ChatGPT ve diğer yeni yapay zeka araçlarının en son güncellemelerinin yarattığı heyecanın ardından hükümetler, BM Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu-UNESCO’nun verdiği destekle bu güçlü teknolojinin kullanımına ilişkin etkili düzenlemeler getirmek için ortak çaba gösteriyor. UNESCO, Yapay Zeka Etiği Tavsiyelerini ilk olarak, dünyanın büyük bir kısmının başka bir uluslararası tehdit olan Covid-19 salgınıyla mücadele ettiği dönem
ChatGPT ve diğer yeni yapay zeka araçlarının en son güncellemelerinin yarattığı heyecanın ardından hükümetler, BM Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu-UNESCO’nun verdiği destekle bu güçlü teknolojinin kullanımına ilişkin etkili düzenlemeler getirmek için ortak çaba gösteriyor.
UNESCO, Yapay Zeka Etiği Tavsiyelerini ilk olarak, dünyanın büyük bir kısmının başka bir uluslararası tehdit olan Covid-19 salgınıyla mücadele ettiği dönem olan 2021 yılında geliştirdi. BM ajansına Üye 194 Ülke tarafından kabul edilen Tavsiye Kararları, kamu ve özel sektör mali imkanlarının fayda sağlayan programlara nasıl yönlendirilebileceğine dair somut öneriler içeriyor.
O tarihten bu yana, yasama mercileri, uzmanlar ve sivil toplum temsilcilerinin UNESCO forumlarında bir araya gelerek bilgi paylaşımında bulunmaları ve kaydedilen ilerlemeleri rapor etmeleri sayesinde, rehber niteliğindeki tavsiyelerin uygulamaya geçirilmesi için çok sayıda çalışma yapıldı.
Şubat ayı başında Slovenya’da gerçekleştirilen 2024 forumunun ardından bazı liderler UN News haber ajansından Conor Lennon’a konu hakkındaki görüşlerini aktardı. Liderler arasında Şili Hükümeti Bilim ve Teknoloji Bakanı Aisen Etcheverry; UNESCO Yapay Zeka Etik Birimi Başkanı Irakli Khodeli ve Microsoft Stratejik Yapay Zeka Girişimleri Başkan Yardımcısı Mary Snapp bulunuyor.
Aisen Etcheverry: Yapay zekanın etik ve sorumlu bir şekilde kullanılmasını sağlayan programımızla, Tavsiyeleri Kararlarını kabul eden ve aynı zamanda uygulayan ülkeler arasında ilk sıralardayız.
ChatGPT, piyasaya ilk duyurulduğunda, araştırma merkezlerimiz ve hükümet uzmanlarımızın desteğiyle karşılacabileğimiz tüm sorular hakkında daha önceden hazırlıklı durumdaydık. Şirketlerimiz zaten yapay zeka kullanıyordu ve düzenleme tarafında karmaşık olan bir tartışmayı ele almak için bulmacayı her yönüyle detaylandıracak ipuclarına sahiptik.
Geçtiğimiz yıl işler gelişti ve yapay zekanın hükümet ve kurumlar tarafındaki kullanımınında da bir artış gördük. Bu nedenle, temelde yapay zekanın sorumlu bir şekilde nasıl kullanılacağına dair talimatlar içeren yürütme emrine benzer bir mevzuat yarattık.
Bunun en güzel örneklerinden biri, sosyal yardım kurumunda yaşanıyor. Hangi kişilerin hakları olan yardımları talep etme olasılıklarının daha düşük olduğunu tahmin etmelerini sağlayan bir model oluşturuldu. Sonrasında tespit edilen kişiler bire bir ziyaret edilip haklarının bildirilmesi sağlandı. Bu şekilde, hükümetlerin ve vatandaşların etkileşiminde çok önemli olan insan faktörünü ortadan kaldırmadan teknolojinin kamu sektörünü nasıl geliştirebileceğine dair güzel bir örnek ortaya çıktı.
UN News: Vatandaşları yapay zekanın zararlı kullanımından korumak için hükümetiniz neler yapıyor?
Aisen Etcheverry: UNESCO Yapay Zeka Etiği Tavsiyeleri, AI ve düzenlemeler hakkında eleştirel düşünce geliştirmemize gerçekten yardımcı oldu. Uzmanlarla kamu istişareleri yapıyoruz ve Mart ayında Kongre’ye bir yasa tasarısı sunmayı planlıyoruz.
Ayrıca, yapay zekayı kullanan ve tasarlayan insanların daha sosyal bir bakış açısıyla sonuçlardan daha fazla sorumlu olacak şekilde nasıl eğitebileceği konusunda beyin fırtınası yapıyoruz.
Bunun yanı sıra, halihazırda bilgisayar ve internet erişiminde bir uçurum yaşandığını unutmamalıyız. Onların bu teknolojiden faydalanmalarını sağlamak için bölgesel ve uluslararası işbirliğine ihityacımız var.
Irakli Khodeli: Dijital uçurumla mücadele UNESCO Tavsiyelerinin büyük bir bölümünü oluşturuyor. Ajansın savunduğu temel fikirlerden biri, bilimin ve bilimsel ilerlemenin meyvelerinin tüm halklar arasında eşit bir şekilde paylaştırılması gerektiğidir.
Bu durum yapay zeka için de geçerli. Çünkü sosyoekonomik ve gelişimsel hedeflerimize ulaşmada insanlara yardımcı olma konusunda büyük umut vaat ediyor.
Mary Snapp: Teknoloji, insan deneyimini geliştirebilecek bir araç ya da bir silah olarak kullanılabilir. Bu durum matbaanın bulunduğu yıllar için de geçerliydi ve şu anda da çok doğru. Bu nedenle, bir endüstri olarak, bilgisayarların ve teknolojinin neler yapabileceğini ve ne yapmaması gerektiğini bildiğimizden emin olmak insanlık için çok önemli.
Açıkcası, sosyal medya tarafına baktığımızda, belki de meseleleri daha önce ele almadık. Bu durum, teknolojinin olumlu etkilerini kabul ederken, olumsuz olabilecek etkilerini azaltmak için erkenden bir çalışma yapmanın önemini bizlere hatırlatmak açısından örnek olmalı.
UN News: Slovenya’daki UNESCO toplantısında Microsoft, yapay zekayı etik bir çerçevede geliştirmek üzere bir anlaşma imzaladı. Bu pratikte ne anlama geliyor?
Mary Snapp: 2019 yılında, Microsoft Başkanı Brad Smith’in organizasyonu içinde yer alan sorumlu bir yapay zeka ofisi oluşturduk. Bu ofiste sadece teknoloji uzmanları değil, aynı zamanda beşeri bilimler akademisyenleri, sosyologlar ve antropologlardan oluşan uzman bir ekip de bulunuyor. Teknolojiye yönelik gerçek saldırıları taklit etmek için etik bilgisayar korsanlarını kullanmak alarak tanımlanan ‘’Red teaming’’ gibi yapay zekayı zararlı şeyler yapmaya teşvik ediyor ve böylece etik olmayan kullanımları azaltmayı umuyoruz.
UNESCO ile yan yana çalışmak, yapay zeka teknolojisini insanlık için doğru bir şekilde yönlendirmek açısından kritik bir öneme sahip.
Kaynak:
