“Daha iyi bir geleceğin yolu, kendi gücünün farkında ve haklarını bilen kız çocuklarından geçiyor” 

11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü, Birleşmiş Milletler’in kararıyla 2012 yılından bu yana kız çocuklarının maruz bırakıldığı fırsat ve cinsiyet eşitsizliklerine dikkat çekmek için kutlanıyor. Bu yılki küresel eylem çağrısı ise ‘kız çocuklarının haklarına, liderliğine ve iyi olma hallerine yatırım yapma’ temasını içeriyor. 

Dünya genelinde pek çok ülkede kız çocukları yaşam yolculuklarının ilk gününden başlayarak toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılık, eğitim hakkına erişimde zorluklar, ev içi hizmet yükü, şiddet gibi pek çok güçlükle mücadele ediyor. Pandemiyle beraber tüm dünyayla paralel şekilde Türkiye’de de kız çocuklarının karşılaştığı güçlüklerin daha da artığına dair gözlem ve raporlar dikkat çekiyor. Öte yandan bu konuda atılmış iyileştirici adımlar da var; konuyu odaklarına alan kurum ve kuruluşlar hem sahada hem de kamuoyuna yönelik farkındalık çalışmalarında kız çocukları için adil koşulların sağlanması adına değerli bir emek sarf ediyor. O kurumlardan biri de Hayata Destek Derneği. 

Global ve ulusal verilere göre kız çocukları oğlan çocuklarına kıyasla geri planda kalıyor

Konuyla ilgili açıklama yapan Hayata Destek Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Uzmanı Emek Aydın şunları ifade etti:  “Kız çocukları gözeten toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlayamadığımız sürece toplumsal refahımızdan, geleceğimizden çalıyoruz. Birleşmiş Milletler Kadın Birimi’nin geçen yıl yayımladığı raporda dünyanın cinsiyet eşitliğine ulaşması için 286 yıla ihtiyacı olduğuna dikkat çekilmişti. Aradan geçen bir yılda maalesef tablo değişmedi. Dünya genelinde, kız çocuklar ve oğlan çocuklar arasındaki görünür fırsat eşitsizliği bunun kanıtı. Örneğin düşük gelirli ülkelerde kız çocukların %90’ı internete erişemezken oğlan çocuklarda bu oran yarıya düşüyor. 5 ile 14 yaş arası kız çocuklar ücretsiz gündelik ev işleri, su taşıma ve yakacak toplama gibi işlere yaşıtları oğlan çocuklara oranla yüzde 40, başka bir ifadeyle 160 milyon saat daha fazla zaman harcıyor. Sorunlar bununla da sınırlı değil, dünyada her yıl 12 milyon kız çocuk, çocuk yaşta zorla evlendiriliyor. TÜİK’in verilerine göre, Türkiye’de de çocuk yaşta evlendirilen kızların sayısı ne yazık ki azımsanmayacak ölçüde.”

Kız çocuklara eğitim ve meslek edindirme başta olmak üzere fırsat eşitliği için çalışmanın önemine dikkat çeken Aydın, Hayata Destek’in yürüttüğü Kız Çocuklar için Güçlenme Programı’ndan bahsetti: 

 “Kız çocukların güçlenmesi için özel bir çaba sarf etmemiz gerekiyor. Biz de yaklaşık 3 sene önce Diyarbakır, Hatay ve Şanlıurfa’da ’Kız Çocukları için Güçlenme’ programını başlattık. Bu programda 9-17 yaş aralığındaki kız çocuklara yaşam becerileri, kendilerini ve bedenlerini tanıma, üreme sağlığı gibi konularda bilgiler veriyoruz. Program kapsamında kız çocukları özgüven kazanıyor, duygularını ve tecrübelerini anlamlandırıyor, haklarını öğreniyor ayrıca sorun çözme becerileri edinerek güçleniyor.” 

Hayata Destek’in programına, depremden bugüne 1.000’i aşkın kız çocuğu katıldı. 

Hayata Destek, kız çocuklara yönelik çalışmalarını afet sonrası ihtiyaçları kapsayacak şekilde geliştirerek uygulamaya devam ediyor 

“6 Şubat depremlerinden bu yana Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman illerinde kız çocukların güçlenmesi için destek sunmaya devam ediyoruz. Programın sadece içeriğini değil formatını da afet koşullarına uygun hale getirdik. Resmi konteyner alanlarında ya da gayri resmi barınma alanlarında, mobil karavan ve konteynerlerimizle kız çocuklarına ulaşıyoruz. Bu alanlarda, psikolog, sosyal çalışmacı ve psikososyal destek çalışanlarından oluşan ekibimiz kız çocuklarıyla bir araya geliyor. Kız çocuklarının şiddetsiz, duygularını ve ihtiyaçlarını özgürce ifade edebilecekleri, kendilerini geliştirebilecekleri bir geleceğe yönelik çalışmalar yapıyoruz. Çünkü biliyoruz ki daha iyi bir geleceğin yolu, güçlü ve haklarını bilen kız çocukları yetiştirmekten geçiyor.”

Kız çocuklarından program sonrası kazanımlarıyla ilgili paylaşımlar: 

• “Konuşmak iyi geldi. Önceden çekindiğim şeylerin, çekinilmeyecek şeyler olduğunu öğrendim. Bir şey yaşadığımda tanıdıklarıma veya bir psikoloğa gidebileceğimi anladım.” (Hande, 17) 
• “Fiziksel, psikolojik, dijital şiddeti konuştuk. Kimseden korkmadan şikâyet edebileceğimizi öğrendik. Özellikle kadınlar için utanmadan anlatabilmek önemli. Maraş’ta kız-erkek ayrımcılığı çok fazla. “O erkektir yapar” deniyor ama benden sonraki nesle bunun doğru olmadığını anlatabileceğim.” (Semra, 14)