Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin doğusundaki Rubaya kasabası, dünyanın koltan üretiminin yaklaşık %15’ini sağlıyor. Ancak bu zengin kaynak, Nisan 2024’ten bu yana isyancı grup M23’ün kontrolünde. Birleşmiş Milletler, örgütün bu madenden elde ettiği gelirle isyanı finanse ettiğini ve Ruanda tarafından desteklendiğini rapor ediyor. Yıpranmış lastik çizmeli yüzlerce yoksul işçi günde sadece birkaç dolar karşılığında sırtlarında kaya çuvallarıyla
Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin doğusundaki Rubaya kasabası, dünyanın koltan üretiminin yaklaşık %15’ini sağlıyor. Ancak bu zengin kaynak, Nisan 2024’ten bu yana isyancı grup M23’ün kontrolünde. Birleşmiş Milletler, örgütün bu madenden elde ettiği gelirle isyanı finanse ettiğini ve Ruanda tarafından desteklendiğini rapor ediyor.
Yıpranmış lastik çizmeli yüzlerce yoksul işçi günde sadece birkaç dolar karşılığında sırtlarında kaya çuvallarıyla dağ yollarını tırmanıyor. Taşıdıkları yük, modern dünyayı ayakta tutan değerli maden cevheri koltan. Bu maden, binlerce kilometre ötede Asya’da işlenerek ısıya dayanıklı tantalyuma dönüştürülüyor. Kilogramı 300 doları aşan bu değerli metal, cep telefonlarından bilgisayarlara, uçak parçalarından gaz tirbünlerine kadar birçok teknolojide kullanılıyor.
Dünyanın koltan ihtiyacının yaklaşık %15’i Rubaya’dan çıkarılıyor. Ancak bu üretim, yoksulluk içinde yaşayan yerel halkın elleriyle, günde sadece birkaç dolara yapılan ağır kazılarla mümkün oluyor. Madenin kontrolü ise, Kongo’da uzun süredir devam eden çatışmaların en büyük ganimeti.
M23 isyancıları, Nisan 2024’te Rubaya’yı ele geçirdi. Birleşmiş Milletler, grubun bölgenin zenginliklerini isyanı finanse etmek için yağmaladığını ve komşu Ruanda hükümetinden destek aldığını rapor ediyor. Kinşasa hükümeti son yirmi yılın en büyük güvenlik tehdidi olarak görülüyor. İsyancılar sadece Rubaya’yı değil, aynı zamanda Ruanda sınırındaki Goma veBukavu şehirlerini de ele geçirdi. BM raporlarına göre Kongo’dan çıkarılan koltan, bu şehirler üzerinden Ruanda’ya kaçırılıyor ve menşei gizlenerek ihraç ediliyor.
Uluslararası toplumun gözü, bu ay Katar’ın başkenti Doha’da imzalanması planlanan barış anlaşmasına çevrilmiş durumda. ABD, Kongo ve Ruanda arasında yürütülen görüşmelere arabuluculuk yapıyor ve çatışmaların sona ermesi halinde milyarlarca dolarlık yatırım sözü veriyor.
M23’ün ilerleyişi, Kongo hükümeti için son yirmi yılın en büyük tehdidi. Çatışmaların kökeni, 1994 Ruanda soykırımına kadar uzanıyor; yaklaşık 1 milyon Tutsi, Hutu milisler tarafından katledilmişti. Bugünse Tutsi ağırlıklı M23, aynı etnik kaygılarla Kongo topraklarında varlık gösteriyor.
Birleşmiş Milletler’in Aralık 2024 raporu, Rubaya’nın ele geçirilmesinin ardından ticaretin benzeri görülmemiş boyutlara ulaştığını ortaya koydu. M23, bölgede kendi yönetimini kurarak madencilikten taşımacılığa, ticaretten vergilendirmeye kadar her alanı kontrol altına aldı.
Rubaya’da kazma sallayan işçiler, birkaç dolar karşılığında hayatlarını tehlikeye atarken; onların çıkardığı madenler dünyanın dört bir yanındaki telefonlarımızda, bilgisayarlarımızda ve uçak motorlarında çalışmaya devam ediyor. Ancak bu zenginliğin bedelini ödeyenler, teknolojinin nimetlerinden en az faydalanan o yoksul eller oluyor.
Kaynak:
