Greenpeace, küresel moda sektörünün yıkıcı etkisini azaltmak için giyim şirketlerinin daha etkin düzenlemeler kapsamında denetlenmesi ve kurallara uymalarının sağlanması gerektiği konusunda uyarılarda bulundu. Moda endüstrisi, kullanılan yoğun kimyasallar, fosil yakıtlar ve su sayesinde, petrol endüstrisinden sonra dünyanın en büyük ikinci çevre kirleticisi. Greenpeace Almanya tarafından hazırlanan raporda; Nike, Adidas, H&M, G-Star ve Primark dahil olmak
Greenpeace, küresel moda sektörünün yıkıcı etkisini azaltmak için giyim şirketlerinin daha etkin düzenlemeler kapsamında denetlenmesi ve kurallara uymalarının sağlanması gerektiği konusunda uyarılarda bulundu.
Moda endüstrisi, kullanılan yoğun kimyasallar, fosil yakıtlar ve su sayesinde, petrol endüstrisinden sonra dünyanın en büyük ikinci çevre kirleticisi.
Greenpeace Almanya tarafından hazırlanan raporda; Nike, Adidas, H&M, G-Star ve Primark dahil olmak üzere 29 öncü markanın değerlendirilmesi sonucunda birçok moda firmasının benimsediği gönüllü sürdürülebilirlik taahhütlerinin, hızlı moda kapsamında gerçekleşen yıkıcı faaliyetleri değiştirmeye yeterince yakın olmadığı açıklandı.
Hızlı moda iklim değişikliğinin temel itici gücüdür?
Yeşil gruplardan oluşan bir koalisyon tarafından hazırlanan 2021 raporu, global moda sektörünü alışveriş yapanlara hızlı ve artan miktarlarda atılabilir giysi tedarik etmek için fosil yakıtlardan yapılan sentetik elyaflara ‘tehlikeli bir bağımlılık’ geliştirmekle suçluyor.
Modanın fosil yakıtlara olan bağımlılığı dolayısıyla sentetik elyafların, özellikle de polyesterin kullanımının son 20 yılda iki katına çıktığı belirtiliyor.
Araştırmayla, bazı markaların yılda 20’ye yakın koleksiyon sunduğu ve insanların 15 yıl öncesine göre yüzde 60 daha fazla giysi satın aldığı, ancak giysilerin kullanma ömrünün yarı yarıya azaldığı konularına işaret ediliyor.
2015’te 62 milyon ton olan küresel moda üretiminin, 2030’da 102 milyon tona çıkması bekleniyor.
Değişen Pazarlar Derneği kampanya yöneticisi Urska Trunk; birçok tüketicinin hızlı modanın fosil modası olduğunun farkında olmadığını söyledi.
Pamuk üretimi için gübre kullanımının, su kaynaklarına ağır atık bulaştıran ve kirlenmesine neden olumsuz bir faaliyet olduğuna dikkat çekiliyor.
Hızlı modanın başka ekolojik sonuçları var mı?
Gelişmekte olan ülkelerdeki giyim fabrikaları, üretimde kullanılan boyalar ve ağartıcılar gibi zararlı kimyasalları kontrolsüz bir şekilde su kaynaklarına boşaltıyor.
Giysilerde kullanılan sentetik elyafların yüzde 85’ini oluşturan polyester, mikro elyaf kirliliğinin önemli kaynağını oluşturuyor ve bu mikro lifler deniz canlılarına zarar veriyor. Başka bir görüş, giysilerimiz sürekli olarak mikro elyaf döktüğü için giydiklerimizi soluduğumuzu ve yediğimizi belirtiyor. Bu konular sağlığımıza zarar vermekle kalmayarak, gelecek nesiller için çözüme kavuşturulması gereken öncelikli konular olarak gündemde yer alıyor.
Geri dönüşüm ve diğer sürdürülebilirlik girişimleri yeterli mi?
Büyük üreticiler, karbon ayak izlerini azaltmak için taahhütler ve girişimler başlattı.
Örneğin Nike markası, 2025 yılına kadar sahip olduğu ve işlettiği tesislerdeki karbon emisyonlarını yüzde 65 oranında azaltmayı, tüketici sonrası atık miktarının 10 katını geri dönüştürmeyi veya bağışlamayı ve çevresel olarak tercih edilen malzemelerin kullanımını yüzde 50’ye çıkartmayı taahhüt etti.
Ancak Greenpeace, bu sürdürülebilirlik girişimlerinin birçoğunun yetersiz olduğunu veya şirketlerin sorumlu tüketicileri yatıştırmak için uyguladıkları reklamcılık ve halkla ilişkiler alanında etik ve çevresel girişimlerini yansıttıkları ‘yeşil yıkama’ girişimi olduğunu söylüyor. Bu yapılmış gibi gösterilmeye çalışılan faaliyetler sonucunda suçluluk duygusundan arındırılmış aşırı tüketim teşvik edilmiş oluyor.
Bunun yanında, GORE-TEX üreticisi ve hava koşullarına dayanıklılıkta pazar lideri olan ve tüketici dış giyim ürünleri için zararlı PFC kimyasalları içermeyen yeni bir kaplama malzemesi geliştiren örneklerde olduğu gibi, birçok üreticinin kalıcı ve etkin değişiklikler yaptığına işaret ediliyor.
Greenpeace’in moda şirketlerinden beklentisi nedir?
Greenpeace, küresel çapta tüm moda sektörünü kanun yapıcılar tarafından düzenlenen kuralları uygulamaya çağırıyor.
Bağlayıcı düzenlemeler hayata geçirilmeden, global moda markalarının, yıkıcı etkileri olan hızlı moda iş modelini boş yere düzenlemeye ve onarmaya çalışacak oldukları sonucuna işaret ediliyor.
Kaynak:
