Küresel iklim çabaları, karbondioksitle mücadeleye odaklanma eğilimindeyken daha az dikkat çeken diğer gazlar da gezegenimiz için eşit derecede önem taşıyor. Bu bağlamda, en yaygın sera gazlarından olan metan, sanayi öncesi dönemden bu yana küresel ısınmanın yaklaşık üçte birinden sorumlu olmasına rağmen dikkate alınmıyor. ABD’nin 2021’de başlattığı ‘Küresel Metan Taahhüdü’ 24 ülke tarafından imzalandı. İklim değişikliği
Küresel iklim çabaları, karbondioksitle mücadeleye odaklanma eğilimindeyken daha az dikkat çeken diğer gazlar da gezegenimiz için eşit derecede önem taşıyor. Bu bağlamda, en yaygın sera gazlarından olan metan, sanayi öncesi dönemden bu yana küresel ısınmanın yaklaşık üçte birinden sorumlu olmasına rağmen dikkate alınmıyor.
ABD’nin 2021’de başlattığı ‘Küresel Metan Taahhüdü’ 24 ülke tarafından imzalandı. İklim değişikliği müzakerelerine ait geleneksel BM çerçevesinin dışında kalan taahhüt, katılan ülkelerin önümüzdeki on yıl içinde metan emisyonlarında yüzde 30’luk kesintiyi taahhüt ediyor.
Metan, karbondioksitten 80 kat daha güçlü olmasına rağmen, daha hızlı parçalanıyor. Dolayısıyla, acil ve etkin kesintiler yapmak, küresel sıcaklıkların düşürülmesi yönünde hızlı bir etkiye sahip olacak.
Uluslararası toplum, önemli vaatlerinden bazılarını yerine getirmede çoğunlukla geri kaldı. Örneğin, birkaç yıl öncesinin taahhüdü olan, yoksul ülkelerin iklim finansmanı için yıllık 100 milyar dolarlık hedefine halen ulaşamadı. Paris anlaşmasının kilit taahhütlerinde, dünya genelinde gecikmeler söz konusudur.
Daha hızlı ilerlemenin yolu, gelişmiş dünyanın hemen harekete geçmesi ve liderlik etmesidir. Birçok ülkede emisyonların ana kaynağının metan olduğu biliniyor. En büyük metan üreticisi olan inekler, aynı zamanda birçok ülke için önemli ekonomik ve kültürel değere sahip. Ayrıca, hızlı kentleşme sonucu artan atık üretimi metan salınımını doğrudan etkiliyor.
Gelişmiş ülkelerin öncülük etmesi, teknolojiyi paylaşması ve finansal yardım sağlaması ilerlemenin tek yoludur. Böylelikle ekonomik kalkınmayı metandan ayrıştırabilir ve daha temiz bir dünyaya doğru adım atılabilir. Gelişmekte olan dünyada emisyonları azaltmanın önünde engeller olsa da, bunların üstesinden gelmek için uluslararası iş birliği çabaları yararlı olacak.
En büyük metan gazı yayan ülkeler arasında olan ve taahhüdü imzalamayan, Çin, Hindistan ve Rusya gibi ülkeler bundan kaçınamazlar.
Metan taahhüdü çerçevesindeki müzakereler, geniş kapsamlı müzakere sürecine benzerlik gösteriyor. İklim değişikliğine karşı savunmasız olan toplumlardan gelen talepler her zamanki gibi açıkça ortaya çıkıyor: acil eylem, küresel iş birliği ve artan finansal destek, istikrarlı bir geleceğe giden tek yoldur. COP26 yaklaşırken, bu önemli talepler gelişmiş dünya tarafından duyulmalı, fark edilmeli ve harekete geçilmelidir.
Görsel: Robin Utrecht/Rex/Shutterstock
Kaynak:
