İskoçya’nın Highlands bölgesinde yürütülen 10 yıllık yeniden yerleştirme programı, kızıl sincapların yaşam alanlarını yüzde 25’ten fazla genişletmesini sağladı. Yüzlerce bireyin yeni ve güvenli ormanlık alanlara taşınmasıyla, Britanya’da yok olmanın eşiğine gelen tür için umut verici bir tablo ortaya çıktı. Bir dönem Britanya’da zararlı kabul edilerek ormancılar tarafından öldürülen, doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesiyle hızla gerileyen
İskoçya’nın Highlands bölgesinde yürütülen 10 yıllık yeniden yerleştirme programı, kızıl sincapların yaşam alanlarını yüzde 25’ten fazla genişletmesini sağladı. Yüzlerce bireyin yeni ve güvenli ormanlık alanlara taşınmasıyla, Britanya’da yok olmanın eşiğine gelen tür için umut verici bir tablo ortaya çıktı.
Bir dönem Britanya’da zararlı kabul edilerek ormancılar tarafından öldürülen, doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesiyle hızla gerileyen tür, ülkede yok olmanın eşiğine kadar gelmişti. Sonraki yıllarda istilacı gri sincapların taşıdığı ölümcül bir virüs, türün toparlanmasını uzun süre engelledi.
Bugün kızıl sincapların Birleşik Krallık’taki kalesi İskoçya olarak kabul ediliyor. Ülkedeki yaklaşık 200 bin bireyin yüzde 80’i bu bölgede yaşıyor. Trees for Life sivil toplum kuruluşu tarafından yürütülen yeniden yerleştirme projesi sayesinde Ullapool, Morvern ve Lairg gibi farklı noktalar arasında uzanan en az bir düzine yeni ve sağlıklı popülasyon oluşturuldu.
Trees for Life proje yöneticisi Becky Priestley, elde edilen sonuçların yalnızca bu türün korunmasıyla sınırlı olmadığını vurguluyor.
Priestly, “Bu yabanlaştırma çalışması, İskoçya’nın çok sevilen kızıl sincaplarının uzun vadeli geleceği için umut olurken, doğru adımların yerli yaban hayatı için gerçek bir fark yaratılabileceğini ortaya koyuyor’’ değerlendirmesinde bulundu.
Trees for Life kuruluşunun Highlands için yürüttüğü Kayıp Türler Programı, kızıl sincapların yanı sıra, İskoçya’nın önemli türlerinden olan vaşak, kunduz ve soyu tükenmiş yabani sığır türü aurochs’un doğaya geri kazandırılmasını amaçlıyor.
Uzmanlara göre kızıl sincapların geri dönüşü, orman ekosistemleri için de olumlu sonuçlar doğurabilir. Kış için toprağa gömdükleri tohum ve yemişlerin bir kısmını unutan sincaplar, bu sayede yeni ağaçların doğal yollarla filizlenmesine katkı sağlıyor.
Bu gelişmeler, Britanya’nın yerli türleri için daha güçlü bir geleceğin mümkün olabileceğine işaret ediyor.
Kaynak:
https://www.theguardian.com/environment/2025/dec/05/red-squirrels-highlands-rewilding-uk
