Nature Climate Change dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, Birleşmiş Milletler’in (BM) iklim değişikliği risklerine yönelik kullandığı dilin kamuoyunda bilime duyulan güveni aşındırabileceğini yanlış bilginin yayılmasına yol açabileceğini ortaya koydu. Essex Üniversitesi tarafından yürütülen ve Birleşik Krallık’ta 4.000’den fazla kişi ile yapılan çalışma, Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) kullandığı bazı kelimelerin, kamuoyunda bilim insanlarının
Nature Climate Change dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, Birleşmiş Milletler’in (BM) iklim değişikliği risklerine yönelik kullandığı dilin kamuoyunda bilime duyulan güveni aşındırabileceğini yanlış bilginin yayılmasına yol açabileceğini ortaya koydu.
Essex Üniversitesi tarafından yürütülen ve Birleşik Krallık’ta 4.000’den fazla kişi ile yapılan çalışma, Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) kullandığı bazı kelimelerin, kamuoyunda bilim insanlarının ‘’ayrı düştüğü’’ ya da tahminlerin ‘’aşırı veya gerçek dışı’’ olduğu algısına yol açtığını gösteriyor.
Araştırma, iklim değişikliğini, etkilerini ve potansiyel gelecekteki riskleri hakkında politika yapıcılara tarafsız, düzenli bilimsel değerlendirmeler sunmak amacıyla kurulan IPCC’nin, belirli ifadeler nedeniyle istemeden bilime duyulan kamu güvenini ‘’aşındırıyor’’ olabileceğini öne sürüyor.
IPCC, gerçekleşme ihtimali yüzde 33’ten düşük olan olayları tanımlarken ‘’olasılık düşük’’ veya ‘’muhtemelen olmayacak’’ gibi ifadeler kullanıyor. Essex Üniversitesi Psikoloji Profesörü Maire Juanchich, bu dilin mevcut sonuçların olumsuz bir şekilde algılanmasına yol açtığını ve insanların gündelik dilde bir şeye itiraz ederken veya duyduklarının doğruluğundan şüphe ederken kullandıkları ifadelere benzediğini; bu nedenle bilimsel bağlamda yanlış yorumlanabileceğini belirtiyor.
Kelime seçimi büyük fark yaratabiliyor
Araştırmaya göre bu yanlış yorumlama, iklimle ilgili yanlış bilginin yayılmasını kolaylaştırabiliyor.
Çalışmada, yanlış yorumlamanın ‘’yanlış veya bağlamından koparılmış bilgilerin gerçekmiş gibi sunulması’’ olduğu hatırlatılırken, bunun kasıtlı olarak yanıltma amacı taşıyan dezenformasyondan farklı olduğunun altı çiziliyor.
Juanchich’in sekiz deney boyunca elde ettiği bulgulara göre, “Bu basit bir kelime değişikliği olsa da büyük fark yaratabilir, çünkü düşük olasılıklı birçok olay hâlâ ciddi etkiler doğurabilir” sonucunun çıktığını aktarıyor ve ekliyor:
“Örneğin aşırı deniz seviyesi yükselmesi ya da aşırı yağış olayları için %20 olasılık, toplulukların göz ardı edebileceği bir şey değil. Ancak bu olayları ‘olası değil’ diye nitelendirmek, kamuoyunun riski daha az fark etmesine ve iklim değişikliği tehdidini azaltmaya ya da buna hazırlanmaya yönelik adımları destekleme isteğinin azalmasına neden olabilir.”
Araştırma, iklim raporlarında kullanılan dilin, hem yüksek bilimsel standartları hem de uzmanlar arasındaki fikir birliğini daha net biçimde aktarması gerektiğini savunuyor.
