Butan’ın iklim değişikliğine uyum yolculuğu

Butanlı devlet yöneticileri, kalkınma ortakları ve gazeteciler, ülkenin Ulusal Uyum Planını (National Adaptation Plan-NAP) resmi olarak hayata geçirmek için başkent Thimphu’da bir araya geldi. Butan’ın diğer 16 az gelişmiş ülke ile birlikte bu dönüm noktasına ulaşması önemli bir ilerleme olarak kaydedildi.

İklim değişikliği ile mücadelede hayati önem taşıyan Ulusal Uyum Planları, insanları ve doğayı koruyarak, bir ülkenin iklim değişikliğinin etkisine hazırlık ve uyum sağlama çabalarına rehberlik eden kapsamlı ve stratejik bir çerçeve sunuyor.

Bununla birlikte Butan için geliştirilen Ulusal Uyum Planı, iklim eylemi için bir yol haritası olmaktan çok daha fazlasını temsil ediyor. Gayri Safi Milli Mutluluk felsefesine derinden bağlı etik bir durumu ifade ediyor. Planın özünde, değişen bir iklim altında mevcut ve gelecek nesiller için gayri safi milli mutluluk arayışının güvence alına alındığı müreffeh, dayanıklı ve karbon nötr bir Butan yaratma vizyonu yatıyor.

Devlet kurumları, bölgesel ve yerel planlamacılar, sivil toplum, akademi ve özel sektörün hep birlikte birkaç yıl süren titiz planlama ve müzakereleri sonucu ortaya çıkan projenin başarısı azımsanacak gibi değil.

Butan dünya genelinde karbon negatif özelliği için dikkat çeken üç ülkeden biri. Butan ormanları ülkedeki faaliyetlerden kaynaklanan emisyonlardan daha fazlasını bertaraf ediyor. Bununla birlikte Butan iklim değişikliğine karşı inanılmaz derecede savunmasız olmaya devam ediyor.

Hızla eriyen buzullar, buzul gölünün taşma riskini artırırken, toplulukların ihtiyacı olan su akışını bozuyor. Öngörülemeyen aşırı yağışlar, ülkenin bazı bölgelerinde toprak kaymalarına ve ani su baskınlarına yol açarken, bazı bölgelerde su kaynaklarının kurumasına yol açıyor. İklim değişikliğinin etkileri, Butan’ın ekonomik kalkınmasına yardımcı olan hidroelektrik ve tarım sektörlerine kadar uzanıyor.

Yeşil İklim Fonu ve UNDP’nin desteğini arkasına alarak 2019 yılında Ulusal Uyum Planını formüle etmek üzere harekete geçen Butan hükümeti, 2,9 milyon ABD doları değerinde bir proje başlattı.

Proje, ülkenin öncelikli sektörleri olan su, tarım, ormanlar ve biyolojik çeşitlilik, enerji ve insan sağlığı, mevcut ve gelecekteki iklim riskleri ve etkili uyum için gerekli becerilere derin bir bakış akışıyla yaklaşıyor.

2019’dan bu yana 4 yıl içinde ulusal ve yerel yönetim düzeyindeki çabaları kapsayan ve aynı zamanda ekonominin ana sektörlerinde uyumu yaygınlaştıran kapsamlı ve entegre bir plan oluşturuldu. Ulusal Uyum Planı, ulusal ve toplumsal düzeyde farkındalık ve katılımı artırmaya yönelik çabalarla tüm toplumu ilgilendiren kolektif bir çabanın ürünü. Şeffaf, kapsayıcı ve geniş kapsamlı.

Ulusal İklim Değişikliği planı ile de yakından bağlantılı olan ve 2020 yılında kabul edilen uyum planı, ekolojik açıdan dengeli sürdürülebilir kalkınmayı ve karbon nötr kalmayı benimseyerek, iklim değişikliğinin etkilerine karşı dayanıklılığın artırılması ve kırılganlığın azaltılması çağrısında bulunuyor.

Hesap verebilirliği ve etkinliği sağlamak için, Ulusal Uyum Planına üç alanda güçlü izleme ve değerlendirme mekanizmaları eklendi. İlk olarak, Ulusal Uyum Planı’nın (NAP) uygulamasındaki ilerlemeyi değerlendirmek, ikincisi, Butan’ın 2020 Ulusal İklim Değişikliği Politikası ile uyumlu olduklarından emin olmak ve üçüncüsü küresel Paris Anlaşması kapsamındaki uluslararası raporlama taahhütlerini desteklemek.

Ulusal uyum Planı’nda özetlenen bulgular ve tavsiyeler halihazırda yeni iklim projesinin ortaya çıkmasına yol açtı. Bunlardan biri su sektöründe iklim direncini artırmaya odaklanırken, ikincisi küresel iklim değişikliği karşısında kentsel dayanıklılığı artırmayı amaçlıyor.

Kaynak:

https://www.undp.org/blog/milestone-bhutans-journey-adapt-climate-change