Himalayalar, gezegendeki en yüksek buzullardan bazılarına sahip olmalarına rağmen, kötüleşen iklim krizinin etkilerine karşı koyamıyor. Araştırmacılara göre, her yıl onlarca yıl boyunca birikmiş olan buzullar küresel ısınma nedeniyle eksiliyor.Maine Üniversite’si bilim insanları, Everest Dağı’nın deniz seviyesinden yaklaşık 8 bin metre yüksekte bulunan Güney Col Buzulu’nun sadece 30 yılda 2 bin yılda birikmiş olan buzu kaybettiğini
Himalayalar, gezegendeki en yüksek buzullardan bazılarına sahip olmalarına rağmen, kötüleşen iklim krizinin etkilerine karşı koyamıyor.
Araştırmacılara göre, her yıl onlarca yıl boyunca birikmiş olan buzullar küresel ısınma nedeniyle eksiliyor.Maine Üniversite’si bilim insanları, Everest Dağı’nın deniz seviyesinden yaklaşık 8 bin metre yüksekte bulunan Güney Col Buzulu’nun sadece 30 yılda 2 bin yılda birikmiş olan buzu kaybettiğini açıkladı.
Araştırmacılar önümüzdeki yıllarda, Everest Dağı keşiflerinde yapılacak tırmanışlar esnasında daha fazla kayaya rastlanabileceği, kar ve buz örtüsünün incelmeye devam etmesi nedeniyle zorluk potansiyelinin daha da artacağı konusunda uyarıyor.
Buzulun yüzeyinin kar örtüsünden buza dönüşmesi, güneş ışıma yeteneğini kaybetmesi sonucunda hızlı erime ve artan süblimasyon nedeniyle buzuldaki hacim kayıplarının hızlandığına dikkat çekiliyor.
25 yılda 55 metrelik buzul erimesi yaşandı
Buzulun yüzeyi düzenli olarak açığa çıktığında, yaklaşık 55 metrelik buzul incelmesinin çeyrek yüzyılda meydana geldiği tahmin ediliyor. Bu incelme sürecinin yüzeydeki buzun oluşması için geçen yaklaşık 2 bin yıldan 80 kat daha hızlı olduğu öne sürülüyor. Buzul üzerinden 10 metre uzunluğunda buz çekirdeklerinin alınmasını içeren araştırma, güncel incelme oranlarının yılda yaklaşık iki metreye yaklaştığına işaret ediyor.
Bilim insanları, yükselen hava sıcaklıkları nedeniyle artan süblimasyonla (suyun katı buzdan doğrudan su buharına dönüşmesi), buzulun kalıcı kar örtüsünden buz örtüsüne geçişinin 1950’lerden bu yana süregelen iklim değişikliği tarafından tetiklenmiş olabileceğini öne sürüyor. İklim değişikliğinin buzul üzerindeki etkilerinin, 1990’ların sonlarından bu yana en yoğun dönem olduğuna dikkat çekiliyor
Bir milyardan fazla insan etkilenebilir
Model simülasyonları, bölgenin aşırı güneş ışığına maruz kalması sonucu kar örtüsünün yerini buza bırakması halinde ablasyonun (erime ve buharlaşma yoluyla yüzey kütlesi kaybı) 20 kat daha fazla hızlanabileceğini gösteriyor.
Ortaya çıkan su kaybı, çığ vakalarının artması, buzulun içme suyu ve sulama için depolama kapasitesinin azalmasıyla bölgedeki bir milyardan fazla insan ve ekosistemler için kritik sonuçlar yaratabileceği belirtiliyor.
Bilim insanları, araştırmalarının ‘insan kaynaklı iklim değişikliğinin ulaştığı noktayı doğruladığını ve diğer yüksek dağ buzul sistemleri ve buzul kütlesinde oluşan azalmaların potansiyel etkileri için öncü görev üstlendiğini öne sürüyor.
Kaynak:
