Glasgow İklim Paktı’nın önemli çıktıları

İklim değişikliği ile mücadele amacıyla ülkelerin üzerinde anlaştığı Paris İklim Anlaşması’nın ne ölçüde uygulandığını denetlemek amacıyla düzenlenen COP26’da yeni Glasgow İklim Paktı’nı oluşturan nihai anlaşma yapıldı.

Glasgow’da düzenlenen uluslararası konferanstan sonra açıklama yapan COP26 Başkanı Alok Sharma, “1,5 derece kriterinin önemini canlı tuttuğumuzu artık güvenle söyleyebiliriz. Ancak, nabız zayıf. Konferansta verdiğimiz sözlerimizi tutar ve taahhütlerimizi hızlı eyleme dönüştürürsek hayatta kalınmasını sağlayabiliriz” dedi.

Paktın önemli çıktıları

Fosil yakıtlar. Anlaşma, birçok kişinin umduğundan daha etkisiz bir seviyede gerçekleşmesine ragmen, COP çerçevesinde ilk kez fosil yakıt kullanımının azaltılması ihtiyacına yönelik talepleri içeriyordu. Paktın son metni, tarafları azaltılmamış kömür kullanımını ve verimsiz fosil yakıt sübvansiyonlarını ‘aşamalı olarak azaltma’ çabalarını hızlandırmaya çağırıyor. Ancak, Hindistan ve Çin’den ‘aşamalı olarak durdurmak’ ifadesine gelen itirazlar nedeniyle, metnin ilk taslağında yer alan ‘kömür ve fosil yakıtlar için sübvansiyonların aşamalı olarak kaldırılmasını hızlandırma’ çağrısının önemi hafifletilmiş oldu.

İklim Finasmanı. 2015 Paris Anlaşması, gelişmiş ülkeleri 2020’ye kadar, yılda en az 100 milyar dolarlık bir iklim finansmanıyla gelişmekte olan ülkelere olan desteği artırmaya çağırdı. Metinde, 2020 hedefinin kaçırıldığına derin bir üzüntüyle yer verilirken, iklim finansmanı vaatlerinde önemli artış görüldüğü ve 2025 yılına kadar yıllık 100 milyar dolarlık hedefin şeffaflık koşulları benimsenerek tam olarak yerine getirilmesinin istendiği belirtiliyor. Ayrıca gelişmekte olan ülkelere yönelik uyum için toplu iklim finansmanı tedariklerini en az ikiye katlayarak yılda 40 milyar dolara çıkarmaları isteniyor.

Kısa vadeli iklim hedefleri. Son iki yılda, net sıfır emisyon elde etmeyi taahhüt eden ülkelerde çarpıcı bir artış görüldü. Küresel emisyonların yüzde 80’i bu uzun vadeli hedefler kapsamında değerlendiriliyor. Ancak çok sayıda araştırma sonucu, mevcut politikaların ve kısa vadeli hedeflerin, sıcaklık artışını sınırlamak için Paris Anlaşması hedefleriyle uyumlu olmadığını gösterdi. Buna istinaden anlaşma, ülkeleri gelecek yıl boyunca 2030 emisyon hedeflerini veya Ulusal Olarak Belirlenmiş Katkıları (NDC’ler) yeniden gözden geçirmeye çağırıyor.

Karbon piyasaları. Paris Anlaşması’nın ‘6. Maddesi’nin yürürlüğe girmesinden altı yıl sonra, COP26’da karbon piyasaları için düzenlemeleri içeren bir rehber oluşturuldu. Belirlenen kuralların, yükselen karbon piyasalarının finansmanına yönelik şeffaf ve tutarlı bir çerçevede karbon kredilerinin geliştirilmesine katkı sağlayacak önemli bir adım olduğu belirtiliyor.

Kaynak: