Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ulaşmak için hedeflenen sürenin yarısında, dünya bir dönüm noktasında. Covid-19 salgınının süregelen sosyo-ekonomik etkileri, artan yoksulluk, devam eden eşitsizlikler, çatışmalar, artan yaşam maliyetleri ve iklim acil durumunun etkileri, zor elde edilen sürdürülebilir kalkınma kazanımlarını tehdit ediyor. BM’yi ülkelere daha iyi hizmet verecek şekilde yeniden konumlandırmak için yapılan kapsamlı reformlardan beş yıl sonra,
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ulaşmak için hedeflenen sürenin yarısında, dünya bir dönüm noktasında. Covid-19 salgınının süregelen sosyo-ekonomik etkileri, artan yoksulluk, devam eden eşitsizlikler, çatışmalar, artan yaşam maliyetleri ve iklim acil durumunun etkileri, zor elde edilen sürdürülebilir kalkınma kazanımlarını tehdit ediyor.
BM’yi ülkelere daha iyi hizmet verecek şekilde yeniden konumlandırmak için yapılan kapsamlı reformlardan beş yıl sonra, sahadaki BM ekipleri yenilenen liderlik altında bu zorlukların üstesinden geliyor ve dünya genelinde hükümetleri ve insanları desteklemek için çaba göstermeye devam ediyor.
BM Sürdürülebilir Kalkınma Grubu Başkanı’nın Kalkınma Koordinasyon Ofisi (DCO) ve Mukim Koordinatörlük (RC) sistemine ilişkin 2023 Raporu, ülke, bölge ve küresel düzeylerde kalkınma koordinasyonuna stratejik yatırım yapmanın gerçek ve somut etkilerini derinlemesine inceliyor. Bu çalışma, BM kuruluşları olarak birlikte çalışıldığında ne kadar ileri gidilebileceğinin kanıtını oluşturuyor.
Yeniden canlandırılan mukim koordinatörlük sisteminin ve sahadaki BM ekiplerinin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına yönelik ilerlemeye katkı sağladığı 6 önemli nokta raporda açıklandı:
1. Mukim Koordinatörlerin liderliği, BM ekiplerinin ülkelerin farklı ihtiyaç ve önceliklerine daha etkin bir şekilde yanıt vermesine yol açtı.
Mukim Koordinatörler, En Az Gelişmiş Ülkelerin, Denize Kıyısı Olmayan Gelişmekte Olan Ülkelerin, Gelişmekte olan Küçük Ada Devletlerinin ve Orta Gelirli ülkelerin farklı ihtiyaçlarına ve ulusal kalkınma önceliklerine göre uyarlanmış güven inşa etmek, koalisyonlar oluşturmak, ortak yaklaşımları teşvik etmek üzere SKH politikası ve finansman çözümleri sunmak için yeni tarafsız konumlarından faydalandı.
Ev sahibi Hükümetlerin;
· Yüzde 90’ı, Mukim Koordinatörlerin etkin hizmet vermek için gerekli profile ve becerilere sahip olduğu konusunda hemfikir olmaya devam ediyor;
· Yüzde 92’si, BM’nin kanıta dayalı politika tavsiyelerini yeterince sağladığını söylüyor (2021’de bu oran yüzde 88);
· Yüzde 88’i, Mukim Koordinatörlerin ulusal planlar ve öncelikler için stratejik desteğin sağlanmasına etkin bir şekilde liderlik ettiğini onaylıyor.
2. Mukim Koordinatörlük sistemi, yoksulluğun ortadan kaldırılması ve kimsenin geride bırakılmaması için öncülük etmeye devam ediyor. Örneğin, 69 ülkedeki Mukim Koordinatörler, BM ekiplerinin gıda güvenliği ve beslenme konularında yeni ortak programlar geliştirmesine öncülük etti.
Toplumsal cinsiyet eşitliğini ve kadınların güçlenmesini savunmaya devam ettiler; gençlerin ortak planlama süreçlerine anlamlı katılımını teşvik ettiler; sürdürülebilir kalkınma yolunda insan haklarını iyileştirme ve ulusal ortakları desteklemede BM ekiplerine rehberlik ettiler; 2030 Gündemini ilerletmek için çalıştılar; acil durumlarda ilk müdahale edenler olarak hizmet verdiler.
Hükümetlerin yaklaşık yüzde 90’ı, 2019 yılındaki reformlardan bu yana Mukim Koordinatörlerin BM’nin ortak çalışmalarında tek ses olarak hizmet verdiğini ve BM’nin ülkeye olan desteğini güçlendirdiğini belirtiyor.
3. Mukim Koordinatörler ayrıca, ulusal kalkınma önceliklerini ilerletme yolunda ortak eylemi harekete geçirmek için bağışçılar, özel sektör, finans kurumları ve sivil toplumla ortaklıklar kuruyor. İster Kenya’da kamu sağlığı kliniklerini büyütmek için özel yatırımları çekmek, ister Özbekistan’da iş dünyasının sürdürülebilirliğini desteklemek ya da Samoa’da su kalitesinin değerlendirilmesinde yerel akademi ile birlikte çalışmak olsun, Mukim Koordinatörler BM uzmanlığını ortaklarla bir araya getirerek kalkınma sorunlarına entegre çözümler sunuyor.
Ev sahibi Hükümetlerin yüzde 92’si, Mukim Koordinatörlerin 2030 Gündemini ilerletmeye ve SKA’lara ulaşmaya yönelik ulusal çabaları desteklemek üzere ortaklıklardan yararlanmaya katkı sağladıklarını söylüyor (2020’de bu oran yüzde 85’ti).
4. Mukim Koordinatörler ve ekipleri, BM ekipleri için finansman sağlamada ve 2030 Gündemini ilerletmek için ulusal Hükümetlerin SKH Finansmanına erişimini artırmada önemli bir rol üstlendi. BM Kalkınma Koordinasyon Ofisi’nin ev sahipliği yaptığı Fon, 2019 yılından bu yana 119 BM ekibine 260 milyon ABD Doları tutarında mali taahhütte bulundu. 118 milyon kişiye sosyal koruma sağladı. 42 Gelişmekte Olan Küçük Ada Devleti’nde dayanıklılık oluşturdu. 69 ülkede Entegre Ulusal Finansman Çerçevelerinin (INFF) uygulanmasını destekledi. Mukim Koordinatörler ayrıca Spotlight Girişimi, Merkezi Acil Müdahale Fonu ve Haiti, Burkina Faso, Vanuatu gibi ülkelerde Barışın İnşası Fonu gibi küresel havuz fonlarından kaynak sağlanmasında sistematik rol oynuyor.
5. Mukim Koordinatörlük sistemi, BM’nin tek sesle iletişim kurması ve kalkınma sonuçları konusunda daha fazla hesap verebilir olması açısından etkili oldu. Kalkınma koordinasyonu, ülkelerdeki acil sürdürülebilir kalkınma önceliklerini ifade etmede ve birçok ülkede nefret söylemi, yanlış bilgilendirme ve dezenformasyonla mücadeleye yardımcı olmada etkili oldu. Kosta Rika’da nefret söylemine karşı farkındalık yaratmak ve Ulusal Eylem Planı ve Ulusal Gözlemevi kurmaktan, Kenya’daki seçim sürecinde nefret söylemini gerçek zamanlı olarak takip etmek için bir konsorsiyum oluşturmaya kadar, Mukim Koordinatörler BM ailesi içindeki ortak çabaları bir araya getiriyor.
2022’de tüm BM ekipleri, ülkede elde edilen sonuçlara ilişkin yıllık raporlarını hazırlayarak, hem başarılarını hem de yaşadıkları zorlukları Hükümetler ve kamuoyu için tamamen şeffaflaştırmış bulunuyor.
6. BM’nin elde ettiği başarıların büyük bir kısmı da yeni Mukim Koordinatörlük sistemi tarafından yönlendirildi. Mukim Koordinatörlük sisteminin operasyonel hizmetlerinin UNDP’den BM Sekretaryası’na geçişiyle, 2020’den bu yana 10 milyon dolar tasarruf sağlandı. Mukim Koordinatörler yenilenebilir enerji kullanımı, toplumsal cinsiyete duyarlı satın alma, engellilerin kapsanması ve erişebilirlik gibi ortak hizmetlerin uygulanmasına öncülük ediyor.
Ev sahibi Hükümetlerin yüzde 80’i, Mukim Koordinatörlerin BM kuruluşları arasında tekrar eden çabaları en aza indirmeye yardımcı olarak kaynakların verimli kullanılmasına destek olduğu konusunda hemfikir. 2019 reformlarından bu yana oran yüzde 24 artmış bulunuyor.
Mukim Koordinatörlük sistemi aracılığıyla kalkınma koordinasyonuna yapılan yatırımların getirileri açık ve net görülüyor. Ancak bu getirilerin sürdürülebilirliği için Mukim Koordinatörlük sisteminin yeterli, öngörülebilir ve istikrarlı bir şekilde devam eden finansmana sahip olması gerekiyor. Mukim Koordinatörlük sistemi için kabul edilen 281 milyon dolar değerindeki bütçe, etkili kalkınma koordinasyonu için minimum bir yatırım. Üye Devletlerin önemli taahhütlerine rağmen, gönüllü katkılar giderek yetersiz kalıyor. Mukim Koordinatörlük sistemi, 2022 yılından bugüne kadarki en büyük finansman açığıyla karşı karşıya bulunuyor. Bu durum, sistemin kabul edilmiş olan güvenilir kabiliyetini tehlikeye atıyor.
Krizlerin yaşandığı günümüzde Mukim Koordinatörlük sistemine yönelik talep artıyor. Üye devletlerin insanlar ve gezegen için, sürdürülebilir yarınların yolunu açmak adına bugüne kadar BM reformlarına damgasını vuran kararlı taahhütlerini yenilemeleri gerekiyor.
Kaynak:
