Dünya genelinde artan nüfus ile birlikte otomobil, kamyon ve otobüs ağındaki genişleme şehirleri, insan sağlığını ve geçim kaynaklarını tehdit eden daha fazla zararlı kirlilikle karşı karşıya bırakıyor. Bazı şehirler, bu zorluğun üstesinden gelmek için sıfır emisyonlu bölgeler (Zero Emission Zones-ZEZ) adı verilen yeni bir çözüme yöneliyor. Bu bölgeler, Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’daki büyük kentlerin
Dünya genelinde artan nüfus ile birlikte otomobil, kamyon ve otobüs ağındaki genişleme şehirleri, insan sağlığını ve geçim kaynaklarını tehdit eden daha fazla zararlı kirlilikle karşı karşıya bırakıyor.
Bazı şehirler, bu zorluğun üstesinden gelmek için sıfır emisyonlu bölgeler (Zero Emission Zones-ZEZ) adı verilen yeni bir çözüme yöneliyor.
Bu bölgeler, Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’daki büyük kentlerin içinde yaklaşık 4.000 kilometrekare ile 30.000 kilometrekare arasında değişen, sadece sıfır emisyonlu araçların, yayaların ve bisikletlerin sınırsız erişimine açılan, gazlı ve dizel araçların yasaklandığı ya da erişim ücreti ödemek zorunda bırakıldığı küçük alanları temsil ediyor.
Sıfır Emisyon Bölgelerinin artıları ve eksileri
Sınırlı kamu kaynağı gerektiren bu politika, emisyonları önemli ölçüde azaltmasıyla ek çevresel ve ekonomik faydalar sağlıyor. Araştırmalar, ZEZ uygulamasıyla hava kirliliğinin önemli bir kaynağı olan kamyonlardan kaynaklanan egzoz borusu azot dioksit emisyonlarının önemli seviyede azaltılabileceğini gösteriyor.
Yerel yönetimler genellikle ZEZ politikasını benimsemekten yana olsalar da, politikanın olası olumsuz sosyoekonomik etkileri de gözlerini korkutuyor. Örneğin, yeni sıfır emisyonlu araçların veya ulaşıma erişimin yüksek maliyetleri, bölgelerde yaşayan ve işe veya okula gitmesi gereken düşük gelirli sakinleri ve hassas grupları etkileyebilir. Veya küçük nakliye şirketleri müşterilerine ulaşamayabilir, bu da gıda ve diğer ürünlerin tedarikini sekteye uğratabilir.
ZEZ’leri hayata geçiren ilk şehirlerden olan Rotterdam, Amsterdam, Londra, Oxford, Brüksel, Santa Monica, Oslo ve Shenzhen, Foshan, Dngguan ve Hangzho, bu uygulamaların etkin çalışmasını sağlayarak bu çözüme rehberlik ediyor:
· Kamyonların hedeflenmesi
· Küçük bölgelerin belirlenerek tercih edilmesi
· Küçük işletmeler için destek tedbirlerinin oluşturulması
· Sıfır emisyonlu bölgelerin ek avantajlarla birleştirilmesi
Şehirlerin ZEZ’leri tasarlarken tek hedef olan emisyon azaltımının ötesine geçmeleri gerekiyor. Aksi takdirde operasyonel verimsizlik ve trafik sıkışıklığının artması gibi olumsuzlukların yaşanabileceği belirtiliyor.
Sıfır emisyonlu bölgelerin başarıyla yaygınlaştırılması
Daha fazla sıfır emisyonlu araca geçişin hızlandırılması, hava kalitesinin iyileştirilmesi, insan sağlığı risklerinin azaltılması, iklim ve çevreye zarar veren emisyonların düşürülmesi açısından hayati önem taşıyor.
ZEZ’lerin hayata geçirilmesi göz korkutucu olmasına rağmen Amsterdam, Shenzhen ve Rotterdam gibi şehirlerdeki ZEZ alanlarının başarıyla hayata geçirilmesi bu uygulamanın mümkün olduğunu gösteriyor.
Bununla birlikte, uygulanacak poltikanın küçük nakliye şirketlerini ve bölge sakinlerini mağdur etmeden, operasyonel verimlilik ve trafik sıkışıklığının azaltılması için ortak faydalar yaratmasının önemi vurgulanıyor.
Kaynak:
