Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre, dünya genelinde 39 milyon kişi tamamen görmüyor ve 246 milyon kişi de görme engelli olarak yaşamlarını sürdürüyor. Çevrelerindeki nesneleri tanımak, gezinmek gibi çeşitli günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmekte zorluk çekiyor. Görme yeteneğini yitirmiş bireyler için dünya yeterince kapsayıcı değil. Görsel bilgiye büyük ölçüde bağımlı bir dünyada, görme engelli bireyler günlük rutin
Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre, dünya genelinde 39 milyon kişi tamamen görmüyor ve 246 milyon kişi de görme engelli olarak yaşamlarını sürdürüyor. Çevrelerindeki nesneleri tanımak, gezinmek gibi çeşitli günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmekte zorluk çekiyor.
Görme yeteneğini yitirmiş bireyler için dünya yeterince kapsayıcı değil. Görsel bilgiye büyük ölçüde bağımlı bir dünyada, görme engelli bireyler günlük rutin işlevlerini bağımsız olarak yerine getirmekte zorlanıyor.
Bu zorlukların üstesinden gelmek için Yardımcı Teknoloji (Assistive Technology – AT) bir umut ışığı olarak devreye giriyor. Kör ve görme engeli bulunanlar için çeşitli araştırmalar yürütülüyor.
İleri teknolojiyi bünyesinde barındıran akıllı gözlükler, görme engelli bireyler için umut verici bir çözüm olarak dikkat çekiyor.
İnsan ekolokasyonundan (sesle yer belirleme) ilham alan araştırmacılar, görsel bilgiyi benzersiz ses temsillerine dönüştüren, kör ve görme engelli insanların çevrelerinde gezinme yeteneğini artıran akıllı gözlüklerle onların hayatını kolaylaştırıyor.
‘Akustik Dokunma’ tekniği, görme engellilerin sesi kullanarak görmesini sağlıyor.
Bu yenilikçi yaklaşım, duyusal engelleri olan bireylerin günlük yaşamlarındaki engelleri aşmalarını sağlayacak teknolojilerin tasarlanmasını içeriyor. Özellikle körlük veya az görme, bir kişinin günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirme ve sosyal aktivitelere katılımını ciddi düzeyde etkiliyor.
Sydney Teknoloji Üniversitesi’ndeki araştırma ekibi, görme engelli veya hiç görmeyen bireylerin görmelerine yardımcı olmak için görsel bilgileri ‘’akustik dokunma’’ olarak adlandırılan farklı ses simgelerine çeviren yeni nesil bir teknoloji geliştirdi.
Akustik dokunma teknolojisi, nesneleri seslendirerek cihazın görüş alanına girdiklerinde benzersiz ses temsilleri oluşturuyor. Örneğin, hışırdayan yaprakların sesi bir bitkiyi ya da vızıldayan bir ses bir cep telefonunu temsil edebiliyor.
Araştırmacılar, nesnenin boyutu ve uzaklığı hakkında bilgi veren ekolokasyon yönteminden ilham alarak, Foveated Audio Device (FAD) adını verdikleri akıllı gözlükleri geliştirmeyi hedeflediklerini belirtiyor. FAD, bir dizi artırılmış gerçeklik gözlüğü ve kamera/kafa izleme çıkışını yönetiyor. Bu sayede FAD, cihazın görüş alanına girdiklerinde nesneleri farklı ses simgelerine dönüştürüyor.
Araştırmacılar, giyilebilir cihazın görme engelli bireylerin çok fazla zihinsel çaba sarf etmeden nesneleri tanıma ve onlara ulaşma becerilerini önemli ölçüde artırdığını tespit etti.
Çalışmanın baş yazarı Howe Yuan Zhu, ‘’İşitsel geri bildirim, kullanıcıların nesneleri dikkate değer bir doğrulukla tanımlamalarını ve onlara ulaşmalarını sağlıyor’’ dedi. Araştırma ekibi akustik dokunmanın görme engelli bireyler için giyilebilir ve etkili bir duyusal güçlendirme yöntemi sunma potansiyeli olduğunu söylüyor.
Hakemli PLOS One dergisinde yayınlanan akustik dokunma teknolojisinin ince bir ayarla, yardımcı teknolojilerin ayrılmaz bir parçası haline gelebileceği ve görme engellilerin çevrelerine eskisinden daha iyi erişmelerine yardımcı olabileceği ön görülüyor.
Kaynak:
