Ürdün’de cinsiyet eşitliği yolunda iddialı adımlar atılıyor

Ürdün’de cinsiyet eşitliği adına daha etkin politikalar uygulanması için baskı artıyor. Bu alanda hayata geçirilen hükümet politikaları ve anayasa değişikliklerine rağmen kadın aktivistler daha fazla yapısal değişiklik olmasını umut ediyor.

Ürdün’deki kadınların güçlendirilmesi hareketinin yol göstericisi Kraliçe Rania, anayasanın kadınlar lehine değiştirilmesini destekleyen önde gelen isimlerinden biri olarak dikkat çekiyor.

Ürdün Senatosu 2022 yılının başlarında 6’ncı maddenin değiştirilmesini onayladı. Buna göre, Ürdünlü erkek ve kadınların kanun önünde eşit olmaları sağlanırken, ırk, dil veya din temelinde hakları ve görevleri bakımından aralarında hiçbir ayrım yapılmayacağı kabul edildi.

Bu değişiklik, hükümetin 2030 yılına kadar cinsiyet eşitliğini sağlama resmi hedefleri ile uyumlu ancak, bu iddialı hedefin birkaç yıl içinde başarılması mümkün görülmüyor.

Değişikliğin oylanması esnasında çıkan tartışmalara rağmen, 130 milletvekilinin 94’ü lehte, 26’sı ise aleyhte oy kullandı. Devletin kuruluşundan bu yana ilk kez kadınlara, hükümetin en yetkin belgesinde haklar ve görevler başlığı altında yer verildi.

“Ekonomik güçlenme için eğitim ve kültüre yatırım yapılması gerekiyor”

Hukuk İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Bani Mustafa, 1974 yılında kadınların oy kullanma hakkını elde etmesinden ve ilk kez 1993’te meclise girmelerinden bu yana çok şey değiştiğini söylüyor.

Kadın sorunlarını inceleyen Ürdünlü gazeteci Rawan Jayyousi, cinsiyet eşitliğinin gerçekten sağlanabilmesi için hükümetin reform ve kalkınma adımlarını ciddiye alması gerektiğini belirtiyor. Şiddet ve tacize karşı koruma sağlamanın yanı sıra ekonomik güçlendirmeyi teşvik etmek için eğitim, kültür, mevzuat ve programların uygulanmasına yansıyan kapsamlı bir yaklaşımın gerekli olduğuna işaret ediyor.

Erkekler ve kadınlar arasındaki en tartışmalı farklılıklardan biri, Ürdün vatandaşlığının çocuklara aktarılma hakkı olarak ortaya çıkıyor. Mevcut durumdaki yasalar, diğer birçok Ortadoğu ülkesinde olduğu gibi, bu hakkı yalnızca babaların çocuklarına vermesiyle sınırlandırıyor.

Bununla birlikte, yaklaşık 55 bin yerinden edilmiş Filistinliyi de kapsayan 110 binden fazla Ürdünlü kadın Ürdünlü olmayan erkeklerle evli.

İnsan Hakları İzleme Komitesi (HRW), yalnızca babaların çocuklarına vatandaşlık hakkı vermelerine dikkat çekerek, Ürdün’ün uluslararası insan hakları hukukunu ihlal ettiğini ve kadınlara karşı ayrımcılık yaptığını öne sürüyor.

Ürdün’de halen İslami Şeriat Yasası’nın hüküm sürmesi göz önüne alındığında, bu durumun yakın zamanda değişmesi mümkün görülmüyor.

Cinsiyetler arasındaki önemli ücret farkı veya kadınların işgücüne katılımı gibi diğer alanlarda değişiklik beklemenin daha gerçekçi olduğu belirtiliyor.

Ürdün, bölgedeki en yüksek üniversite mezunu kadın oranına sahipken, işgücünde en düşük kadın sayısını temsil eden ülkelerden biri olarak biliniyor.

Pandemi yapısal zorlukları şiddetlendiriyor

Ürdün’de kadınların ekonomik hayata katılımının yüzde 15 olduğu Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından doğrulanırken, bu oranın Lübnan’da yüzde 23, Suudi Arabistan’da yüzde 22, Batı Şeria ve Gazze’de yüzde 18 olduğu açıklanıyor.

Arab Barometer tarafından Mart 2021’de yapılan bir ankete göre, devam eden Covid-19 salgınının mevcut yapısal sorunları daha da kötüleştirdiğini ortaya koyuyor.

Araştırmaya göre, toplumsal beklentiler, çocuk bakımı eksikliği ve kadınlar için aylık ortalama 270 Amerikan Doları maaş çocuk bakımını temelde karşılanamaz hale getiriyor. Ayrıca, güvenli ve uygun maliyetli toplu taşım imkanlarının olmaması da kadınların iş gücünde varlık göstermemesine neden oluyor.

Kadınlar için kadınlar anlayışı

Amman’daki Digital Arabia Network’ün başkanı ve Genç Girişimciler Derneği’nin kurucu üyesi Deema Anani, son on yılda iş dünyasında kadın çalışan sayısındaki artışa dikkat çekiyor. Serbest meslek sahibi kadınların sayısında büyük bir artış olduğuna, yiyecek ve içecek sektöründeki online hizmetlerin hızla arttığına ve bu girişimlerin çoğunlukla kadınlar tarafından hayata geçirildiğine işaret ediyor.

Kadınlara yönelik destek Ulusal Kadın Komisyonu tarafından da sunuluyor. Kadınların güçlendirilmesi söz konusu olduğunda, bu alanda mücadele eden diğer önemli oyuncular, UNWomen Ürdün ve hükümetin 2030 hedefini tamamlamak üzere en son başlattığı ‘Kadınları Güçlendirme İlkeleri Ürdün Ağı’ olarak ortaya çıkıyor.

Anani, tüm bu girişimler ve çabalar Ürdün’deki kadınların geleceğine katkıda bulunmak için yapılıyor. Gelecek nesilde farkın görüleceğine ve hissedileceğine inandığını belirterek, bunu kızlarımız için yapıyoruz diyor.

Kaynak:

https://www.dw.com/en/jordans-ambitious-push-for-gender-equality/a-60634852