Geçmiş yıllarda yapılan araştırmalar ve yayınlanan makaleler sigara içmenin zararları ve kansere neden olduğu yolundaki bulguları açıkça ortaya koyduğunda, pek çok doktor hastalarına ve yakınlarına örnek olmak için sigarayı bıraktı ve bağımlılığın yarattığı tehlikeler üzerine hastalarını eğitme yolunu seçti. American Medical Association’ın (AMA) 1972 tarihli raporunun yayınlanmasından sonra sigaraya karşı savaş başlatıldı. Günümüzün sağlık çalışanlarının
Geçmiş yıllarda yapılan araştırmalar ve yayınlanan makaleler sigara içmenin zararları ve kansere neden olduğu yolundaki bulguları açıkça ortaya koyduğunda, pek çok doktor hastalarına ve yakınlarına örnek olmak için sigarayı bıraktı ve bağımlılığın yarattığı tehlikeler üzerine hastalarını eğitme yolunu seçti.
American Medical Association’ın (AMA) 1972 tarihli raporunun yayınlanmasından sonra sigaraya karşı savaş başlatıldı. Günümüzün sağlık çalışanlarının geçmişte sigaraya karşı verilen mücadeleye benzer şekilde sağlık sektöründen özellikle hastanelerin tedarik zincirlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını azaltarak İklim Değişikliğine Karşı Savaşa liderlik etmesi oldukça önemli.
Dünya genelindeki toplam emisyonların yüzde 4,6’sını ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki toplam emisyonun yüzde 8,5’ini temsil eden sağlık hizmetleriyle bağlantılı emisyonlar nedeniyle hastanelerin ürettiği kirlilik kelimenin tam anlamıyla hastaları öldürüyor. Yüksek emisyonlar, astım ve benzeri solunum yolu hastalıklarına zemin hazırlıyor ve ölüm oranlarının artmasına neden oluyor.
Hastaneler medikal atık miktarını azaltmalı
İsrafa dayalı savurgan yaşam tarzımızın yegane sonucu hava kirliliği değil. Ucuz plastik ürünlerin ortaya çıkmasıyla başlayan ve 1980’lerin başındaki HIV/AIDS salgını ve benzeri hastalıklarla mücadele eden hastaneler, çok büyük miktarlarda tıbbi atık üretilmesine neden oluyor. Bu yaygın atık kültürünün sürdürülmesi, iklim krizini etkileyen gereksiz üretimi tetikliyor.
Bu durumun daha derinleşmesine yol açan COVID-19 pandemisi, sağlık hizmetlerinde tedarik zinciri sorununu ortaya çıkardı. Yerli üretim eksikliği ve tedavi için gerekli ekipmanın sağlanamaması, özellikle Asya kıtasında artan üretime yol açarak, iklim değişikliğini daha fazla etkileyen büyük çaplı küresel nakliye gereksinimlerine yol açtı.
Yerli üretim yapılamamasından kaynaklanan mikro çip eksikliği, sağlık sektöründeki emisyonların nedenini oluşturan bir başka örnek.
Benzer şekilde pek çok sağlık cihazda bulunan ‘yalnızca tek kullanımlıktır’ ibaresi de sürdürülebilir çözüm gerektiren başka bir konu.
Tıbbi cihaz üreticilerinin bazıları ‘hasta güvenliği’ bahanesiyle cihazların eskidiğini söyleyerek satışları ve dolayısıyla satılması ve elden çıkarılması gereken tıbbi cihaz hacmini artırmayı başarıyor. Bu durum, sağlık hizmetlerini ve tüketicileri olumsuz yönde etkilerken, israfı, kirliliği ve maliyeti körüklüyor.
Sağlık hizmetlerinde döngüsel ekonomi
Ellen MacArthur Vakfı’na göre döngüsel ekonomi; iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik kaybı, atık ve kirlilik gibi küresel zorlukların üstesinden gelen sistemsel bir çözümdür.
Mevcut ekonomideki üretim sisteminde dünya kaynaklı malzemeler kullanılıyor, onlardan ürünler yapılıyor ve sonunda atık olarak çöp sahalarına gönderilerek doğrusal bir süreç izleniyor. Döngüsel ekonomide ise üretim süreci en başından itibaren atık oluşumuna yol açmayacak şekilde planlanıyor.
Döngüsel ekonomi çözümleri çevre için iyi olmakla birlikte, daha az maliyetli olabilir. Buna başlıca örnek olarak tıbbi cihazların yeniden işlenmesi gösterilebilir. Yeniden işleme tekniği, 2020 yılında hastanelerin yaklaşık 438 milyon dolar tasarruf etmesini sağladı. Bu programların azami düzeye çıkarılması durumunda hastanelerin yılda 2,28 milyar dolar daha tasarrufa neden olacağı ön görülüyor.
Dolayısıyla tek kullanımlık ekipmanlardan uzaklaşılarak döngüsel ekonomi çözümlerine geçiş yapmak sağlık sektöründen kaynaklanan emisyonların önemli ölçüde azaltılmasına yol açacaktır.
Bu bağlamda devlet ve özel hastanelerin ve sigorta şirketlerinin uygulaması gereken yöntemler:
- Yerel üretime, hastanelere ve personele yatırım yapılması, tıbbi ekipmanların dış kaynaklardan tedarik edilmemesi. Tıbbi cihazların ve malzemelerin ömrünün uzatılmasına yardımcı olan cihazların yerel üretiminin teşvik edilmesi, hastane merkezi sterilizasyon işlemlerine ve diğer bağlantılı sektörlere yatırım yapılması.
Bu uygulamalar uzun vadede daha az maliyet, daha az atık ve emisyon oluşmasını sağlarken, tedarik zincirinde dayanıklılık oluşturacak.
- Tek kullanımlık ürünler yerine yeniden kullanılabilir tıbbi ekipmanların tercih edilmesi ve bunlara yatırım yapılması, uzun vadede maliyetlerin düşmesine, atık ve emisyonların azaltılmasına neden olacak.
- Hastanelerin tek kullanımlık tıbbi cihaz yeniden işleme programlarına yönelmelerinin teşvik edilmesi. Bu programlar 20 yıldan bu yana uygulanıyor ve güvenilirliği sağlık kuruluşları tarafından biliniyor.
Kaynak:
