‘Büyük ölçekli’ sosyal girişimlerde sürdürülebilir gelir modelinin önemi

Sürdürülebilir ve etkisi yüksek sosyal girişimler için pazardaki fırsatların ele alınış biçimi büyük önem arz eder.

Pazardaki karakteristik inovasyon ihtiyacı ve kâr amacı güdüsünün toplumsal problemlere yönelik bir birleşimi olan sosyal girişimciliğin, piyasada rekabet eden diğer girişimlerden farklı merkezinde bir sosyal misyonun yer almasıdır.

Eşitsizlik, sosyal bölünme gibi artan sorunların çıkış noktasını oluşturduğu sosyal girişimcilikte temel ilkelerden biri adaletsiz olan ve marjinalleşmeye yol açan statükoyu değiştirme ya da olumlu yönde etkileme hedefi barındırmasıdır.

Fikirler halihazırdaki toplumsal veya çevresel gidişatı ele alır, onları beğenmemektedir ve değiştirme amacı güder, planlar genellikle bu doğrultudadır.

Bazen piyasa gücü olmadan bir sosyal sorunun çözümüne yoğunlaşılabilir. Ölçeklendirme bu tip girişimlerde zordur. Etki süresi yeterince açık değildir genelde. Pazardaki fırsatlara dokunmak bu tür orta ve küçük ölçekli sosyal girişimler için elzem olmayabilir, ancak konu büyük hedeflere, küresel etkiye odaklı sosyal girişimcilik olduğunda konu farklıdır…

Sistematik sorunlar ve sürdürülebilir olmak

Bütün sosyal sorunlar, sistematik sorunlardır. Her biri diğeriyle ilişkilidir, bir girişimci olarak değişen koşullar ve sistematik yapıya tepki verilmesi gerekecektir, koşullara göre uyarlanabilir projeler, sosyal sorunların çözümünde önemlidir.

Öte yandan günümüzde sosyal girişimler açısından mevcut şartlar yeterince elverişli değildir. Sosyal girişimcilik her ne kadar gelişen ve adından söz ettiren bir kavram olsa da merkezini oluşturan ‘girişimcilik’ yeterince karşılık bulamamaktadır.

Girişimciler ve kamuoyun nezdinde genel görüş, ‘fon’ ya da ‘yardım’ eşliğinde devam edebilen, ‘sorunlara yönelik çözüm geliştiren projelerin’ hayata geçirilmesi sınırları dahilindedir. Ancak bu, sürdürülebilir bir yapıyı yansıtmaz…

Gelir modeli olmaldıdır

Bir sosyal girişim fikrinin ya da projesinin yalnızca yardım, bağış ve en nihayetinde desteklerle ayakta durması mümkün olmakla birlikte ‘kolay değildir…’ Çoğu sosyal girişim, sürdürülebilir bir modele sahip olmadığı için kısa süreli olmakta, zamanla baştaki heyecanından eser kalmayan etkisiz bir hal almaktadır.

Bunun nedeni işlerlik için söz konusu olan yardımların esasında ‘uçucu’ özellik taşımasındandır. Sosyal etki için kararlılık ve devamlılık önem taşırken mali boyutun da sürdürülebilir model taşıması gerekir.

Belirli zaman aralıklarında belirli kaynaklar kullanılabilir hale gelir ama bu uzun sürmeyebilir. Dolayısıyla büyük önem taşıyan bağış fonlarının yarattığı hipnoz etkisinin dışına çıkılmalı, sosyal girişim açısından finansal açıdan devamlılığı mümkün kılacak bir yapı kurulmalıdır.

Büyük ölçekli etki için sosyal sorunların küresel yardım önceliğinden bağımsız olarak çözüldüğünden emin olunmalıdır.

Mali donatılar ve ölçeklendirmenin önemi

Toplumsal ya da küresel çıkışlı girişimcilik fikri, uluslararası kalkınma ve politikalarda etki sağlamak için mali güce sahip olmalıdır. Performanslı organizasyonların kurulması, sürdürülebilirliği ve etkisi için mali donatılar ve ölçeklendirme hayati önem taşır.

Bu nedenle STK’larla, fon temsilcileri, kurum ve kuruluşlarla etkileşim içinde, toplumsal faydayı ele alarak yardım kampanyalarına açık şekilde, ancak bununla birlikte DNA’sında gelir modeli barındıran sosyal girişimler, bunun sağlayacağı dış etkilerden bağımsız ilerleme sayesinde gelecekte adından söz ettiren girişimler olacaktır.