İBB Miras ya da resmi adıyla İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesinde hizmet veriyor ve İstanbul’un kültürel mirasını korumak amacıyla bir süredir önemli çalışmalar yürütüyor. İBB Miras kente vefa yaklaşımı ile son beş yılda 1000’e yakın miras alanını koruma altına aldı, pek çok kapsamlı restorasyon çalışması yaptı, 40’tan fazla yeni kütüphane açtı,
İBB Miras ya da resmi adıyla İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesinde hizmet veriyor ve İstanbul’un kültürel mirasını korumak amacıyla bir süredir önemli çalışmalar yürütüyor.
İBB Miras kente vefa yaklaşımı ile son beş yılda 1000’e yakın miras alanını koruma altına aldı, pek çok kapsamlı restorasyon çalışması yaptı, 40’tan fazla yeni kütüphane açtı, 200’e yakın tarihi çeşmeyi onardı.
23 Mart tarihinde Ekrem İmamoğlu’yla birlikte kent uzlaşısı soruşturması kapsamında tutuklanan İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat bu değişim ve dönüşüm projesinin arkasında yer alan ve vizyoner çalışmalarıyla bilinen isimlerden biri.
İBB Miras’ın 2019 yılından beri kapsamlı restorasyonunu tamamlayıp İstanbulluların kullanımına sunduğu bazı kültür- sanat mekanları aşağıda sıralanıyor.
Müze Gazhane:
Burası 1800’lü yıllarda İstanbul’da kurulan dört gazhaneden biri olan Hasanpaşa Gazhanesi.
Yüz yılı aşkın süre Kadıköy ve çevresine havagazı sağlayan bu tesis, 1993 yılında doğalgazın gelmesiyle işlevini yitirmiş.
Âtıl konuma gelen gazhane, o tarihten sonra rant severlerin dikkatini çeken bir yer oluyor. Yapıları sökülerek yok edilen gazhanenin üzerine süpermarket inşa edilmek isteniyor.
‘’Gazhane Çevre Gönüllüleri’’ adlı bir grup mekanın eskisi gibi kalması için mücadele vermeye başlıyor ve 1998 yılında kooperatife dönüşüyor. İstanbul Teknik Üniversitesi, 1998-2001 yılları arasında gazhane için restorasyon dosyası hazırlıyor. 2014 yılında onaylanan bu dosya için 2019’da bitirilme sözü verilse de yenileme çalışmaları ancak 2021’de İBB Miras ve Gazhane Çevre Gönüllüleri iş birliğiyle tamamlanıyor.
Müze Gazhane adı verilen kamusal mekânda bir kütüphane, iki tiyatro salonu, yeme-içme mekanları ve sosyal alanlar yer alıyor.
Moda İskele Kütüphanesi:
Mimar Vedat Tek imzalı İstanbul’un en eski iskelelerinden biri olan Moda İskelesi, neoklasik tarzda inşa edilmiş bir yapı.
1986 yılında yolcu azlığı nedeniyle işlevsiz kalan iskele, bir süre yat kulübü, sahil gazinosu ve restoran gibi farklı amaçlarla kullanıldı. 2015 yılında tamamen kapatıldı.
2022 Ağustos ayında İBB tarafından restore edilerek kamusal olarak hizmete açıldı.
Moda İskele Kütüphanesi, geçirdiği restorasyonun ardından Maison Française dergisi tarafından 2022 yılının ‘’En İyi Restorasyon-İç Mimari Projesi’’ ödülüne layık görüldü.
Büyükada Taş Mektep:
Büyükada’da yer alan Taş Mektep’in tarihi 19. Yüzyılın ikinci yarısına dayanıyor.
1922 yılında İstanbul Belediyesi tarafından satın alınan Sofronios Köşkü, o tarihten sonra Köprülü Mehmed Paşa Numune Mektebi oluyor. 1925 ile 1967 arasında Büyükada İlkokulu, 1967’den sonra ise Büyükada Ortaokulu olarak öğrencilere eğitim veriyor.
Taş Mektep olarak anılan okul 1978-79 öğretim yılında geçirdiği yangın tehlikesi nedeniyle boşaltılıyor.
2021 yılında verilen restorasyon kararına kadar kullanılmayan yapı, 2021-2023 yılları arasında İBB Miras projesine dahil edilerek koruma altına alındı.
Halihazırda Taş Mektep, ziyaretçilerine sergi salonu, kütüphane, kafe ve açık hava amfisi ile hizmet veriyor.
Bulgur Palas:
Bulgur Palas, İstanbul’un yedinci tepesi olarak bilinen Kocamustafapaşa Tepesi’nde bulunuyor.
1912 yılında, dönemin Bolu Milletvekili Bolulu Habip Bey tarafından yatırılan palas, 20. yüzyıl mimarisinin önemli örneklerinden. Konağın adının Bulgur Palas olmasının nedeni, Habip Bey’in tahıl ticaretinden zenginleşmiş olması. Ancak, konağın yapımından kalan borçları ödeyemeyen milletvekiline ait konak 1926 yılında Osmanlı Bankası’na devrediliyor.
Uzun yıllar Osmanlı Bankası arşivi olarak kullanılan Bulgur Palas, 2001 yılında özel bir bankaya devrediliyor.
2021 yılında İBB tarafından satın alınan konak, kütüphane ve çok amaçlı salonları ile 2024’ten bu yana İstanbullulara hizmet veriyor.
Casa Botter:
Botter Apartmanı, İstanbul’da Art Nouveau akımının hayata geçirildiği ilk yapı. II. Abdülhamid Dönemi’nde sarayın resmi terzisi ve modacısı olan Jean Botter için yaptırılmış.
Apartman, dış cephesindeki bitki motifli bezemelerle, çiçeklerle süslenmiş insan başı figürleriyle dikkat çekiyor.
İBB Miras’ın apartmanda yaptığı restorasyon çalışması Beyoğlu hafızasının simge yapılarından birini hayata döndürdü ve aynı zamanda İstiklal Caddesi’ne yeni bir kültür sanat mekanı kazandırdı.
2023 yılında Cumhuriyet’in 100. yılına özel çalışmaların yer aldığı “Casa Botter Sanat ve Tasarım Merkezi” açıldı. Apartman, o zamandan beri farklı sergileri ve ziyaretçilerini ağırlamayı sürdürüyor.
Beykoz Çubuklu Silolar:
Eskiden tahıl depolamak için kullanılan betonarme silolar, bugün modern sergilere ve etkinliklere ev sahipliği yapan çağdaş bir sanat mekanına dönüştürüldü.
Artİstanbul Feshane:
Osmanlı döneminde fes üretimi için kullanılan yapı, kültür-sanat etkinliklerine ev sahipliği yaparak kentin yaratıcı merkezlerinden biri oldu.
Ataköy Baruthanesi:
Osmanlı döneminde askeri amaçlı kullanılan yapı, restore edilerek kültürel etkinlik ve sergiler için özgün bir merkez haline geldi.
Yedikule Gazhanesi:
Tarihi gaz üretim tesisi, uzun süre atıl kalmasının ardından güncel sanat etkinliklerine ev sahipliği yapıyor.
Taksim Cumhuriyet Müzesi:
Cumhuriyet tarihini görsel ve interaktif şekilde ziyaretçilerle buluşturan müze, modern sergileme teknikleriyle yorumlandı.
Anadolu Hisari Müzesi:
Boğaz’daki tarihi hisar, müze fonksiyonuyla tarih ve kültürün iç içe olduğu bir mekan haline geldi.
İstanbul Tasarım Müzesi (Sıra Dükkanlar):
Asırlar boyu üretimin ve sosyal hayatın merkezi olmasıyla önemli bir yere sahip olan Sıra Dükkanlar, zannatkar, tasarımcı ve sanatçıların yeni buluşma noktası.
İstanbul Sanat (Haliç Tersanesi):
Eski tersane alanı, endüstriyel mimariyi koruyarak çağdaş sanat sergileri için yeni bir merkez oldu.
Kara Surları Restorasyonu ve Ziyaretçi Merkezleri:
İstanbul’un tarihi surları, kapsamlı restorasyon çalışmaları sonrası tarihini tanıtan merkezlerle desteklendi.
Mevlanakapı Karakolu Ziyaretçi Merkezi:
Tarihi karakol binası, bölgenin tarihini ziyaretçilere anlatan bir merkeze dönüştü.
Beşiktaş İskele Kütüphanesi:
Tarihi İskele binası, kültür ve sosyal etkinlikler için modern bir kütüphane haline geldi.
Kadıköy İskele Kütüphanesi:
Kadıköy’ün tarihi iskelesi, kültür ve kitap merkezine dönüştürülerek sahildeki sosyal hayatı canlandırdı.
Haliç Sanat:
Eski tersane alanındaki yapılar, sergi salonları ve sanat atölyeleri olarak İstanbul’un kültür-sanat yaşamına kazandırıldı.
Metrohan Kültür Sanat:
Dünyanın en eski ikinci metrosu olan Tünel’de yer alan Metrohan, kentin hafızasının izlerini barıdıran bir bellek müzesine dönüştü.
Kütüphane Troleybüs:
Beyazıt’taki Troleybüs Kuvvet Merkezi, kütüphane olarak yeniden kamusal olarak hayata geçirildi.
Beyoğlu Sineması:
Tarihi sinema, restore edilerek yeniden sinema ve kültürel etkinlik merkezi olarak kullanıma açıldı.
Gülhane Sanat (Gülhane Parkı Sarnıcı)
M.S. 5.-7. yüzyıllar arasına tarihlenen sarnıç, çağdaş sergilerin düzenlendiği yenilikçi bir sanat galerisine dönüştürüldü.
Bebek Sarnıcı Galerisi:
Tarihi su sarnıcı, çağdaş sanat eserlerinin sergilendiği özgün bir galeri olarak hizmet veriyor.
Yerebatan Sarnıcı:
Doğu Roma İmparatoru I. Justinianus (527-565) tarafından yaptırıldığı bilinen Yerebatan Sarnıcı, İBB Miras tarafından tarihinin en büyük ve kapsamlı restorasyonuna alındı ve güçlendirilerek 2022 yılında yeniden ziyarete açıldı.
Modern müzecilik anlayışıyla yeniden hayat bulan Yerebatan Sarnıcı, 1500 yılı bulan geçmişe olan tanıklığını geleceğe de taşıyacak şekilde restore edildi.
Restorasyonun ardından sarnıçta, sergiler, konserler gibi büyüleyici dokusuna uygun etkinlikler de Kültür AŞ tarafından düzenleniyor.
