Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai kentinde devam eden COP28 konferansında, net sıfıra giden yolda ülkelerin iklim eylemi hedeflerindeki ilerlemenin değerlendirilmesi amaçlanıyor. Net sıfır ne anlama geliyor? Sera gazları karbondioksit ve metan gazı içerir. Konutlarda, fabrikalarda ve enerji nakil araçları gibi pek çok alanda petrol, doğal gaz ve kömür kullanılması sonucunda karbondioksit açığa çıkar. Metan gazı ise
Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai kentinde devam eden COP28 konferansında, net sıfıra giden yolda ülkelerin iklim eylemi hedeflerindeki ilerlemenin değerlendirilmesi amaçlanıyor.
Net sıfır ne anlama geliyor?
Sera gazları karbondioksit ve metan gazı içerir. Konutlarda, fabrikalarda ve enerji nakil araçları gibi pek çok alanda petrol, doğal gaz ve kömür kullanılması sonucunda karbondioksit açığa çıkar.
Metan gazı ise tarım faaliyetleri sonucunda ve atık depolama sahalarında ortaya çıkar.
Bu gazlar Dünya atmosferinde fazladan enerji hapsederek küresel sıcaklıkların atmasına neden olur. Bununla birlikte, küresel bir problem olan ormansızlaşma, karbondioksiti absorbe edecek daha az ağaç olması demektir.
Sonuç olarak, net sıfır dünya atmosferine daha fazla sera gazı eklememek anlamına geliyor.
2015 yılında İngiltere dahil 197 ülke tarafından kabul edilen Paris Anlaşması kapsamında, ülkeler, küresel sıcaklık artışlarını 2100 yılına kadar 1,5C ile sınırlama hedefini kabul etti.
Bu taahhüdün yerine getirilmesi için 2050 yılına kadar net sıfır karbondioksit emisyonuna erişilmesi gerekiyor.
Ancak, iklim felaketini büyüyen bir tehdit olarak değerlendiren Birleşmiş Milletler, ülkelerin net sıfır hedeflerini on yıl öncesine çekmelerini istiyor.
Net sıfır sera gazı emisyonlarının tamamen sona ermesi anlamına mı geliyor?
Emisyonların tamamının ortadan kaldırılması mümkün değildir. Bununla birlikte, atmosferdeki sera gazı emisyonlarının çevresel projeler yoluyla azaltılması çalışmaları dengeleme (offseting) olarak bilinmektedir.
Doğal dengeleme yöntemleri arasında ağaç dikme ve turbalık alanların restore edilmesi gibi faaliyetler yer almaktadır.
Endüstriyel yöntemlerden biri de, özel makineler yardımıyla karbondioksitin atmosferden emilerek ve yeraltının derinliklerinde depolanmasını içeren karbon yakalama ve depolamadır. Ancak bu teknoloji gelişme aşamasında olduğundan maliyetli bir yöntem.
Dengeleme stratejileri önemli plan ve projelerden olmasına rağmen halihazırdaki sera gazı emisyonlarının yalnızca küçük bir kısmını bertaraf edebilir. Dolayısıyla net sıfır hedefe ulaşmak için fosil yakıt kullanımında ciddi kesintiler yapılması zorunluluğu her zamankinden daha kritik öneme sahip.
Birleşik Krallık net sıfır yolunda ne durumda?
Birleşik Krallık hükümeti, 2050 hedefine ulaşmaya yardımcı olmak için bir dizi taahhütte bulundu.
· Rüzgar, güneş ve nükleer enerjiyi hızla artırarak 2035 yılına kadar tamamen temiz enerji kullanılması
· 2030 yılına kadar yeni otomobil satışlarının yüzde 80’inin sıfır emisyonlu olması
· 2030 yılına kadar yılda 20 ila 30 milyon ton karbondioksit yakalanması ve depolanması
· 2028’e kadar yılda 600 bin elektrikli ısı pompası kurulumu
Birleşik Krallık bugüne kadar sera gazı emisyonlarında önemli kesintiler yapmış olmasına rağmen, Paris iklim anlaşmasına uygun olarak emisyonlarını 2030 yılına kadar 1990 seviyelerine göre yüzde 68 oranında azaltması gerekiyor. Bu hedef, 2050 net sıfır hedefe ulaşma yolunda önemli bir adım olarak görülüyor.
Diğer ülkeler net sıfıra ne kadar yakın?
Yaklaşık 140 ülke net sıfıra ulaşma sözü verdi ancak bu ülkelerin tamamı taahhütlerinde 2050 yılını son tarih olarak belirtmedi.
Halihazırda dünyanın en büyük karbondioksit üreticisi olan Çin, 2060 yılına kadar ‘’karbon nötrlüğü’’ hedefliyor. Emisyonlarını azaltma planları yeterli olmamasına rağmen yenilenebilir enerji sektörü hızla büyüyor.
Tarihsel olarak en yüksek emisyon üreten ülke olarak bilinen ABD’de, kişi başına düşen karbon salınımı Çin’den daha fazla. 2050 yılına kadar net sıfıra ulaşma sözü veren ABD, Ağustos 2022 tarihinde yenilenebilir enerji kaynaklarını ve diğer temiz teknolojileri artırmayı amaçlayan, Enflasyon Azaltma Yasası’nı hayata geçirdi.
Üçüncü en büyük karbondioksit üreticisi olan Avrupa Birliği’nin, 2050’ye kadar net sıfıra ulaşma taahhüdü var. Geçtiğimiz Mart ayında Net Zero Industry Act adını verdiği yeşil yatırım paketini açıkladı.
Hindistan ve Rusya’nın emisyonları da oldukça yüksek seviyelerde. 2060 yılına kadar net sıfıra ulaşma sözü veren Rusya’yı, 2070 yılına kadar verdiği taahhüt ile Hindistan takip ediyor. Ancak her iki ülkede bu taahhütlerini destekleyecek yetersiz politikalar sergiliyor.
Net sıfıra ulaşma yolunda hükümetlerin yapması gereken çok önemli atılımlar olmasına rağmen, bireysel katkıların payı da oldukça önemli.
Bireysel eylemlere örnek olarak aşağıdakiler sayılabilir:
· Daha az havayolu seyahati yapmak
· Enerji kullanımını azaltmak
· Ev yalıtımını ve enerji verimliliğini artırmak
· Elektrikli araçlara geçiş
· Doğalgaz kullanan merkezi ısıtma yerine ısı pompası gibi elektrikli sistemlere geçiş yapmak
· Daha az kırmızı et tüketmek
Kaynak:
