Erken yaşta girişimcilik, gençlerin yüzde 88’inde kariyer seçimini netleştiriyor

Çocukların iş yaşamına dair farkındalıklarının oluşması ve bilinçli birer birey olarak kendi potansiyellerini keşfetmeleri için çalışan Genç Başarı Eğitim Vakfı’nın Genel Müdür Seçil Çelebi ile erken yaşta başlayan eğitimin yararlarını ve yaptıkları çalışmaları konuştuk.

Genç Başarı Eğitim Vakfı’nın kuruluş amacıyla başlayalım. Hangi hedef kitleye nasıl bir destek sağlamak için çalışıyorsunuz?

Genç Başarı Eğitim Vakfı, 1999 yılında gençlerin girişimci zihin yapısına sahip olmalarını ve iş yaşamına aktif katılımlarını sağlamak amacıyla kuruldu. İş dünyası ile eğitim arasında köprü niteliği gören vakfımızda, ilkokuldan üniversite son sınıfa kadar farklı yaş gruplarına yönelik, yaparak öğrenme temelli eğitim programları tasarlıyor ve uyguluyoruz. Çocukların eşsiz bir potansiyeli olduğuna inancıyla, ülkemiz her bölgesini hedefleyerek gençleri ve çocukları erken yaştan itibaren eğitimle buluşturmak için çalışıyoruz.

Girişimcilik genellikle üniversite dönemi ve sonrası ile özdeşleşen bir alan. Girişimci zihin yapısı ve iş yaşamı konusunda alt yaşları hedeflemenizin nedenleri neler?

Eğitim, hayatımız boyunca süren bir yolculuk. Eğitimin, doğduğumuz anda başladığını ve özellikle bebeklik ve ilk çocukluk çağlarında bir bireyin tüm hayatına etki ettiğini unutmamalıyız. Öğrenme ve eğitim açısından altın çağ niteliğinde olan bu dönemler oldukça önemli. Zihinsel gelişimin en yoğun olduğu bu dönemlerin asla geri planda tutulmaması, sadece çocukların fiziksel ihtiyaçlarının karşılanması ya da vakit geçirmelerini sağlayan etkinliklerin ön planda tutulmaması gerekiyor. Genç Başarı Eğitim Vakfı olarak, çocuklarımızın iş yaşamına dair farkındalıklarının oluşması ve bilinçli birer birey olarak kendi potansiyellerini keşfetmeleri için ilkokula giriş döneminden itibaren çalışmalarımızı başlatıyoruz.

Çocuklar ilkokul sıralarında finansal okuryazarlığı, tasarrufu, meslekleri, kendi beceri ve ilgi alanlarını, takım olmayı, iş fikri geliştirmeyi ve girişimci düşünmeyi oyunlaştırılmış programlarla öğreniyor. Yaşları büyüdükçe sorumlulukları artan ve gerçek iş deneyimi kazandıkları programlara doğru evrilen eğitim programlarımızla gençleri ve çocukları sadece teorik eğitim aldıkları değil deneyimleyerek öğrendikleri yöntemlerle donatılan çalışmaların içine alıyoruz. Bu noktada en önemli faktörlerden biri, çocukların ve gençlerin iş dünyasındaki insanlarla temasıdır. 

Eğitim gören çocuklara ve gençlere bu konuların eğitimlerinde nasıl metotlar kullanıyorsunuz? Eğitimlerinizden ve konu başlıklarından bahseder misiniz?

Son beş yıl içerisinde 150 binden fazla çocuğumuza ve gencimize dokunma fırsatı yakaladık.  İlköğretimden, üniversite mezuniyetine kadar (6-35 yaş grubu) geniş bir yaş grubuna yönelik programlarımız ve projelerimiz bulunuyor. 

Tüm programlarımız deneyim odaklı ve yaparak öğrenme metodolojisi ile tasarlanmış eğitim programlarıdır. Her çalışmamızda yararlanıcı öğrenciler, teorik bilgi ile beraber mutlaka deneyimsel öğrenme süreçlerinin içine giriyor. 

İlköğretim grubuna yönelik programlarımız JuniorBizz çatısı altında toparlayarak, 5-13 yaş grubu için tasarlanmış içerikler ile çocuklarımızla buluşturuyoruz. Öğrenciler sınıf ortamında öğretmenin ya da bir gönüllü mentorun rehberliğinde sınıflardaki deneyim ortamlarında özel materyaller ile yeni yetkinlikler kazanıyor. Bununla birlikte pandemi döneminde hazırladığımız, kutu oyunlarımız ile bu deneyimin sadece okul içi uygulamalarla değil, ev içinde ebeveynler ya da akranlar yoluyla öğrenilmesini hedefliyoruz.

Lise döneminde ise gençlerimizi, ülke genelinde uygulanmakta olan GençBizz Lise Girişimcilik Programı ile sektörel inovasyon kampları ve özel sektör paydaşlarımızla geliştirdiğimiz deneyim ve gelişim programlarına dahil ediyoruz. Bu süreçte gelişimlerini destekleyerek, onları iş yaşamına hazırlıyoruz.

Üniversite düzeyinde ise üniversiteler, teknoloji transfer ofisleri, kuluçka merkezleri ile yaptığımız  iş birlikleri doğrultusunda 18-35 yaş arasındaki gençlere JA StartUp Türkiye Programı ile erişerek, girişimlerini hayata geçirmeleri için destekliyoruz.

Eğitim programlarımızın ana başlıkları arasında Girişimci Zihin Yapısı, 21. YY Yetkinlikleri, Tasarım Odaklı Düşünme Becerileri, Dijitalleşme ve Yeni Teknolojiler, Finansal Okur Yazarlık kavramları ön planda yer alıyor.

Çocuk ve gençlerin yanı sıra eğitim programlarımızla, onların gelecekleri için en önemli rol model olan öğretmenlerin gelişimi için de eğitim faaliyetleri yürütüyoruz. 

Eğitimlerinizden aldığınız sonuçlar nasıl? Gerek kısa vadede gerek uzun vadede eğitimlerin mezunlarınızdaki etkisi hakkındaki gözlemleriniz neler?

1999’dan bu yana programlarımızı tamamlamış ve iş dünyasının içinde yer almakta olan birçok mezunumuz bulunuyor. Her yıl artan mezunlarımız programlarımızı tamamladıktan sonra da, vakıf çalışmalarının içerisinde aktif olarak rol almaya devam ediyor.

Yürüttüğümüz çalışmalar kapsamında yaptığımız araştırmada, özellikle erken yaşlarda girişimcilik deneyimi ile tanışan gençlerin yüzde 88’inin kariyer seçimlerine ilişkin fikirlerinin de netleştiğini gördük.  Öğrencilerin girişimci davranış karakteristiğini oluşturan alanlarda yaptığı kendilerine ilişkin değerlendirmede ise yüzde 83 oranında iyileşme gözlendi.

Bugün ilk mezunlarımıza baktığımızda sivil toplum alanından, inşaat sektörüne, bilişimden sosyal girişimciliğe farklı alanlardan örnek verebileceğimiz birçok mezunumuz bulunuyor. Bu isimler arasında Batıçim Yönetim Kurulu Üyesi Feyyaz Ünal, Türkişiminimalizm Kurucusu Hale Acun Aydın, Turkey Video Network’ün kurucusu Jaki Baruh, Temel Conta Şirket Ortağı Tunç Kip yer alıyor.

Özellikle 115 ülkede faaliyet gösteren Junior Achievement ile yürüttüğümüz uluslararası programlarımızın mezunları bugün dünyaca bilinen isimler arasında. Bu isimler arasında eski NBA Oyuncusu Shaquille O’Neal, Shark Tank’in yaratıcısı ve Dallas Maverick’in sahibi Marc Cuban, Subway Sandwiches’ın kurucusu Fred DeLuca gibi isimler yer alıyor. Bu isimlerin en büyük özelliği ise erken yaşta girişimcilik deneyimini yaşayıp girişimci zihin yapısı ile yetiştikten sonra alanları farklı olsa da işlerini en iyi yapan insanlar arasında anılmalarıdır. 

Girişimciliği doğrudan okullara taşıyan GençBizz Lise Girişimcilik Programı’ndan bahseder misiniz? Gençler nasıl bir çalışma içine giriyor? Geçtiğimiz senelerde nasıl projeler çıktı?

Globalde ve ülkemizde eğitim alan lise öğrencilerine yönelik olan GençBizz Lise Girişimcilik Programı’nın temel amacı; yakın gelecekte sosyal-ekonomik hayata yön verecek olan gençleri, iş dünyası ile buluşturan bir köprü görevini üstlenerek, girişimci zihin yapısına sahip gençlerin yetişmesinde rol üstlenmek.

Türkiye genelinde uyguladığımız GençBizz Lise Girişimcilik Programı’ndaki öğretmen ve öğrencileri, her yıl yaptığımız Milli Eğitim Bakanlığı protokolü ile çalışmalarımıza dahil ediyoruz. 

Bir eğitim öğretim dönemi boyunca süren “GençBizz Lise Girişimcilik Programı” kapsamında öğrenciler; rehber öğretmenleri ve iş dünyasından mentorları ile okullarında kendi girişimlerini kurarak, sorun tespitinden iş fikri geliştirmeye, iş modeli oluşturmaktan, sermaye bulmaya, üretimden satışa ve tasfiye süreçlerine kadar bir girişimin tüm yolculuğunu adım adım öğreniyor ve deneyimliyor.

GençBizz Lise Girişimcilik Programı’nın uluslararası yapısı ile GençBizz Türkiye Finali’nde seçilen finalist girişimimiz, Avrupa’da 40 ülke arasında düzenlenen Avrupa Finali (Company of The Year Competition)’nde ülkemizi temsil ediyor. 

Gençlerimiz program kapsamında kurdukları girişimleri ile yalnızca ülkemizde değil Avrupa çapında başarılar elde ediyor. 2019 yılı Türkiye 1’incisi Entalla GençBizz Şirketi, deniz yüzeyindeki katı atıkları toplayan filtre sistemi ile 30 bin girişimi geride bırakarak Avrupa 1’inciliğini, 2021 yılında ise kemoterapi tedavisi gören hastaların ellerinde ve ayaklarında yaşanan his kaybının (Nöropati) oluşmasını engelleyen medikal eldiven ve çoraplar üreten Tensopathy GençBizz Şirketi ise Avrupa 3.’lüğünü kazandı.

Bu yıl kurulan girişimlerimizden örnekler arasında; “arama kurtarma, tarım ve askeri alandaki faaliyetlerde kullanılabilen dağlık ve engebeli arazi şartlarına uyumlu, elektrikli, wifi tabanlı insansız kara aracı”, “ güneş enerjisi ile çalışan tarımsal sulama için atık suların dönüşümünü sağlayan sensör”, “akran eğitimi modeli ile öğrencilerin akademik ve sosyal gelişimi sağlamayı hedefleyen online öğrenme platformu”, “yerel kalkınmayı hedefleyen, doğaya karşı duyarlı ekolojik turizm hizmeti”, “doğal afetler sonucu mahsur kalma durumu yaşan bireylere en kısa sürede erişimi sağlayan giyilebilir teknoloji ürünü”, ‘plastiğin yarattığı olumsuzlukları önlemek amacıyla; toprakla temasının ardından üç ayda doğada tamamen çözünen ve içindeki tohumlar sayesinde yeşeren karton şişe üreten’ girişimler yer alıyor.