Dünya genelindeki hükümetler ve işletmeler net sıfır emisyona ulaşma hedeflerini ve taahhütlerini ortaya koyuyor. Bununla birlikte, yaşama, çalışma, üretme ve tüketme alışkanlıklarımızda tam bir dönüşüm gerektiren net sıfıra geçiş hiçbir ülke için kolay bir süreç değil. Net sıfıra giden yol endüstriler arasında da farklılık gösteriyor. Bazı sektörlerde emisyon azaltımı diğerlerine göre çok daha zor. Çimento,
Dünya genelindeki hükümetler ve işletmeler net sıfır emisyona ulaşma hedeflerini ve taahhütlerini ortaya koyuyor. Bununla birlikte, yaşama, çalışma, üretme ve tüketme alışkanlıklarımızda tam bir dönüşüm gerektiren net sıfıra geçiş hiçbir ülke için kolay bir süreç değil.
Net sıfıra giden yol endüstriler arasında da farklılık gösteriyor. Bazı sektörlerde emisyon azaltımı diğerlerine göre çok daha zor. Çimento, çelik, kimya, madencilik gibi ağır sanayinin yanı sıra denizcilik ve havacılık gibi ağır yük taşımacılığı, yeşil dönüşüm için yüksek maliyetler gerektiren sektörlerin başında geliyor.
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Sürdürülebilir İşletme ve Altyapı Başkanı Dimitris Koufos, ‘’ Azaltılması zor sektörler, küresel emisyonların yaklaşık yüzde 30’una katkıda bulunuyor. Dolayısıyla bunların yeşil geçişleri her zamankinden çok daha acil’’ diyor. ‘’Banka olarak üstlendiğimiz en zor görevlerden biri bu sektörlerin geçişini desteklemek ancak bu kesinlikle gerekli’’ diyerek düşüncelerini aktarıyor.
Operasyonlarının tamamını Paris Anlaşması’nın hedefleriyle uyumlu hale getiren EBRD, bölgeleri genelinde karbondan arındırmayı hızlandırmayı ve yüzyılın ortasına kadar net sıfır emisyona ulaşmalarını desteklemeyi hedefliyor. Azaltılması zor sektörlerin geçişini desteklemek bu çabaların önemli bir bölümünü oluşturuyor.
Kurumsal sektöre yönelik yüksek etkili program
EBRD ve Yeşil İklim Fonu, Kurumsal Sektöre yönelik Yüksek Etki Programını 2021 yılında başlattı. Azaltılması zor sektörlerde yeşil finansmanı önemli ölçüde artırmak için toplam 1,01 milyar ABD doları tutarında finansman sağladı.
Sanayi sektöründe düşük karbonlu teknolojilerin benimsenmesini teşvik eden program, Ermenistan, Fas, Ürdün, Kazakistan, Sırbistan, Tunus ve Özbekistan’ın enerji yoğun imalat, tarım ve madencilik sektörlerinde dönüşümsel bir değişimi kolaylaştırmak için tasarlandı.
Banka, müşterilerine hibeler ve danışmanlık hizmetleri (teknik yardım) sağlamakla birlikte düşük karbonlu sektör yol haritasını benimseyen ve uygulayan hükümetlere ve endüstrilere sürdürülebilirlikle bağlantılı finansman desteği veriyor.
Düşük karbonlu çözümler
EBRD, bir sektörü ve onun iklim performansını, mevcut emisyon nedenlerini, bu emisyonları azaltma potansiyelini ve temel politika eylemlerini özetleyen düşük karbonlu sektör yol haritasını benimseyen ekonomileri destekliyor.
Bunun güncel örneği Bankanın Türkiye’deki çalışmasında görülüyor. EBRD, İklim Yatırım Fonlarından aldığı finansmanla Türk hükümetinin çelik, alüminyum, çimento ve gübre gibi çeşitli sektörler için düşük karbonlu yollar geliştirmesine yardımcı oldu. Ortaya çıkan politika önerileri arasında yeşil enerji, döngüsel ekonomi, süreç iyileştirme, girdi optimizasyonu, ticaret modelleri ve emisyon ticaret sistemleri yer alıyor.
Alüminyum, ağır imalattan hızlı tüketim mallarına kadar çeşitli kullanım alanlarına sahip önemli bir malzeme olmakla birlikte, elektrikli araçlar gibi yeni gelişen teknolojiler için de kritik öneme sahip. 2021 yılında küresel endüstriyel karbondioksit emisyonlarının yaklaşık yüze 3’ü alüminyum üretiminden kaynaklandı.
Çelik sektörü küresel enerji ilişkili karbondioksit emisyonlarının yaklaşık yüzde 10’unu, endüstriyel karbon emisyonlarının yaklaşık yüzde 30’unu oluşturdu. Benzer şekilde, çimento sektörü de küresel karbondioksit emisyonlarının yaklaşık yüzde 7’sine katkıda bulunuyor.
Çalışmalar sonucunda elde edilen bulgular, Türk sanayisinin net sıfır emisyona ulaşmak için kapsamlı entegre ve tutarlı politikalar geliştirmesi ve radikal teknolojik dönüşüme yatırım yapması gerektiğini gösteriyor.
EBRD bölgelerinden örnekler
EBRD, Mısır’da United Metals Company (UMC), Türkiye’de Mega Metal, Polonya’da KGHM Polska Miedz S.A. ve Bulgaristan’da Sofia Med’in yanı sıra Metalfer Still Mill gibi çelik üreticileri dahil olmak üzere birçok ekonomideki bakır üreticilerinin yeşil geçişini destekliyor.
Banka aynı zamanda ikincil metallerin geri dönüşümü ve üretimine de finansman sağlıyor. Buna bir örnek olarak, Elemental’in Polonya’daki yeni geri dönüşüm tesisi verilebilir. Tesis, elektrikli araçlardan ve akıllı telefonlar veya dizüstü bilgisayarlar gibi diğer elektronik cihazlardan toplanan üretim hurdalarını ve kullanım ömrünü tamamlamış lityum iyon pillerin yanı sıra otomotiv atıklarından elde edilen platin grubu metalleri geri dönüştürecek.
Lityum, platin, paladyum ve nikel gibi nadir metaller, elektrikli araçların lityum iyon pillerinin ve otomotiv atıklarının üretiminde kilit rol oynuyor ve çoğunlukla Avrupa dışındaki ülkelerden tedarik ediliyor. Bu metallerin çıkarılması ve rafine edilmesi süreçlerinden kaynaklanan karbondioksit emisyonlarının sosyal ve çevresel ayak izi oldukça yüksek.
İkincil metallerin geri dönüştürülmesi, üretilmesi ve bunların yeni ürünler için hammadde olarak kullanılmasının, ilgili sera gazı emisyonlarını yüzde 98’e kadar azaltabileceği ön görülüyor.
EBRD’nin ülke uzmanlığı, özel sektör odağı ve ekonomik geçiş yetkisi, ülkelere ve azaltılması zor sektörlerde faaliyet gösteren müşterilerine yol haritası sunmada kritik rol oynuyor.
Kaynak:
https://www.ebrd.com/news/2023/solving-the-dirtiest-problems-of-the-green-transition.html
