kamu kuruluşu temsilcisi kullandı. Platform aracılığıyla 1.4 milyondan fazla ihtiyaç kalemi karşılanırken yaklaşık 74 milyon liraya eş değer bir paylaşım ekonomisi yaratılarak sosyal etkisi yüksek bir fark yaratıldı.
İhtiyaç Haritası’nda süreç nasıl işliyor? Bir yardım isteği hangi aşamalar sonrasında yerine getiriliyor?
Sisteme bir ihtiyaç ve/veya destek girmek isteyen her kişi/kurum üyelik açmak ve bilgilerini doğrulamak zorundadır. İlk adım sonrasında, ihtiyaç ve destek girişleri için platformun iki temel bölümü bulunuyor. “İhtiyaç Gir” bölümünde, yaşadığınız yerdeki (sokak, mahalle, kent, köy, okul) eğitim, sağlık, ulaşım vb. gibi konularda ihtiyaçlarınızı lokasyon bazlı olarak giriyorsunuz. İhtiyaç sahibinin iletişim bilgilerini, ihtiyacın konusunu, tanımını ve varsa fotoğrafını paylaşması isteniyor. Sonrasında, ana sayfadaki haritada kişi, ihtiyacını kısa bilgi olarak görebilmektedir. Herkese açık olarak yer alan bu bilgi ile ihtiyacınızı karşılamak isteyen kişi veya kurumlar “destek ol” butonuna tıklayarak ihtiyacı karşılayabiliyor.
Farklı konulardaki desteklerin girilebildiği “Destek Ol” bölümünde ise kişilerin ve kurumların destek konusunu, tanımını ve iletişim bilgilerini yine lokasyon bazlı olarak girmesi gerekiyor. Desteğe ihtiyacı olan kişi ve/veya kurumlar buradan başvuru yapabiliyor. Kendi profilinizden desteğinizi detaylı bir şekilde yazdıktan sonra aynı şekilde, ana sayfadaki haritada desteğinizi kısa bilgi olarak görebiliyorsunuz. Herkese açık olarak yer alan bu bilgi ile desteğe ihtiyacı olan kişi veya kurumlar “Başvur” kısmına basarak desteğinize olan talebi bize iletiyor. Bu süreçlerde ihtiyacharitasi.org olarak bilgilerinizi istemediğiniz sürece üçüncü kişi veya taraflar ile paylaşmıyoruz. Bu yüzden güvenli ve etkin bir filtreleme sürecimiz oluyor. Örneğin; mahallenizdeki ilkokulun müzik aletlerine ihtiyacı var, ne yapabilirsiniz? Bu konuda, online olarak haritamızı ziyaret edip, okulun bulunduğu yeri haritada belirledikten sonra karşınıza çıkan forma detaylı olarak ihtiyacı giriyorsunuz. Bu forma ihtiyacı ve ilgili iletişim bilgilerini bırakıyorsunuz. İhtiyacı karşılamak isteyen kişiler veya kurumlar buradan size ulaşabiliyor. Bu süreçte biz de, ihtiyacharitasi.org olarak ihtiyacınızın karşılanmasına destek oluyoruz.
Koronavirüs salgınıyla ilgili sağlık çalışanlarından ihtiyaç talepleri geliyor mu? Aldığınız ihtiyaç talepleri ışığında hastanelerin durumuyla ilgili ne düşünüyorsunuz?
Özellikle afet dönemlerinde hızlı hareket etmek önemlidir. Ayrıca, neye ve ne kadar ihtiyaç duyulduğunu belirlemek de hayati önem taşımaktadır. Türkiye’deki ilk Covid-19 vakasının açıklanmasının ardından, Türk Tıp Öğrencileri Birliği işbirliğinde ve Türk Tabipler Birliği’nin referansıyla sağlık çalışanlarının ihtiyaçları tespit edilmiştir. Bu ihtiyaçlar temel olarak maske, eldiven, önlük, gözlük ve tulumdan oluşmaktadır. Hastane adı, adres bilgisi, malzeme adet bilgisi ve detaylarını içeren bir doküman hazırlandıktan sonra ihtiyaçların sisteme girişi yapıldı ve sitede yayınlandı. İhtiyaçların görünürlüğünü sağlamak ve karşılanmasını kolaylaştırmak amacıyla çeşitli paylaşımlar yapıldı. Sosyal medya ve diğer kanallar aracılığıyla görsel ve yazılı duyurular yapıldı ve kişi/kurumlara bilgi verildi. Sonunda, İhtiyaç Haritası aracılığıyla bu ihtiyaçların karşılanması için topluluklar harekete geçirildi.
Sağlık çalışanlarının ihtiyaçlarına yönelik şu an platform üzerinde yaklaşık 850 bin parça malzeme bulunuyor. Bir yandan çeşitli kampanyalarla ihtiyaçlar karşılansa da bir yandan da Türkiye’nin her yerinden ihtiyaç girişleri devam ediyor. Yaptığımız toplantılar ve çalışmalar neticesinde, hastanelerde ciddi bir ihtiyacın olduğundan bahsetmek gerekir. Bu sürecin ne kadar süreceğini kestirmek çok zor fakat insanların hassasiyeti ve dayanışması ile riskin azaltılması mümkündür.
Bugüne kadar, en başarılı yardım kampanyanız hangisiydi?
İhtiyaç Haritası’nın kuruluşundan bu yana farklı ihtiyaçlara, lokasyonlara ve hedef kitlelere yönelik projeler gerçekleştirdik. Tüm projelerin yarattığı farkındalık ve kalkınmaya sağladıkları fayda paha biçilemez ve kıyaslanamaz. Fakat bu soruya bir cevap vermem gerekirse eğer, sanırım bu Elazığ Depremi sırasında yaptığımız çalışmalar ve kampanyalar olurdu.
24 Ocak saat 22.25’te yaşan Elazığ Depremi’nin hemen ardından Elazığ Valiliği ile iletişim kuruldu ve hızlı bir şekilde belirlenen ihtiyaç listesi İhtiyaç Haritası platformunda yayınlandı (25 Ocak saat 00.03). Yayınlanan ihtiyaç listesi hem işbirliği yaptığımız kişi/kurumlarla paylaşıldı hem de sosyal medya aracılığıyla herkese duyuruldu. İhtiyaç Haritası aracılığıyla toplanan malzemeleri ulaştırmak ve detaylı saha çalışması yapmak amacıyla 25 Ocak’ta İhtiyaç Haritası ekibi Elazığ’a yola çıktı. Bu süreçten itibaren öncelikle Elazığ Valiliği’nin yetkisi altında ulusal ve yerel STK’lardan oluşan STK Afet Koordinasyon Platformu kuruldu ve gönüllülere çağrı yapıldı. Ardından, ihtiyacın tespit edilebilmesi ve malzeme gönderiminin doğru ve zamanında yapılabilmesi için bir sistem oluşturuldu. 350 gönüllü aracılığıyla, lokasyon bazında ve kişilerin bilgileri de alınarak detaylı bir ihtiyaç listesi günlük olarak çıkarıldı ve eş zamanlı gönderimler düzenli olarak ihtiyaç sahibi depremzedelere ulaştırıldı. 27 Ocak – 7 Şubat tarihleri arasında ihtiyaç sahiplerine malzeme gönderimi yapıldı ve bu süreç boyunca İhtiyaç Haritası aracılığıyla 87 bin 753 depremzedeye toplam 744 bin 473 parça malzeme ulaştırıldı. Ulaştırılan toplam malzemelerin yaklaşık mali değeri 48,7 milyon TL değerindedir.
