Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayınlanan (WEF) Küresel Cinsiyet Eşitsizliği 2022 Raporuna göre, mevcut ilerleme hızı ile küresel cinsiyet eşitliğine ulaşmanın 132 yıl süreceği ön görülüyor. Küresel anlamda 2006 yılında başlatılan ve dünya ülkelerini karşılaştırmayı mümkün kılan Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi, bu tarihi takip eden 16 yıl içinde yalnızca yüzde 4 oranında kapandı. Covid-19 ve yaşanan diğer
Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayınlanan (WEF) Küresel Cinsiyet Eşitsizliği 2022 Raporuna göre, mevcut ilerleme hızı ile küresel cinsiyet eşitliğine ulaşmanın 132 yıl süreceği ön görülüyor.
Küresel anlamda 2006 yılında başlatılan ve dünya ülkelerini karşılaştırmayı mümkün kılan Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi, bu tarihi takip eden 16 yıl içinde yalnızca yüzde 4 oranında kapandı.
Covid-19 ve yaşanan diğer olumsuz koşullar, 100 yıl içinde ulaşılması beklenen pariteyi 132 yıla uzattı.
2022 toplumsal cinsiyet eşitliği paritesi 2016 yılındaki düzeyine gerileyerek, 2030 yılına kadar Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi (SKH) 5’e ulaşılmasını daha da güçleştirdi.
WEF Küresel Cinsiyet Uçurumu Endeksi sonuçları, ekonomik güçlendirme, eğitimsel kazanım, sağlık düzeyi ve siyasi güçlendirme olarak dört temel boyut kapsamında ele alınıyor.
Cinsiyet Eşitliği hedeflerine ulaşmak için verilen mücadele kapsamında aşağıda sıralanan 10 ülke diğerlerine örnek olacak şekilde daha iyi performans sergiliyor.
İzlanda politik güçlendirme alanında oyunun kurallarını değiştiriyor
Art arda 13 kere endeksin zirvesinde yer alan İzlanda, cinsiyet eşitsizliğini yüzde 90,8 oranında kapatan ve yüzde 90 eşiğini geçen tek ülke olarak biliniyor.
Bu ilerleme hızıyla ülkenin, 2035 yılına kadar toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşacağı ön görülüyor.
Yasal ücret eşitliğini ilk benimseyen ülke olan İzlanda, ekonomik cinsiyet farkını yüzde 80,3 oranında kapatan, eğitim ve sağlıkta alanında cinsiyet eşitliğine ulaşmak üzere olan ülke konumunda yer alıyor.
Ekonomik güçlendirme alanında art arda 13 kez en yüksek pariteye erişerek diğerlerini geride bırakan tek ülke. Siyasi arenadaki yüksek kadın temsiliyle bilinmesine rağmen, kadın devlet başkanı ile geçirilen yıllar sıralamasında Bangladeş’ten sonra ikinci sırada yer alıyor.
Finlandiya teknik rollerde eşitliğin sağlanmasına odaklanıyor
Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi sıralamasında yüzde 86 puanla ikinci sırada yer alan Finlandiya, 1906 yılında kadınların seçimlerde adaylık koymasına izin veren ilk ülke olarak biliniyor. Politik güçlenme alanında uzun süreden beri devam eden çabaları ile dünya sıralamasında ikincilik konumunu koruyor.
Bununla birlikte, teknik rollerde tam eşitliğe erişen ülke olarak bilinen Finlandiya’nın, 36 yıl içinde cinsiyet eşitliğine ulaşması bekleniyor.
Norveç politik güçlendirme alanında istikrarlı ilerleme kaydediyor
Cinsiyet farkını yüzde 84,5 oranında kapatmış olan Norveç, politik güçlendirme alanında eşitliğe doğru istikrarlı bir yol izliyor. Ancak, ekonomik güçlendirme alanında 2015 yılından bu yana geri gidiyor.
Norveç’in siyasi parite puanı son on yıllık dönemin çoğunda kadın başbakan tarafından temsil nedeni ile yükseldi.
Norveç’in genel parite puanındaki yavaşlamanın nedeni, ekonomik eşitlik alanında yaşanan gerilemelere bağlanıyor. Ülkenin mevcut ilerleme hızıyla, 2077 yılına kadar cinsiyet eşitliğine ulaşması bekleniyor.
Yeni Zelanda siyasi eşitliğe ulaşmaya çok yakın
Küresel sıralamada ilk on ülke içinde bulunan Yeni Zelanda, Doğu Asya ve Pasifik ülkeleri içinde sıralamada yer alan tek ülke olarak biliniyor.
Cinsiyet uçurumunu yüzde 84,1 oranında kapatan ülke, kadınların oy kullanma hakkı konusunda öncülük ederken, siyasi eşitliğin sınırında kalmayı sürdürüyor.
Yeni Zelanda’nın ekonomik katılım ayağındaki parite puanı işgücü katılımına göre daha yüksek olmasına rağmen, gelir eşitliğinin son on yılda artış gösterdiği belirtiliyor. Bu olumsuzluğun üstesinden gelmek isteyen hükümet, ücret şeffaflığı kapsamındaki katı politikaları hayata geçirmeyi planlıyor.
Eğitim alanında eşitliği sağlayan Yeni Zelanda, yüzde 96,6 puanla sağlık alanında da eşitliği elde etmeye çok yakın.
İsveç üst yönetim kadrolarında eşitliği sağlamak adına güçlü adımlar atıyor
Ülke 2006 yılından bu yana yüzde 82,2 olan yüksek parite puanını korumaya devam ediyor.
Üst yönetim pozisyonlarında ve gelirde cinsiyet farkını kapatma konusunda olağanüstü ilerleme kaydeden İsveç’te, bakanlık pozisyonlarında yüzde 57,1 ve parlamentoda yüzde 46,1 olarak kadınların temsili lehine yüksek puanlar korunuyor.
Eğitim durumu kategorisinde cinsiyet farkını kapatmış olmasına rağmen, sağlıklı yaşam beklentisi açığının genişlemesi ile sağlık puanındaki azalma dikkat çekiyor.
Ruanda işgücü katılımında cinsiyet farkını kapattı
Ruanda, yüzde 81,1 parite puanı ile Cinsiyet Eşitliği Endeksindeki en yüksek puana sahip Afrika ülkesi olarak biliniyor. Annelik iznini ve çocuk bakım tesislerini hayata geçiren Ruanda, işgücüne katılım alanında cinsiyet farkını kapattı.
Bununla birlikte, kayıt dışı işlerde kadınların çalışma olasılığının yüksekliği, cinsiyetler arasındaki gelir düzeyi uçurumuna önemli katkı sağlıyor.
Ülkenin politik arenadaki cinsiyet payının kadınlar lehine yüksek olmasıyla birlikte, sağlık ve eğitim alanlarında da ilerleme kaydedildiği belirtiliyor.
Nikaragua parlamento ve kabinede pariteyi yakaladı
İlk 10 ülke sıralamasında tek Latin Amerika ülkesi olan Nikaragua, cinsiyet farkını yüzde 81,1 oranında kapatmasıyla biliniyor.
Siyaset arenasında kadınların yüksek temsili ile öne çıkan Nikaragua, 2006 yılından bu yana politik güçlendirme alanında hem parlamento hem de bakanlık kadrolarında parite puanını üç kat artırdı.
Ekonomik eşitlik paritesi 2017 yılına kadar artış göstermesine rağmen, Covid-19 salgını işgücüne katılım ve özellikle maaşlardaki paritenin gerilemesine neden oldu.
Namibya bakanlık pozisyonlarında kadın temsilini iki katına çıkardı
Genel cinsiyet farkının yüzde 80,7’sini kapatan Namibya, kadınların siyasi temsilinde gerçekleştirilen geniş çaplı iyileşme ile politik güçlendirme parite puanını üç kat artırdı.
Bakanlık düzeyindeki pozisyonlarda kadınların payı 2006 yılından bu yana ikiye katlanarak yüzde 39’a yükseldi. Bununla birlikte, maaş ve gelir farkının 2017 yılından bu yana artış gösterdiği belirtiliyor.
İrlanda politik güçlendirmede ilerleme kaydetti
İrlanda, yüzde 80,4 paritesi ile raporda dokuzuncu olarak gösteriliyor. Profesyonel hareketliliğin zor olduğu ülkede, kıdemli pozisyonların yalnızca yüzde 36’sı kadınlar tarafından temsil ediliyor. Bununla birlikte, siyasi temsilde ilerleme gösteren ülkede 2022 yılı paritesi yüzde 50,7 puana ulaştı.
İrlanda’da eğitime erişimde cinsiyet farkının kapandığına işaret eden rapor, sağlık alanında tam eşitliğin çok az bir farkla kaçırıldığını gösteriyor.
Almanya üst siyasi kadroda en yüksek kadın temsilini yakaladı
Almanya, yüzde 80,1 paritesiyle ülkeler arasında onuncu sıradaki yerini koruyor.
16 yıllık süreçte kadın devlet başkanının iktidarda kalması ve bakan kadrolarında yüzde 40 oranında kadın temsili, politik güçlendirme alanında eşitliğe doğru istikrarlı bir ilerleme anlamına geliyor.
Vergi rejimi ve uygun maliyetli bakım ve sağlık kolaylıklarının olmaması gibi kurumsal faktörler nedeniyle, kadınların iş gücüne tam katılımını engelleyen ve çalışan kadınların yüzde 37’sini yarı zamanlı çalışmaya teşvik eden sürece dikkat çekiliyor.
İşgücüne katılımda gerçekleşen gerileme, yüzde 69,1 oranı ile 2016 seviyelerine geri dönüldüğünü gösteriyor.
Kaynak:
https://www.weforum.org/agenda/2022/09/gender-gap-lessons-on-what-to-change/
