Avrupa’de genel nüfusa göre üniversite mezunlarının işsizlik oranı daha düşük. Ancak Türkiye’de durum farklı! Avrupa Birliği ülkelerinde genel nüfusa göre üniversite mezunlarının işsizlik oranı daha düşük. Ancak bu durum tüm ülkeler için geçerli değil. 2024 itibarıyla 33 Avrupa ülkesi arasında tek istisna Türkiye. Eurostat verilerine göre, Türkiye’de üniversite mezunlarının işssizlik oaranı genel nüfustan daha yüksek.
Avrupa’de genel nüfusa göre üniversite mezunlarının işsizlik oranı daha düşük. Ancak Türkiye’de durum farklı! Avrupa Birliği ülkelerinde genel nüfusa göre üniversite mezunlarının işsizlik oranı daha düşük.
Ancak bu durum tüm ülkeler için geçerli değil. 2024 itibarıyla 33 Avrupa ülkesi arasında tek istisna Türkiye. Eurostat verilerine göre, Türkiye’de üniversite mezunlarının işssizlik oaranı genel nüfustan daha yüksek.
2024 yılında, Avrupa’nın 33 ülkesini kapsayan verilerde, 15-74 yaş arasındaki genel işsizlik oranları en düşük yüzde 2,6 ile Çekya’da, en yüksek ise yüzde 11,4 ile İspanya’da ölçüldü. Bu rakamlar eğitim düzeyi ayrımı yapılmadan tüm nüfus için geçerli. Avrupa Birliği genelindeki işsizlik ortalaması ise yüzde 5,9 seviyesinde bulunuyor.
Aynı yıl verilerine göre, işsizlik oranı yüzde 8’in üzerinde olan ülkeler arasında İspanya’nın ardından Yunanistan (yüzde 10,1), Türkiye (yüzde 8,8), Sırbistan (yüzde 8,6) ile Finlandiya ve İsveç (yüzde 8,4) yer aldı. Bu ülkelerde genel nüfusa yönelik işsizlik oranları, Avrupa ortalamasının oldukça üzerinde seyrediyor.
Listenin alt sıralarında yer alan ülkelerde işsizlik oranları %4’ün altında kaldı. Çekya’nın ardından Polonya (yüzde 2,9), Malta (yüzde 3,1), Almanya (yüzde 3,4), İzlanda (yüzde 3,6), Hollanda ve Slovenya (yüzde 3,7) en düşük işsizlik oranlarını kaydeden ülkeler oldu. Bu ülkeler, işgücü piyasasında en istikrarlı görünüme sahip bölgeler arasında yer alıyor.
Üniversite mezunları ve işsizlik: En yüksek oranlara sahip ülkeler
2024 yılı verilerine göre, yükseköğretim mezunları arasında işsizlik oranları ülkeler arasında büyük farklılıklar gösteriyor. Çekya ve Polonya’da işsizlik oranı yüzde 1,4 gibi düşük seviyelerde seyrederken, Türkiye’de bu oran yüzde 9,2 ile en yüksek düzeyde. Avrupa birliği geneli ortalaması ise yüzde 3,8.
Türkiye’yi, Yunanistan (yüzde 7,3), İspanya (yüzde 6,9), Sırbistan (yüzde 6,5) ve Fransa (yüzde 5) izliyor. Bu veriler, mezunlar arasında işsizliğin ülkeden ülkeye ne kadar değiştiğini gösteriyor.
2024 yılında Türkiye, üniversite mezunları arasında işsizlik oranının genel nüfustan 0,4 puan daha yüksek olduğu tek Avrupa ülkesi oldu. OECD Türkiye masası, bunun alışılmadık bir durum olduğunu belirtti.
En büyük işsizlik farkı ise İspanya’da kaydedildi. İspanya’da genel nüfusun işsizlik oranı %11,4 iken, üniversite mezunlarında bu oran yüzde 6,9 seviyesinde gerçekleşti. Avrupa Birliği ortalaması ise genel nüfus için yüzde 5,9, üniversite mezunları için yüzde 3,8 olarak, aradaki fark 2,1 puan oldu.
Türkiye’de üniversite mezunları işsizliğin zirvesinde
Euronews Business’ın Eurostat verilerine dayandırdığı analizine göre, 2004–2024 yılları arasında Türkiye, üniversite mezunlarının genel nüfusa kıyasla daha yüksek işsizlik oranı yaşadığı tek ülke oldu. Avrupa Birliği genelinde üniversite mezunu işsizliği ile genel işsizlik oranı arasındaki fark giderek azalırken, Türkiye’de ters yönde bir eğilim izlendi.
2003 yılında yalnızca 53 devlet üniversitesi bulunan Türkiye’de, bu sayı 2018’e gelindiğinde 129’a yükseldi. 2024 itibarıyla Türkiye’de 129 devlet ve 75 vakıf üniversitesi olmak üzere toplam 204 üniversite bulunuyor.
OECD yetkililerine göre, bu hızlı artışın temel nedeni hükümetin “her ile bir üniversite” politikasıydı. Ancak üniversite sayısındaki bu artış, istihdam piyasasıyla paralel ilerlemedi.
OECD: Türkiye’de üniversite mezunları iş bulamıyor; bunun nedeni kalite sorunu
OECD’ye göre Türkiye’de üniversiteler hızla çoğaldı ama eğitim kalitesi düştü. Mezunlar iş bulamıyor çünkü iş piyasasıyla eğitim arasında ciddi bir uyumsuzlık söz konusu.
Hükümetin yükseköğretim politikasında artık “nicelik değil nitelik” odaklı bir dönüşüme gitmesi gerektiğini vurgulayan OECD, yaptığı anketlerin sonuçlarına dayanarak Türkiye’de hükümetin yükseköğretim politikalarında önceliğin artık eğitimin kalitesi ve bölümlerin iş gücü piyasasıyla uyumu olması gerektiğinin altını çizdi.
OECD’ye göre, özellikle fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) alanlarında mezun oranının düşük olması, bu beceri açığını daha da derinleştiriyor.
Kaynak:
