Bilimsel araştırmalarda hayvanların kullanımı uzun süredir etik tartışmaların odağında. İngiltere hükümeti, bu tartışmalara somut bir yanıt vererek hayvan deneylerini aşamalı olarak kaldırmayı hedefleyen kapsamlı bir yol haritası açıkladı. Plan kapsamında, bazı önemli güvenlik testlerinde hayvan kullanımı bu yılın sonuna kadar sona erecek ve insan ilaçlarının testlerinde köpek ve maymunların kullanımı 2030 yılına kadar en az
Bilimsel araştırmalarda hayvanların kullanımı uzun süredir etik tartışmaların odağında. İngiltere hükümeti, bu tartışmalara somut bir yanıt vererek hayvan deneylerini aşamalı olarak kaldırmayı hedefleyen kapsamlı bir yol haritası açıkladı. Plan kapsamında, bazı önemli güvenlik testlerinde hayvan kullanımı bu yılın sonuna kadar sona erecek ve insan ilaçlarının testlerinde köpek ve maymunların kullanımı 2030 yılına kadar en az %35 azaltılacak.
İşçi Partisi, manifestosunda “hayvan deneylerini aşamalı olarak kaldırmak için bilim insanları, sanayi ve sivil toplum ile iş birliği yapacağız” ifadesini kullanmıştı. Bilim Bakanı Lord Patrick Vallance, BBC News’a verdiği demeçte, bilimde hayvan kullanımının neredeyse tamamen sona erdiği bir gelecek hayal edebildiğini ancak bunun zaman alacağını belirtti.
Birleşik Krallık’ta hayvan deneyleri, 2015 yılında 4,14 milyon ile zirveye ulaşmıştı; bu artış, özellikle fare ve balıklarda yapılan genetik modifikasyon deneylerinden kaynaklanıyordu. 2020 yılında ise alternatif yöntemlerin geliştirilmesiyle bu sayı 2,88 milyona düştü, ancak o tarihten sonra düşüş durakladı.
Lord Vallance, hayvan deneylerini azaltmayı yeniden hızlandırmak için kök hücrelerden elde edilen hayvan dokuları, yapay zekâ ve bilgisayar simülasyonları gibi yeni yöntemleri kullanmayı planladıklarını belirtti.
Alternatif teknolojiler öne çıkıyor
Londra’daki Queen Mary Üniversitesi’ndeki Predictive in vitro Models Merkezi (CPM), hayvan testlerine alternatif geliştiren dünyanın önde gelen merkezlerinden biri. Burada geliştirilen “organ-on-a-chip” teknolojisi, insan organlarının işlevlerini mikroçipler üzerinde modelleyerek deneylerde kullanılmasını sağlıyor.
Hükümetin planına göre, bazı güvenlik testlerinde hayvan kullanımı bu yıl sonuna kadar tamamen sona erecek. Örneğin tavşanlarda yapılan pirojen testi, insan bağışıklık hücreleri kullanılarak laboratuvar ortamında yapılacak. Ayrıca, ilaçlardaki tehlikeli mikropları tespit eden tüm testler, hücre ve gen teknolojileriyle gerçekleştirilecek.
2026–2035 döneminde ise organ-on-a-chip cihazları ve yapay zekâ gibi non-animal tekniklerin kullanımı hızlandırılacak. Hükümet, bu süreci hızlandırmayı, Alternatif Yöntemleri Doğrulama Merkezi kurmayı ve yeni araştırmalara yatırım yapmayı planlıyor.
İngiltere’nin bu adımı, ABD gibi diğer ülkelerdeki benzer girişimlerle paralellik gösteriyor. Ancak bazı bilim insanları, hayvan deneylerinin hâlâ bazı alanlarda vazgeçilmez olduğunu savunuyor. Bu nedenle, planın uygulanması sırasında bilimsel geçerlilikten ödün verilmemesi gerektiği vurgulanıyor.
İngiltere hükümeti, bu dönüşümün yalnızca laboratuvarları değil, aynı zamanda ilaç geliştirme süreçlerini ve etik standartları da yeniden şekillendireceğini belirtiyor. Yol haritası, bilimsel ilerleme ile etik sorumluluğun uyumlu biçimde yürütülebileceğini gösteren önemli bir örnek olarak değerlendiriliyor.
