“Semptomlar üzerinden bir koronavirüs risk analizi yapıyoruz”

Yapay zekâ (AI) ve artırılmış gerçeklik (AR) teknolojilerini kullanarak, insanların sağlığını destekleyecek ve sağlığa erişimi kolaylaştıracak dijital mobil uygulamalar geliştiren Yeşil Science’ın Kurucusu Dr. Yusuf Yeşil, 17 Aralık’ta Radyo Gedik’te yayınlanan İyilik Elçileri’nin konuğu oldu. Yeşil; sosyal girişimin hikayesini, gereksiz antibiyotik kullanımını, FluAl isimli ürünlerini ve sağlıkta yapay zekâ ve büyük verinin geleceğini dinleyicilerle paylaştı.

İnsanların kendi sağlıklarını takip edebilecekleri mobil uygulamalarla onlara yardımcı olmayı amaçlayan Yeşil Science’ın Kurucusu Dr. Yusuf Yeşil, “Harvard ve Stanford Üniversitelerinde yaptığım stajlarda tıptaki bazı süreçlerin üç boyutlu anlatıldığı zaman çok daha akılda kalıcı olduğunu fark ettim. Türkiye’ye döndüğümde bu konuda çizimler yapmaya başladım. Artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik gibi teknolojilerin gelişmeye başlamasıyla bu alana kayarak farklı uygulamalar ve içerikler ürettim. Bu içeriklerden bir tanesi dünyanın ilk bilimsel olarak izlenebilen animasyonlarından biri oldu. 2015 yılında Yeşil Science’ı kurdum. Yatırımı öncelikleyen bir girişim değiliz. Asıl amacımız ürünlerin geliştirilmesi ve bir etki yaratması. Ürünlerimizi, insanların daha sağlıklı bireyler olmaları ve kendi sağlıklarıyla ilgili verecekleri kararlarda yol gösterici olabilmeleri doğrultusunda geliştiriyoruz. Dijital sağlık alanında Türkiye’de büyümekte olan bir potansiyel var. Bu potansiyeli kurulduğumuz günden beri sürekli olarak desteklemeye çalışıyoruz. Ekosistemle, bu alanda çalışanlarla fikirlerimizi paylaşmak için olabildiğince iletişime geçiyoruz” sözleriyle girişimi anlattı.

“Antibiyotik direncinin en büyük sebeplerinden biri üst solunum yolu enfeksiyonlarındaki yanlış kullanım”

Gereksiz antibiyotik kullanımına değinen Yeşil, “Antibiyotik direnci, şu an kullanmakta olduğunuz etkili antibiyotiklerin yavaş yavaş etkisizleşmeye başlaması, bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç sağlaması demek. Bu da ilerleyen yıllarda enfeksiyonlarda kullanılacak antibiyotik tedavilerinin etkisiz kalmasına yol açıyor. O yüzden çok önemli ve dünyanın üzerine eğildiği bir konu. Antibiyotik direncinin en büyük sebeplerinden biri üst solunum yolu enfeksiyonlarındaki yanlış kullanım. Antibiyotik direncine ek olarak gereksiz antibiyotik kullanımı gerekli bakterileri öldürerek bağırsak florasını bozuyor. Bir de gereksiz hastane başvuruları yüzünden hastaneler gerçek hastalara vakit ayıramayabiliyor. Aynı zamanda, hastaneye giderek hastaneden bulaş riskini de yükseltmiş oluyorlar” açıklamalarında bulundu.

“Antibiyotik kullanımının 2050 yılında, yılda 10 milyon ölüme sebep olması bekleniyor”

Dijital sağlık start-up’ı olan Yeşil Science’ın en son ürünü FluAl’dan bahseden Yeşil, “Antibiyotik kullanımı tüm dünyada çok yüksek düzeyde. Bunun 2050 yılında, yılda 10 milyon ölüme sebep olması bekleniyor. Bu birçok kanser türünü geçecek bir ölüm oranı demek. Antibiyotik kullanımının çok yoğun olması ve hastaların sürekli belirsizlik içerisinde olması bizi bu uygulamayı geliştirmeye itti. FluAl, üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren hastaların, benzeri şikayetleri olduğunda hastaneye gitme ve gitmeme arasındaki karar desteğini sağlayabilmeyi amaçlıyor. Üst solunum yolu enfeksiyonlarına baktığımızda yüzde 95’inin viral kaynaklı olduğunu, yüzde beşinin ise bakteriyel olduğunu görüyoruz. Ancak, bu orandan çok daha sık bir antibiyotik kullanımı var. FluAl da bunları azaltmayı hedefliyor. FluAl’ı kullanan kişi, telefon yardımıyla boğazının fotoğrafını çekiyor. Sonra şikayetlerini giriyor. Bunlar üzerinden bir analiz yapıyoruz. Analiz sonucuna göre hastaneye gidip gitmemesi, antibiyotik kullanıp kullanmaması gerektiği gibi konularda öneri sağlıyoruz. Semptomlar üzerinden bir koronavirüs risk analizi yapıyoruz ama bunu gösteremiyoruz çünkü Apple ve Google COVID-19 ile ilgili bilgi verecek kanalların sadece devlet tarafından yayımlanmasını istiyor” dedi.

“Zihinsel sağlık hastaya bütüncül bir hizmetin sunulması açısından çok önemli”

Geliştirdikleri diğer uygulamalardan da bahseden Yeşil, “İnsanların sağlık davranışlarını analiz eden, bunlara göre sistemlerine bir skor veren ve bu skora göre hangi davranışın iyileştirilmesi gerektiği konusunda destek sağlayan Mandarin Health isimli bir uygulama tasarlıyoruz. Aynı zamanda, yakında lansmanını yapacağımız Hobbycorn isimli bir ürünümüz var.
Bununla, insanların doğru hobileri bulmasını ve doğru bir şekilde planlamasını sağlayacak bir mobil uygulama. Bir de Healtiues isimli bir projeye başladık. Şikayetleri analiz ederek kişilerin hangi hastalıklara sahip olabileceğini tahminleyen ve buna göre departman yönlendirmesi, aciliyet veya hastalık hakkında bazı ek profiller içeren analizler veren bir yapay zekâ geliştiriyoruz. Bu konuda Ar-Ge sürecimiz devam ediyor. Zihinsel sağlık hastaya bütüncül bir hizmetin sunulması açısından çok önemli. Bu noktada da koruyucu sağlık alanında servisleri bir araya getirip, anlamlı bir hizmet bütünü sağlayarak insanların sağlığını daha kolay takip etmelerini sağlamayı amaçlıyoruz” dedi.

“Sağlıkta yapay zekânın ve verinin geleceği çok parlak”

Yapay zekânın makinelere insanlar gibi düşünme yeteneğini öğretebilmeyi amaçladığını belirten Yeşil, “Sağlıkta yapay zekâ, sağlıkla ilgili verilen kararlarda bir uzmanın karar verme mekanizmasını, doğruluğunu makineye öğretme amacı güdüyor. Bu sayede özellikle tekrarlayabilen, örüntüler kurması daha kolay olan durumlarda uzmanın iş yükünü alıp, uzmanın hata yapma payını da azaltacak yardımcı destek sistemleri sağlıyor. Bu, gerek uzman için gerek hastanın kendisi için olabiliyor. Sağlıkta yapay zekânın ve verinin geleceği çok parlak çünkü veri artarken veriyi depolama, saklama konusunda çalışmalar yapılıyor. Büyük veriden oluşturulacak olan algoritmaların klinik olarak verimliliğimizi çok artıracağını, hata payımızı düşüreceğini ve daha yaratıcı işlere odaklanabilmemizi sağlayacağını düşünüyorum” dedi.

“Daha iyi bir dünyayı birlikte yaratmak dileğiyle” sloganıyla Serpil Güzel Ün’ün gönüllü olarak hazırlayıp sunduğu Radyo Gedik’te yayımlanan “İyilik Elçileri” programının, Yeşil Science ile gerçekleşen yayınının podcastine aşağıdan ulaşabilirsiniz.