Avrupa Konseyi ve Parlamentosu, 18 saat süren zorlu bir oturumun ardından Kurumsal Sürdürülebilirlik Durum Tespiti Direktifi (CS3D) konusunda geçici bir anlaşmaya vardı. Zorunlu insan hakları durum tespiti mevzuatı olarak benimsenen CS3D, AB’de ve aynı zamanda küresel olarak çevrenin ve insan haklarının korunmasını iyileştirmeyi hedefliyor. Avrupa Parlamentosunun baskısı ardından Avrupa Komisyonu tarafından Şubat 2022’de önerilen CS3D,
Avrupa Konseyi ve Parlamentosu, 18 saat süren zorlu bir oturumun ardından Kurumsal Sürdürülebilirlik Durum Tespiti Direktifi (CS3D) konusunda geçici bir anlaşmaya vardı.
Zorunlu insan hakları durum tespiti mevzuatı olarak benimsenen CS3D, AB’de ve aynı zamanda küresel olarak çevrenin ve insan haklarının korunmasını iyileştirmeyi hedefliyor.
Avrupa Parlamentosunun baskısı ardından Avrupa Komisyonu tarafından Şubat 2022’de önerilen CS3D, büyük şirketleri, değer zincirlerindeki insan hakları ve çevre standartları ihlallerinden sorumlu tutmayı amaçlıyor.
Parlamento müzakerelerine liderlik eden Avrupa Parlamentosu üyesi Lara Wolters. ‘’Bu yasa tarihi bir atılım. Bangladeş’te çöken ve 1134 kişinin ölümüne, 2500 insanın yaralanmasına neden olan çok katlı tekstil imalathanesi Rana Plaza faciasından 10 yıl sonra, şirketler artık değer zincirlerindeki olası suiistimallerden sorumlu olacaklar’’ dedi.
Direktif, 500’den fazla çalışanı olan ve küresel net cirosu 150 milyon Euro değerinde olan AB şirketleri üzerinde etkili olacak.
Ayrıca, Avrupa Birliği ülkelerinde 300 milyon Euro net ciro elde eden AB üyesi olmayan şirketler için de kuralların uygulanması söz konusu. Ancak bu uygulama Direktifin yürürlüğe girmesinden üç yıl sonra geçerli olacak.
Avrupa Komisyonu, Direktif kapsamına giren AB üyesi olmayan şirketlerin listesini hazırlamak ve yayınlamakla sorumlu olacak.
Direktif aynı zamanda 250’den fazla çalışanı olan, cirosu 40 milyon euro’yu aşan ve aşağıda sıralanan yüksek riskli sektörlerden birinde en az 20 milyon Euro gelir eden şirketlere de uygulanacak:
· Tekstil, giyim ve ayakkabı imalatı ve toptan ticareti
· Tarım, ormancılık ve su ürünleri
· Gıda üretimi ve tarım hammaddeleri ticareti
· Madeni kaynakların çıkarılması ve toptan ticareti veya ilgili ürünlerin imalatı
· İnşaat
Bankalar sigorta şirketleri ve varlık yöneticilerini kapsayan finans sektörünün, kendi operasyonlarına yönelik faaliyetlerine özen göstermeleri gerekecek. Müşterilerini veya yatırımlarını kapsamayan sınırlı bir durum tespiti yükümlülüğü altında olacaklar. Finansmanın dahil edilmesi kısmı hakkında yeni düzenlemeler birkaç yıl içinde yeniden ele alınacak.
Şirketlerin kendilerinin ve üretim ortaklarının, insanlar ve gezegen üzerindeki olumsuz etkilerini belirlemesi, önlemesi, hafifletmesi, sona erdirmesi ve telafi etmesi gerekecek. Bu faaliyetler arasında, üretim, tedarik, nakliye, depolama ve dağıtım yer alıyor.
Bir iş ortağının çevreye veya insan haklarına yönelik olumsuz etkilerini tespit eden şirketler, bu etkilerin önlenememesi durumunda iş ilişkisini sonlandırmak zorunda kalacak.
Geçici anlaşma adalete erişimi de güçlendiriyor. Etkilenen kişilerin, olumsuz etkilerle ilgili tazminat talebinde bulunmaları için beş yılı süreleri olacak. Sivil toplum kuruluşları veya sendikalar etkilenen taraf adına dava açabilecek. Direktif ayrıca, yargılama masraflarını davacılar lehine sınırlayacak.
Uygulama üye devlet düzeyinde olacak
Üye devletin denetim otoriteleri, denetim ve soruşturma başlatabilecek ve kurallara uymayan şirketlere çeşitli cezalar uygulayabilecek.
İklim geçiş planına uymamanın hukuki sorumluluğu olmayacak.
Direktifin nihai metni üzerinde mutabakata varılması, ardından AB Konseyi ve Parlamentosu tarafından onaylanması ve resmi olarak kabul edilmesi gerekiyor. Direktifin Haziran ayında yapılacak Avrupa Birliği seçimlerinden önce imzalanması bekleniyor.
Direktifin imzalanmasının ardından AB üye devletleri tarafından ulusal yasalara aktarılması gerekiyor. Bu aktarım için iki yıllık süreleri olacağı tahmin ediliyor.
Sonuç olarak, şirketlerin yükümlülüklerinin 2027 yılında başlaması ön görülüyor.
Kaynak:
