Garanti BBVA’nın, DenizTemiz Derneği – TURMEPA iş birliğiyle 2021 yılında hayata geçirdiği Mavi Nefes projesi, deniz kirliliğini azaltmak ve önlemek amacıyla dört yıldır sürdürülen örnek bir çevre hareketi olarak, Türkiye’nin farklı bölgelerinde somut çevresel, bilimsel ve toplumsal sonuçlar üreterek büyüyor. Finans sektöründe sürdürülebilirlik konusunda attığı sorumlu adımlar ve farkındalık projeleriyle bilinen Garanti BBVA, ‘’Mavi Nefes’’
Garanti BBVA’nın, DenizTemiz Derneği – TURMEPA iş birliğiyle 2021 yılında hayata geçirdiği Mavi Nefes projesi, deniz kirliliğini azaltmak ve önlemek amacıyla dört yıldır sürdürülen örnek bir çevre hareketi olarak, Türkiye’nin farklı bölgelerinde somut çevresel, bilimsel ve toplumsal sonuçlar üreterek büyüyor.
Finans sektöründe sürdürülebilirlik konusunda attığı sorumlu adımlar ve farkındalık projeleriyle bilinen Garanti BBVA, ‘’Mavi Nefes’’ projesiyle gelinen noktayı paylaştı.
Proje kapsamında bugüne kadar 260 tonun üzerinde atık toplandı. Van Gölü’nde ekosisteme zarar veren 16 tondan fazla katı atık uzaklaştırıldı. Fethiye-Göcek Körfezi’nde faaliyet gösteren sıvı atık alım teknesi ise yüzlerce tekneden 650 bin litre sıvı atık topladı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından oluşturulan Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Kurulu’nda tek sivil toplum kuruluşu olarak yer alan TURMEPA’nın, Garanti BBVA ile el ele müsilaj krizine yanıt olarak Marmara Bölgesi’nde başlattığı proje, Akdeniz, Ege Denizi ve Van Gölü’ne kadar uzandı.
Mavi Nefes Projesi, İstanbul Boğazı’nda 2, Van Gölü’nde 1 deniz süpürgesi, Göcek’te 1 sıvı atık alım teknesi, öğrencilerin robotik kodlamayla tanıştığı bir mobil eğitim otobüsü, çevrim içi eğitimler, Göcek’te deniz çayırı ekimi ve Saros Körfezi’nde haritalandırma ve habitat koruma projesi gibi doğa temelli bilimsel projelerle devam ediyor.
Marmara Denizi’nde bugüne kadar 260 tonun üzerinde atık toplandı. Elde edilen olumlu sonuçların ardından kapsamı genişletilen proje önce Antalya-Adrasan ve ardından da Van Gölü’ne taşındı. 2022 yılında projeye dahil edilen Van Gölü’nde, ekosisteme zarar veren unsurlar hedef alınarak 16 tondan fazla katı atık gölden uzaklaştırıldı. Gölde yürütülen çalışmalar aynı zamanda bölgesel farkındalık yarattı ve Van Gölü Havza Koruma Eylem Planı’na katkı sağladı. Fethiye-Göcek Körfezi’nde faaliyet gösteren sıvı atık alım teknesi, yüzlerce tekneden 650 bin litre sıvı atık topladı. Böylece yaklaşık 5,2 milyon litre deniz suyunun kirlenmesi önlenirken deniz turizminin çevresel ayak izi azaltılmış oldu.
Garanti BBVA, Mavi Nefes projesi kapsamında 2021 yılından bu yana, denizlerin temizlenmesi, koruması ve denizel ekosistemin rehabilitasyonu için toplam 80 milyon TL destek sağladı.
Bilimsel katkılar ve ekolojik kazanımlar
Deniz altı ekosistemlerine yönelik bilimsel çalışmalar da projenin önemli bir boyutunu oluşturuyor. Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde Prof. Dr. Ergün Taşkın’ın yürüttüğü çalışmalar kapsamında ekilen yaklaşık 10 bin deniz çayırı fidesi, deniz altı oksijen üretimi ve karbon yutak alanlarının korunmasına katkı sağladı. Ekilen alanlarda yüzde 70’in üzerinde canlılık oranına ulaşıldı. Ayrıca, Türkiye’de ilk kez, yine Prof. Dr. Taşkın ve ekibi tarafından bir deniz çayırının yaşı tespit edildi. Göcek-Kızılada mevkiinde yapılan bu çalışma sonucunda, deniz çayırının 2 bin yaşında olduğu bilimsel olarak ortaya koyuldu. Bu veri, Türkiye deniz araştırmaları tarihinde bir ilk ve bölgede yürütülen tüm deniz çayırı ekim çalışmalarının geleceğini etkileyecek önemli bir kilometre taşı niteliğinde.
Saros Körfezi’nde ise 35 istasyonda gerçekleştirilen 45 dalışta toplam 382 deniz türü tespit edilerek bölgenin habitat haritası çıkarıldı. İstanbul Üniversitesi’nden Doç. Dr. Cem Dalyan’ın yürüttüğü proje çalışmalarıyla deniz altı biyoçeşitliliği ve korunması gereken alanlara dair bilimsel veri tabanı oluşturuldu. Mavi Nefes kapsamında Doç. Dr. Dalyan ve ekibi Marmara Denizi’nde müsilajın etkisini azaltarak deniz çayırlarına nefes aldıracak çalışmalarına yaz sezonunda başlayacak.
Toplumsal farkındalık büyüyor
Mavi Nefes projesiyle, deniz ve göllerde mevcut kirliliğinin azaltılması yönündeki çalışmaların yanı sıra çevre bilincinin yaygınlaştırılması amaçlanıyor. Özellikle öğrenci ve öğretmenlere yönelik eğitim ve farkındalık faaliyetleriyle deniz kirliliğinin en kolay ve ekonomik çözümü olan ‘’kirletmemeyi öğretmek’’ hedefleniyor.
TURMEPA’nın Milli Eğitim Bakanlığı protokolleri kapsamında verdiği çevrim içi Mavi Nefes eğitimleriyle, öğrenci ve öğretmenlere denizlerin önemi, deniz ekosisteminin korunması, sıfır atık ve sürdürülebilir su kaynakları için bireysel sorumluluklar aktarılıyor. Ayrıca gezici Mavi Nefes Eğitim Otobüsü de Marmara’nın çevresindeki 7 il başta olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanında çeşitli atölye ve etkinlik çalışmalarına ev sahipliği yapıyor. “Mavi Dedektifler” ise Mavi Nefes projesinin lise öğrencilerine yönelik eğitim çalışması. Mavi Dedektif olmak isteyen öğrenciler mentor öğretmen eşliğinde eğitim alıyor ve okullarında ya da çevrelerinde akran eğitimleri verebilmeleri, yeni nesil projeler gerçekleştirebilmeleri sağlanıyor.
Mavi Nefes kapsamında yürütülen çevrim içi eğitimlerle 100 bini aşkın öğrenci ve 5 binin üzerinde öğretmene ulaşıldı. Eğitim otobüsüyle 4 bin 655 öğrenciye, “Mavi Dedektif” çalışmalarıyla ise 539 öğrenciye çevre bilinci kazandırıldı.
