Yaşadığımız ekonomik sistemde işletmeler üretiyor, üretilen ürünler ambalajlanıyor ve nihayetinde atık olarak çöp sahalarına gidiyor. Bu süreç ‘doğrusal’ ekonomi olarak tanımlanıyor ve iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik kaybı, atık ve kirlilik gibi çevresel sorunlara neden oluyor. Döngüsel ekonomi, sürdürülemez mevcut duruma önerilen çözümlerden biri olarak öne çıkıyor. Peki, döngüsel ekonomi nedir? Ellen MacArthur Vakfı’na göre, döngüsel
Yaşadığımız ekonomik sistemde işletmeler üretiyor, üretilen ürünler ambalajlanıyor ve nihayetinde atık olarak çöp sahalarına gidiyor. Bu süreç ‘doğrusal’ ekonomi olarak tanımlanıyor ve iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik kaybı, atık ve kirlilik gibi çevresel sorunlara neden oluyor.
Döngüsel ekonomi, sürdürülemez mevcut duruma önerilen çözümlerden biri olarak öne çıkıyor. Peki, döngüsel ekonomi nedir?
Ellen MacArthur Vakfı’na göre, döngüsel ekonomi üç ilkeye dayanmaktadır; atıkları ve kirliliği ortadan kaldırmak, ürünlerin ve malzemelerin dolaşımını sağlamak ve doğayı yeniden canlandırmak, iyileştirmek. Bu sistem, ürünler henüz kavram aşamasındayken oluşacak atıkları önlemenin yollarını bulmayı içeriyor.
Döngüsel ekonomi, iş, insan ve çevre için iyi olan esnek bir sistemdir. Süreç, yenilenebilir enerji ve malzemelere geçişle destekleniyor. Sera gazı emisyonlarını, atıkları ve kirliliği azaltırken refah, istihdam ve dayanıklılığı geliştirme gücü yaratıyor.
Geri dönüşüm ve döngüsel ekonomi arasında fark var mı?
Geri dönüşüm, iklim değişikliğine karşı mücadelede etkin bir yöntem olmasına rağmen ürün ömrü sonunda oluşan atıkların ortadan kaldırılmasında yeterince verimli değil.
2015 yılına kadar dünya genelinde 6 milyar ton plastik atık üretildi. Buna istinaden yalnızca yüzde 9’u geri dönüştürüldü. Toplam yüzde 79’u çöp sahasında veya doğal ortamlarda son buldu ve kalan yüzde 12’si yakıldı.
Birleşik Krallık’ta resmi rakamlara göre, plastik ambalaj geri dönüşüm oranı sadece yüzde 39. Bu durum kullanılan tüm plastiğin yüzde 60’ından fazlasının çöp sahalarına, yakılmaya veya çevre ve okyanuslara gittiği anlamına geliyor. Bütün bu örnekler geri dönüşümün yetersiz kaldığına işaret ediyor.
Döngüsel ekonomi, daha ilk etapta atık ve kirliliğin oluşmasını engellemek adına üretimin başlangıcından önlemini alıyor. Dünya Ekonomik Forumu’na göre: ‘Doğru şekilde inşa edilmiş döngüsel ekonomide, ne pahasına olursa olsun geri dönüşüm aşamasından kaçınmaya odaklanılmalı. Kulağa basit gelebilir ancak ilk etapta atık oluşmasını önlemek tek gerçekçi stratejidir.
Döngüsel ekonominin uygulandığı örnekler
Birleşik Krallık’ta, güzellik ürünü ambalajlarının yüzde 95’inden fazlası tek kullanımdan sonra atılıyor. Bu nedenle kişisel bakım üreticisi Beauty Kitchen, müşterilerini Re logolu boş ambalajları yıkayıp tedarik zincirine geri koymalarını sağlayan, sıfır atık perakende modeli olan ‘Re’yi piyasaya sürdü.
Ayrıca müşterilerin dolum istasyonlarından tedarik edebilecekleri çamaşır deterjanı, evde bakım, kişisel bakım, yiyecek ve içecek ürünlerini alabilecekleri, çelik, cam ve yıkanabilir plastikten yapılmış akıllı şişeler kullanılıyor.
Genel hedefin, üç yıl içinde 100 milyondan fazla boş şişenin atık sahasına gitmesini engellemek olduğu söyleniyor.
Başka bir örnek, deniz yosunundan yapılan yenilebilir ambalajlar. Endonezyalı bir şirket olan Evoware, güvenle yenebilecek plastik benzeri bir ambalaj oluşturmak için deniz yosunu kullanmayı deniyor.
Kaynak
