Genel Kurul’un borç sürdürülebilirliği konulu üst düzey oturumunda konuşan Genel Sekreter Guterres, gelişmekte olan dünyada yaşayan milyarlarca vatandaş üzerinde büyük ve yıkıcı etkiler yaratan borçlara dikkat çekerek reform çağrısı yaptı. Dış borç ödeme yükünün ülkelerin kendi halklarına yatırım yapmaları için çok az kaynak bıraktığını belirtti. BM verilerine göre, 2023 yılında küresel kamu borcu 313 trilyon
Genel Kurul’un borç sürdürülebilirliği konulu üst düzey oturumunda konuşan Genel Sekreter Guterres, gelişmekte olan dünyada yaşayan milyarlarca vatandaş üzerinde büyük ve yıkıcı etkiler yaratan borçlara dikkat çekerek reform çağrısı yaptı.
Dış borç ödeme yükünün ülkelerin kendi halklarına yatırım yapmaları için çok az kaynak bıraktığını belirtti.
BM verilerine göre, 2023 yılında küresel kamu borcu 313 trilyon dolara ulaşırken, durum özellikle gelişmekte olan ekonomiler için endişe verici.
Gelişmekte olan 25 ülkede vergi gelirlerinin beşte birinden fazlası dış borçların ödenmesine giderken, aşırı yüksek borçlanma maliyetleri, toplamda yaklaşık 3,3 milyar insanın yaşadığı ülkelerin (küresel nüfüsun yüzde 40’ı) sağlık ve eğitim girişimlerinden daha fazlasının faiz ödemelerine harcanmasına neden oldu.
Guterres, ‘’Gelişmekte olan ülkeler bir güvenlik ağı yerine, ihtiyaçlarını karşılamayan, modası geçmiş, işlevsiz ve adaletsiz bir sistemle karşı karşıyalar’’ dedi.
Genel Kurul Başkanı tarafından yönetilen borç sürdürülebilirliği ve herkes için sosyoekonomik eşitlik konulu oturum, BM’nin ilk Sürdürülebilirlik Haftasının bir parçası olarak ilk üst düzey etkinlik oldu.
Öne çıkan diğer konular sürdürülebilir ulaşım ve turizm olurken, enerji üzerine yapılan özel oturumlar yer aldı.
Kötüleşen eşitsizlikler
Genel Kurul’a hitap eden 78. Dönem Başkanı Dennis Francis, zengin ve yoksul ülkeler arasındaki eşitsizliğin giderek derinleştiğini vurguladı.
Dünya nüfusunun yüzde 10’unun küresel servetin yüzde 76’sına sahip olduğuna dikkat çeken Bakan, ‘’2030 yılına kadar tahminen 600 milyon insan yoksul kalmaya devam edecek, bu da Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na (SKA) doğru ilerlemenin son derece yavaşladığını gösteriyor’’ ifadelerine yer verdi.
Dünya 2030 yılına kadar ilk trilyonerini görme yolunda ilerlerken, yoksulluğun ortadan kaldırılması 229 yıl daha sürecek.
‘’Zengin Kuzey ile Gelişmekte Olan Güney arasındaki uçurumun giderek büyüdüğü ve bu bölgelerdeki insanların yaşam şanslarını giderek daha fazla sınırladığı açıktır’’ diyen Francis, bu eşitsizliklerin gençler, kadınlar, engelliler ve kırsal alanda yaşayanlar üzerindeki etkilerini özetledi.
Bu durumu düzeltmek için etkin eylemler yapılmadığı takdirde, kelimenin tam anlamıyla geride bırakılacaklarını, kalkınmanın meyvelerinden yararlanamayacaklarını ve görmezden gelineceklerini aktardı.
Genel Sekreter Guterres, gelişmekte olan ülkelerin kendilerini ‘’borç batağından’’ çıkarabilmeleri için bir can simidine ihtiyaç duyulduğunun altını çizdi.
Geçtiğimiz Şubat ayında önerdiği SKA Teşvik programının artık ‘’hayata geçirilmesi’’ gerektiğini söyledi.
Teşvik, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemini karşılamak için dünyanın en gelişmiş ülkelerinden yıllık 500 milyar dolar ek finansman sağlamayı amaçlıyor.
Reforma ihtiyaç var
Guterres, küresel finansal mimarinin ‘’toptan reforma’’ ihtiyaç duyduğunu, özellikle de borca yaklaşımlarında reform yapılması gerektiğini söyledi.
Bu reformlar arasında borç şeffaflığının artırılması, yerel para birimlerinde kredilerin artırılması ve yeni borçlanma araçlarının geliştirilmesi de yer alıyor.
Genel Sekreter, ‘’her şeyden önce, gelişmekte olan ülkelerin sistem genelinde ve alınan her kararda temsilini artırmalıyız. Masada bir koltuğa ihtiyaçları var ve bunu hak ediyorlar’’ şeklinde düşüncelerini ifade etti.
Kaynak:
