Leiden Üniversitesi’nde yapılan veGlobal Change Biology dergisinde yayımlanan araştırma, atmosferdeki karbondioksit artışının tarım ürünlerini daha kalorili ancak daha az besleyici ve potansiyel olarak daha toksik hale getirdiğini ortaya koydu. Uzmanlara göre bu eğilim devam ederse bugün yeterli gıdaya erişimi olan toplumlarda bile yetersiz beslenme riski ortaya çıkabilir. Hollanda’daki Leiden Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan Sterre ter Haar ve
Leiden Üniversitesi’nde yapılan veGlobal Change Biology dergisinde yayımlanan araştırma, atmosferdeki karbondioksit artışının tarım ürünlerini daha kalorili ancak daha az besleyici ve potansiyel olarak daha toksik hale getirdiğini ortaya koydu. Uzmanlara göre bu eğilim devam ederse bugün yeterli gıdaya erişimi olan toplumlarda bile yetersiz beslenme riski ortaya çıkabilir.
Hollanda’daki Leiden Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan Sterre ter Haar ve ekibi, bitkilerin artan karbondioksit seviyelerine verdiği tepkileri inceleyen çok sayıda çalışmayı karşılaştırmaya olanak tanıyan yeni bir yöntem geliştirdi. Ter Haar’a göre sonuçlar şok edici: Mahsul verimi artmasına rağmen, besin değeri azalıyor. Özellikle çinko seviyeleri düşerken, kurşun seviyeleri artıyor.
Araştırmaya göre, artan karbondioksit koşullarında yetiştirilen ürünlerde çinko, demir ve protein gibi hayati besin öğeleri belirgin şekilde azalıyor. Bu besin maddelerindeki azalma ortalama yüzde 4,4 olarak hesaplanırken, bazı ürünlerde kayıp yüzde 38’e kadar çıkabiliyor. Buna karşılık, karbonhidrat ağırlıklı yapı güçleniyor ve kalori miktarı artıyor. Uzmanlar, bu durumun obezite riskini yükseltebileceğini belirtiyor.
Temel gıdalar risk altında
Dünya genelinde milyarlarca insanın beslenmesinde kilit rol oynayan pirinç ve buğday, araştırmanın merkezinde yer aldı. Bulgular, bu ürünlerde protein, çinko ve demir oranlarının karbondioksit yükseldikçe kayda değer biçimde azaldığını gösteriyor.
Araştırmacılar, bu eğilimin “gizli açlık” riskini artırdığına dikkat çekiyor. Gizli açlık, kalori ihtiyacı karşılanmasına rağmen vücudun ihtiyaç duyduğu temel besin maddelerinin yeterince alınamaması olarak tanımlanıyor.
Çevre bilimci Sterre ter Haar, “Gıda güvenliği yalnızca yeterli miktarda yiyecek üretmekle sınırlı değil. Asıl mesele, bu gıdaların insan vücudunun ihtiyaç duyduğu besinleri sağlayıp sağlamadığıdır,” diyerek konunun önemine işaret ediyor.
Araştırmacılar, farklı deneysel koşullarda yetiştirilen ürünlere ait verileri bir araya getirerek 43 farklı tarım ürününü inceledi. Karbondioksit seviyeleri arasındaki farklar ilk etapta karşılaştırmayı zorlaştırsa da, yapılan analizler besin kaybının karbondioksit artışıyla doğrusal bir ilişki gösterdiğini ortaya koydu.
Çalışma, iklim değişikliğine uyumlu tarım yöntemlerinin ve besin değerini korumayı hedefleyen üretim modellerinin aciliyetini bir kez daha ortaya koyuyor.
Kaynak:
