Avustralya, ısı stresi nedeniyle altıncı toplu mercan beyazlamasına sahne oluyor

Dünyanın yedi doğa harikasından biri olan resiflerin benzeri görülmemiş durumu, UNESCO bilim insanlarının tehlikede olan doğal servetleri tespit etme amacıyla yaptığı araştırma ve izlemeler sırasında ortaya çıktı.

Great Barrier Reef Deniz Parkı Otoritesi (GBRMPA) ve Avustralya Deniz Bilimleri Enstitüsü (AIMS) tarafından yapılan açıklamada, yaklaşık 750 ayrı resifi kapsayan deniz parkının 2 bin 300 kilometrelik uzunluğu boyunca havadan yapılan araştırmalar sonucunda yaygın bir beyazlama olduğu ve en şiddetli beyazlamanın kuzey ve orta bölgelerde gözlemlendiği belirtildi.

Mercanların yaygın olarak beyazlamasının ilk olarak 1998 yılında görüldüğü ve 2002, 2016, 2017, 2020 ve şimdi 2022’de altıncı kez tekrarlandığı açıklandı.

Sıcaklık artışı beyazlatıyor

Bilim insanlarının toplu bir iyileşme dönemi olacağını umut ettikleri 2022 yılında (La Nina yılında) meydana gelen mercan beyazlamasının endişe verici olduğu ve sera gazı emisyonlarının azaltılmasının aciliyeti vurgulandı.

AIMS mercan biyoloğu Dr. Neal Cantin, havadan görünebilen mercan örtüsünün yarısından fazlasının tamamen beyaza boyanmış olduğunu pembe, sarı ve mavi floresan belirtileri olabileceğini söyledi.

Mercanlar, deniz ısı dalgalarına maruz kaldıklarında dokularını ısıdan ve yoğun güneşten korumak amacıyla floresan pigmentleri üretiyor. Mercan beyazlaması, su sıcaklıklarının normalden çok yüksek olması durumunda meydana gelme eğilimindedir.

GBRMPA bilim insanı David Wachenfeld, mercan resifinin stresli olduğunu ancak ölmediğini söyledi.

Su sıcaklığı düştüğünde ağartılmış mercanların bu stresten kurtulabileceğini söyleyen Wachenfeld, toplu mercan beyazlaması vakası yaşanan 2020 yılında mercan ölümlerinin çok düşük seviyede meydana geldiğini belirtti.

Doğa harikası tehdit altında

Avustralya’nın Queensland kıyılarında 2 bin 300 kilometre uzunluğunda olan Büyük Set Resifi, pandemi öncesi her yıl yaklaşık üç milyon turiste ev sahipliği yapıyordu.

Bu yıl havadan yapılan araştırmalar sonucunda, en fazla beyazlığın Townsville yakınlarında gerçekleştiği tespit edildi. Cairns ve Port Douglas yakınlarındaki turistik bölgeler, daha düşük ısı seviyeleri nedeniyle daha az etkilendi.

Mercan beyazlaması, stresli mercan dokusunun içinden algleri çıkararak onu besin kaynağından mahrum bıraktığında meydana geliyor. Koşullar düzelmezse, mercan açlıktan ölebilir ve karbonat iskeleti açığa çıktıkça beyaza döner.

Townsville James Cook Üniversitesi’nde Deniz Biyolojisi doçenti olan Jodie Rummer, ‘En sağlam mercanların bile iyileşmesi için yaklaşık on yıl gerekiyor. Arka arkaya yaşanan ısı dalgaları sonucunda mercanlar yeni koşullara uyum sağlayamıyor’ dedi.

Avustralya hükümeti, resifi kurtarmak için yeterince mücadele ettiğini kanıtlamak için UNESCO’dan baskı görüyor. Hükümet, BM ajansından izleme görevini yürütmesini istedi, ancak UNESCO görevin ayrıntılarını gizli tutuyor.

Hükümet, 2022 yılının başlarında yeni iklim adaptasyon teknolojisini, su kalitesi programlarına yatırımı ve önemli resif türlerinin korunmasını desteklemek adına 700 milyon dolar taahhüt etti.

Avustralya hükümeti tarafından açıklanan ekstra finansman memnuniyetle karşılanırken, küresel iklim uzmanları fosil yakıtlardan uzaklaşmak için yeterince çaba göstermediği için ülke yönetimini eleştirdi.

İklim Eylemi İzleyicisi, iklim değişikliği konusundaki tutumu için Avustralya’yı ‘son derece yetersiz’ olarak değerlendiriyor.

İklim Konseyi CEO’su Amanda McKenzie, hükümetin ele alması gereken asıl sorunun iklim değişikliği olduğunu öne sürüyor. Emisyonlar azaltılmadığı sürece hiçbir fonun mercan beyazlaması vakalarını durduramayacağının altını çiziyor.

Kaynak:

https://www.cnn.com/2022/03/25/australia/australia-reef-bleaching-climate-intl-hnk/index.html