Bilim insanları, artan sıcaklıkların tarım zararlılarının daha hızlı çoğalmasına ve daha geniş alanlara yayılmasına yol açtığını, hâlihazırda kırılgan olan küresel gıda sisteminin ise bu baskıya karşı savunmasız kaldığını belirtiyor. İklim krizinin etkileri tarlalarda giderek daha görünür hale geliyor. Yeni bir bilimsel analiz, küresel ısınmanın tarım zararlılarının sayısını ve yayılma hızını ciddi biçimde artırdığını, bunun da dünya
Bilim insanları, artan sıcaklıkların tarım zararlılarının daha hızlı çoğalmasına ve daha geniş alanlara yayılmasına yol açtığını, hâlihazırda kırılgan olan küresel gıda sisteminin ise bu baskıya karşı savunmasız kaldığını belirtiyor.
İklim krizinin etkileri tarlalarda giderek daha görünür hale geliyor. Yeni bir bilimsel analiz, küresel ısınmanın tarım zararlılarının sayısını ve yayılma hızını ciddi biçimde artırdığını, bunun da dünya genelinde giderek daha fazla gıda kaybına neden olduğunu ortaya koyuyor.
Dünyanın, şimdiye kadar büyük bir gıda şokundan şans eseri kaçındığını söyleyen araştırmacılar, “ödünç alınmış bir zaman” içinde yaşadığını vurguluyor. Uzmanlara göre mevcut tarım sistemi, iklim krizinin baskısı altında alarm veriyor.
Nature Reviews Earth & Environment dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, küresel sıcaklık artışı 2 dereceye ulaştığında zararlılardan kaynaklanan kayıplar buğdayda yüzde 46, pirinçte yüzde 19 ve mısırda yüzde 31 artacak. Bu üç ürün, dünya nüfusunun büyük bölümünün temel gıda kaynağını oluşturuyor.
Artan sıcaklıklar, yaprak bitlerinden çekirgelere kadar pek çok zararlının daha hızlı çoğalmasına, yılda daha fazla nesil üretmesine ve kışların kısalmasıyla birlikte ürünlere daha uzun süre zarar vermesine yol açıyor. Zararlılar, daha önce soğuk olduğu için barınamadıkları bölgelere ve yüksek rakımlara doğru da yayılıyor.
Bilim insanları, iklim krizinin zararlılar üzerindeki etkisinin özellikle Avrupa ve ABD gibi ılıman bölgelerde daha yıkıcı olacağını belirtiyor. Tropik bölgelerde bazı böcek türleri için sıcaklıklar üst sınıra ulaşmış olsa da, ormansızlaşma ve tarım alanlarının genişlemesi burada da zararlı baskısını artırıyor.
Zararlıların hareketliliği, küresel ticaret ağları ve gıda ihracatıyla da hızlanıyor. Buna paralel olarak, doğal yaşam alanlarının yok edilmesi ile yoğun pestisit ve gübre kullanımı, zararlıların doğal düşmanlarını zayıflatıyor. Tarım alanlarının genişlemesi ise istilaya açık yeni bölgeler yaratıyor.
Küresel üretimin %40’ı risk altında
Bilim insanlarına göre zararlılar ve hastalıklar, küresel tarım üretiminin yaklaşık %40’ını yok ediyor ve bu durum “küresel gıda güvenliği açısından büyük bir tehdit” oluşturuyor.
İngiltere’deki Exeter Üniversitesi’nden Profesör Dan Bebber, küresel gıda sisteminin birkaç ürüne aşırı bağımlı hale geldiğine dikkat çekiyor:
“Buğday, pirinç, mısır ve soya gibi ana ürünlere odaklanmış son derece sade ve kırılgan bir sistemimiz var. Tek tip tarım yapılan geniş alanlar, tek bir zararlı tarafından tamamen yok edilebilir. Şimdiye kadar şanslıydık, ancak bu durum kalıcı değil.
Araştırmacılara göre sıcaklıktaki küçük artışlar bile büyük sonuçlar doğurabiliyor. Bazı zararlılar, tek bir sezonda fazladan bir yaşam döngüsünü tamamlayarak ürün kayıplarını katlıyor.
Çözüm: çeşitlilik ve dayanıklı tarım
Bilim insanları, çözümün doğayla uyumlu tarım uygulamalarından geçtiğini vurguluyor. Doğal yaşam alanlarının onarılması, zararlıların doğal düşmanlarını güçlendirirken; ürün çeşitliliği de tarım sisteminin tek bir zararlı karşısında çökmesini önleyebiliyor.
Aynı tarlada farklı ürün çeşitlerinin yetiştirilmesi ya da bitkisel ve hayvansal üretimin bir arada yapılması, bu yaklaşımın öne çıkan örnekleri arasında. Japonya’da pirinç tarlalarında salyangoz ve böcekleri yiyen ördekler, İngiltere’de ise kışlık buğday tarlalarında mantar hastalığı taşıyan yaprakları temizleyen koyunlar buna örnek olarak gösteriliyor.
Analize göre yapay zekâ da tarımda zararlılarla mücadelede önemli bir rol oynayabilir. Tarla ve hava durumu verilerini analiz eden sistemler, istilaları önceden tahmin ederek daha etkili mücadele stratejilerinin geliştirilmesine yardımcı olabilir.
Uzmanlara göre mesaj net: İklim krizi derinleştikçe, tarlalar da savunmasızlaşıyor. Gıda güvenliğini korumak için tarımın artık değişmesi gerekiyor.
Kaynak:
